O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi farg‘ona davlat universiteti filologiya fakulteti

 

 

 

 

                                                           

10

 Абдулла Қаҳҳор.  Анор. Тошкент. Ғ.Ғулом номидаги нашриёт, 2005 йил,154-бет. 

---

 

29 

 

 

IKKINCHI BOB. 

ISTIQLOL DAVRI O‘ZBEK ADABIYOTIDA INSON 

MA’NAVIYATINING IFODALANISHI 

 

Ulug‘bek  Hamdam  (Hamdamov  Ulug‘bek  Abduvahobovich)  1968  yil,  24- 

aprelda  Andijon  viloyatining  Marhamat  tumanidagi  Yuqori  Rovvot  mahallasida 

tug‘ildi.  1985-yilda  o‘rta  maktabni  oltin  medal  bilan  tamomladi.  1986  va  1988- 

yillar  orasida  Ukrainada  askarlik  xizmatini  o‘tagan.  1988-1993-yillarda  ToshDU 

ning  o‘zbek  filologiyasi  fakultetida  tahsil  olgan.  1992-93  yillarda  esa  davlatimiz 

tashabbusi bilan o‘qishga yuborilgan talabalar safida Turkiyaning Ko‘nyo shahrida 

tahsilni davom ettirgan. 1993-1994 yillarda Sharqshunoslik institutida turk tilidan 

dars  bergan.  1994-1996  yillarda  Hozirgi  Milliy  Universitet  o‘zbek  filologiyasi 

fakultetining  kunduzgi  aspiranturasida  o‘qigan.  1997-yilda  “30-yillar  o‘zbek 

she’riyatida  “sof  lirika”  muammosi”  (Oybek  she’rlari  misolida)  mavzusida 

nomzodlik  dissertatsiyasini  yoqlagan.   Hozirda  “XX  asr  o‘zbek  she’riyati  badiiy 

tafakkur 

tadrijining 

ijtimoiy-psixologik 

asoslari” 

mavzusida 

doktorlik 

dissertatsiyasi  ustida  ishlamoqda.  1997-2009-yillarda  O‘zbekiston  Fanlar 

akademiyasining  Alisher  Navoiy  nomidagi  Til va  Adabiyot institutida katta ilmiy 

xodim,   2009-2015-yillar  “Sharq  yulduzi”  jurnalining  bosh  muharriri  lavozimida 

ishladi.  Ulug‘bek  Hamdam  bir  necha  nasriy,  nazmiy  hamda  adabiy-tanqidiy 

to‘plamlar  muallifi.  Uning  ilk  nasriy  kitobi  1998-yilda  “Yolg‘izlik”  nomi  bilan 

chop  etilgan.  “Muvozanat”,  “Isyon  va  itoat”,  “Sabo  va  Samandar”  nomli 

romanlari,  “Tangriga  eltuvchi  isyon”,  “Atirgul”,  “Seni  kutdim”  va  “Uzoqdagi 

Dilnura”  nomli  she’riy  va  nasriy  to‘plamlari  chop  etilgan.  Shuningdek,  uning 

“Badiiy tafakkur tadriji”, “Yangilanish ehtiyoji”, “Ruhni uyg‘otuvchi so‘z” nomli 

adabiy  tanqidiy-to‘plamlari  e’lon  qilingan.  Ularda  XX  va  XXI  asr  avvalidagi 

o‘zbek, qisman jahon adabiyoti va adabiyotshunosligi muammolari tadqiq etiladi. 

Ulug‘bek  Hamdam  Jaloliddin  Rumiyning  “Ichindagi  ichindadir”  va  professor 

---

 

30 

U.Turonning  “Turkiy  xalqlar  mafkurasi  tarixi”  nomli  asarlarini  turk  tilidan 

o‘girgan. 

Yozuvchining  1997-yilda  yozib  tugatilgan  va  2002-yilda  e’lon  qilingan 

"Muvozanat" romani adabiy hayotimizda o‘ziga xos voqea bo‘ldi. Roman shu 

kecha-kunduzda  yashab,  mehnat  qilayotgan  zamondoshlarimiz  va  ularning 

qalb tovlanishlari haqida.  Asarda xalqning turli qatlamlariga  mansub va har -

xil  sohalarda  ishlaydigan  qator  qahramonlar  borki,  ularning  o‘y-

tashvishlariyu  maqsad-intilishlari  zamonamiz  kishilarining  ruhiyatlari  bilan 

uyg‘unlashib  ketadi.  Asar  bosh  qahramoni  Yusuf  murakkab  davr 

evrilishlaridan  insonga  munosib  bir  tarzda  chiqish  uchun  kurashadi. 

"Muvozanat"  mustaqillik  yillarining  qaynoq  kayfiyatini  aks  ettirgan  realis tik 

asar  sifatida  akademik  M.Qo‘shjonov,  professorlar  O.Sharafiddinov, 

U.Normatov, 

A.Rasulov, 

S.Sodiqov, 

N.Xudoyberganov, 

D.Quronov, 

yozuvchilar P.Qodirov, J.Abdullaxonovlar tomonidan yuksak baholandi. 

Muallifning  "Sabo  va  Samandar"  romani  ishq  mavzusida  salaflarga 

ergashib  bitilgan  asar  bo‘lib,  unda  pok  va  yuksak  muhabbat  tuyg‘usi 

zamondoshlarimiz qismati orqali sharaflanadi. 

Ulug‘bek  Hamdamning  "Tangriga  eltuvchi  isyon",  "Atirgul"  va  "Seni 

kutdim"  nomli  she’riy  to‘plamlari  chop  etilgan.  Shoir  she’rlarida  ruh 

qichqirig‘ini,  qolipsiz,  jilovsiz  va  hayajonli  kechinmalar  oqimini  tuyish 

mumkin.  Ularda  kelish  va  ketish,  nur  va  zulmat,  oq  va  qora,  do‘st  va 

dushman  kabi  tushunchalar  yonma-yon  yashaydi  hamda  shoir  iztirobi  bilan 

ziynatlanadi. 

 

---

 

31