O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi falsafa ma’ruzalar matni

Ma’naviyat — ochiq tizim. Butunlik sifatida ma’naviyatning eng asosiy xususiyatlaridan biri uning ochiq 
tizim ekanidadir. Ma’naviyatning asrlar va ming yilliklar davomida uzluksiz rivojlanib borish sababi ham xuddi 
mana  shu  ochiqlikda.  Ma’naviyatni  tashkil  qiluvchi  unsurlarning  har  biri  boyib  va  boshqa  unsurlar  bilan 
mutanosiblikda  rivojlanib  borgani  sari  ma’naviyat  ham  boyib,  rivojlanib  boradi.  Bu  rivojlanish  shuningdek, 
eskirgan unsurlarning chiqib ketishi va yangi unsurlarning kirib kelishi evaziga ham ro’y beradi. Agar jahondagi 
biror xalq o’z ma’naviyatini boshqa xalqlar ma’naviyatiga qarshi qo’ysa, yoki ulardan ihotalab olsa, u tanazzulga 
yuz tutadi. Har bir xalq ma’naviyati boshqa xalqlar ma’naviyatidan oziqlanib va ularga oziq berib boyiydi.