O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi guliston davlat universiteti boshlang'ich va maktabgacha ta'lim metodikasi kafedrasi tabiatshunoslik va uni o’qitish metodikasi

Nazorat uchun savollar:

1. Tabiat nima uchun o'rganiladi?

2. Tabiat qanday o'rganiladi?
3. Tabiat haqidagi tasavvurlar dastlab qaysi mamlakatlarda shakllangan?
4. Tabiatshunoslik fanining rivojlanishiga hissa qo'shgan O'rta Osiyolilik qaysi mutafakkirlami bilasiz?
5. A1 Xorazmiy tabiatshunoslik faniga qanday hissa qo'shgan?
6. Bobur tabiatshunoslikka oid qanday tadqiqotlar olib borgan?
7. Jayhoniyning tabiatshunoslik faniga qo'shgan hissasi-chi?
8. Abu Nasr Farobiy tabiatshunoslik fani rivojiga qanday hissa qo'shgan?
9. Farobiyning tabiat haqidagi qarashlari to'g'risida nimalami bilasiz'?
10. Abu Rayhon Beruniy Yeming shakli va Quyosh sistemasi haqida qanday fikrlar bildirgan?
11. Globusni birinchi bo'lib kim yaratgan?
12.Zahiriddin Muhammad Bobur «Boburnoma» asarida qanday o'simlik va hayvonlarni tasvirlagan? Ular qaysi mamlakatlarda uchraydi?


Маvzuga oid mustaqil ish topshiriqlari:

1. Tabiatshunoslikni o'qitish metodikasi fanidan katak daftar tuting.

Bu daftarga tabiat to‘g‘risidagi har xil ma’lumotlami yozib oling, gazeta hamda jumallardan tabiat haqidagi maqola va rasmlami kesib, yig'ib boring.
2. Daftaringizga jonsiz va jonli tabiatga oid bir necha jism nomlarini alohida yozing. Tabiatdagi qattiq, suyuq va gazsimon holdagi jismlar nomini ustunchalarga bo‘lib, alohida-alohida ajratib yozing.
3. «U kim, bu nima?» degan kitob (Bolalar ensiklopediyasi)ning birinchi jildidan Abu Rayhon Beruniy haqidagi maqolani topib o'qib chiqing va uning fanga qo'shgan hissasini gapirib bering.
4. A1 Xorazmiy, Abu Rayhon Beruniy va Mirzo Ulug'bek haqida gazeta va jumallarda berilgan ma’lumot va rasmlardan albom tuzing.
5. Abu Ali ibn Sino haqidagi ilmiy maqolalami o'qib chiqing va uning tabiatshunoslik faniga qo'shgan hissasini izohlab bering.
Foydalangan adabiyotlar:

1.M.Nuritdinova “Tabiatshunoslik o’qitish metodikasi” T.: O’qituvchi 2005 y.

2.A.Hamidov. A.To’xtayev va b. Botanikadan o’qituvchilar ushun qollanma. T.: “O’qituvchi”1999yil
3. Nishonboeva M.G. Biologiya darslarida ekologik tarbiya. O’qituvchilar uchun qo’llanma. T., 1992.
22- MAVZU.BOSHLANG’ICH SINF O’QUVCHILARINING TABIATSHUNOSLIK HAQIDAGI TASAVVUR VA TUSHUNCHALARINI SHAKLLANTIRISHNING METODIK ASOSLARI

Reja
1.Tabiatshunoslik tushunchalari.

2.Tushunchalarni tasavvurlardan farqi
3.Umumiy tushunchalarni shakllantirish.
4.Tushunchalar mazmuni va hajmiga qarab farqilanishi.
5.Yakka tabiatshunoslik tushunchalarini shakllantirish.
6.Tabiatshunoslik tushunchalarini samarali o’zlashtirilishini ta'minlovchi metodik sharoitlar.
Мavzuga oid tayanch tushuncha va iboralar: tasavvur, tushuncha, geografik tushuncha, xotira, metod.
Tabiatshunoslik darslarining asosiy maqsadi, o’quvchilarni tabiatni kuzatishga o’rgatish, ularda mehnat ko’nikmalari va tabiatga ongli munosabatni shakllantirishdan iborat. Ana shu muhim talablarni bajarish, avvalo, tabiat haqidagi tasavvur va tushun-chalarni shakllantirishdan boshlanadi.
Maktab dasturi talablari asosida darslar samaradorligini oshi-rish, avvalo, o’quvchilarning mustaqil kuzatishlarini to’g’ri tashkil qila olishdadir.
O’quvchilarda u yoki bu tushunchani shakllantirishda narsalar to’g’risida aniq tasavvurlar hosil qilish, o’rganilayotgan materialni atrof-muhit bilan bog’lash, hissiy idrok muhim ahamiyatga ega, ya'ni tabiatshunoslik fanlarini o’rganish jarayonida olgan bilimlari asosida real borliq bilan ongli ravishda munosabat o’rnatishlari lozim. Shuning uchun fanga qiziqtirishning turli yo’llarini qo’llash, o’quv jihozlari vositasida olam va real tabiatni umumlashtirib, bir-biriga bog’lab tushuntirish lozim.
Tabiatshunoslik dasturi biologik, geografik, shuningdek, tabiatda kechadigan fizik, kimyoviy jarayonlarga oid elementar tushunchalarning o’zlashtirilishini nazarda tutadi.
Tabiatshunoslik darslarida eng muhim tushunchalarni ajratib tushuntirish ilmiy dunyoqarashning shakllanishini ta'minlaydi.