|
"A" birinchi ma'noni anglatadi
"A vitamini" nomi ostida ikki modda - retinollar va karotenoidlar mavjud. Ular
vujudga metaboliziladi va haqiqiy A vitamini hosil qiladi Retinol, yoki ular odatda eyiladi - A vitaminining dastlabki shakli asosan hayvonot mahsulotlarida bo'ladi. Vujud ularni osonlik bilan vitaminga aylantiradi.Karotenoidlar o'simliklarda mavjud. Eng keng tarqalgan beta karotin. A-vitamin
formalarining kimyoviy tarkibi boshqacha bo'lsa, organizm retinollarga nisbatan kamida 12 marta ko'proq vitaminlarga "o'xshash" hosil qilish uchun kerak bo'ladi. Boladagi organizmlar va tiroid kasalligida beta-karotin transformatsiyasi jarayoni yanada yomonlashadi.
So'nggi yillarda D moddasi ishtirokida ko'plab tadqiqotlar olib borildi va ilmiy muhitda A kabi boshqa vitaminlar fonga tushib qoladi. Lekin bu ularning muhim rolini kamaytirmaydi.
Har bir inson A-zaxirasini to'ldirishga muhtoj. Ammo vitamin yosh bolalar va farzandlar orzu qilgan juftliklar uchun alohida ahamiyatga ega.
Bu yog 'eruvchan omil immun tizimi uchun muhim, epidermis, yurak ishini qo'llab-quvvatlaydi, antioksidant rolini o'ynaydi. Ammo tanadagi retinol ,Avitaminfunktsiyasi u yerda tugamaydi. Og'iz bo'shlig'i suyaklari, tishlari, shilliq pardalari uchun muhimdir (terining namligini boshqaradi). O'sish va hujayra bo'linishini o’zi targ'ib qiladi. Ushbu modda ko'zning yorug'lik darajasidagi o'zgarishlarga va uni moslashishi uchun javob beradi
Ayrim tadqiqotlarga qaraganda, retinol 6 va 5 yoshlardagi bolalar o'limini kamaytirishga yordam beradi va qizamiqdan keyin tug'ilishning qiyinchiliklari tufayli nogironlik xavfi difteriya va ko'rish muammolarini oldini oladi.
A vitaminining boshqa funktsiyalari:
oshqozon va siydik tizimlarining funktsional imkoniyatlarini yaxshilaydi;
erta qarishga qarshi samarali "qurol";
epidermisning yangilanishida ishtirok etadi.
D VITAMINI
Kaltsiferol darajasini optimallashtirish saraton va yurak-qon tomir kasalliklarini rivojlanish xavfini 2 marta kamaytirishi mumkin. Va buning uchun siz hech narsaga muhtojsiz - faqat muntazam ravishda quyosh ostida kuniga bir necha daqiqa yurishadi. D vitamini aslida yog'da eriydigan moddalar guruhidir. Biokimyogarlar ularni endokrin tizimning normal ishlashi uchun muhim bo'lgan steroid gormonlar (gormon prekursorlari) bilan bog'laydilar. D-vitaminining bir nechta shakllari mavjud. Odamlar uchun eng keng tarqalgan va muhim D2 va D3 hisoblanadi. Birinchi shaklni o'simliklarda topish mumkin. D-modda va kaltsiy va fosforning so'rilishi o'rtasida to'g'ridan-to'g'ri bog'liqlik mavjud. Boshqa nomlar kaltsiferol yoki quyosh vitaminidi D moddalari inson uchun immun tizimi va suyak salomatligi uchun javob beradigan vitaminlar sifatida muhim ahamiyatga ega.
Gipertenziya, saraton, osteoporoz, periodontal kasallik, otoimmun kasalliklarga qarshi yaxshi profilaktika.organizmda fosfor balansini boshqaradi yurak mushaklari va asab to’qimasini tez nobud bo’lishida himoya qiladi.Afsuski, altsiferol tanqisligi eng quyoshli mamlakatlarda ham rivojlanadi. Teri saratonidan qo'rqib, odamlar tashqarida ko'p vaqt sarflashadi va ular tashqariga chiqqanda quyosh kremining qalin "zirhi" bilan "o'zlarini qattiq ,,o'rab olishadi". Yog'li baliq D vitaminining eng yaxshi manbalaridan biridir. Ikkinchi foydali mahsulot sutdir. Tabiiyki, eng muhim narsa va muhim bo'lgan narsalarni unutmang - hamma uchun ochiq, vitamin manbasi - quyosh nurlari hisoblanib ular beminnat Tananing D-moddasini mustaqil ravishda sinxronlashi uchun 10-15ni quyoshda haftasiga kamida ikki marta sarflash kerak.
Kichkintoylarga kelsak, ular vitaminli zahiralarini to'ldirish uchun muntazam
ravishda ko'chaga borishlari kerak, chunki 1 litr ko'krak suti nafaqat 25 ME
kaltsiferolni beradi.
Kunlik stavka:
50 yilgacha - 15 mkg;
eski 50 yil - 20 mkg.
1 mg vitamin D3 = 40 ME
Bolalardagi D vitamini etishmovchiligi bilan bog'liq eng ko'p tarqalgan muammoraxitning rivojlanishi hisoblanadi. Kattalardagi kerakli moddalarning yetishmasligi osteomalaziyaga (mushaklar va suyak to'qimalarining zaiflashuvi), osteoporozga (suyak massasining pasayishiga) olib keladi. Bundan tashqari, vitamin etishmasligi saraton, gipertenziya, otoimmun muammolari, yuqumli kasalliklar va qandli diabet kasalliklarining sabablaridan biri bo'lishi mumkin. Kaltsiferol etishmovchiligi bilan konvulziyalar deyarli har doim bo'ladi, ba'zan esa semizlik, revmatik artrit, skleroz, Crohn kasalligi. Va bu to'liq ro'yxat emas.
D-gipovitaminoz xavfi ostida quyoshda oz vaqt sarflaydigan odamlar, shimoliy hududlar aholisi, qora tanli qariyalar. Ushbu toifalar har kuni stolda sut va foydali vitaminlarga boy ovqatlar bo'lishini ta'minlashi kerak. Shu bilan birga, D vitamini organizm tomonidan etarli darajada so'rilmasligi sababi ichak kasalliklari va juda yomon metabolizm bo'lishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
