О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi e. D. Yusupov, Z. K. Kusharov

Ijtimoiy  tizimlarning  о‘z-о‘zini  tashkil  etish  jarayonlari
.  Ijtimoiy 
tizimlarning  vaqt  va  makonda  о‘z-о‘zini  tashkil  etishi  uchun  quyidagi 
sharoitlar zarur:  
1)  tizimga  ma’lum  oqimlar  kirishi  va  chiqishi  uchun  tizimning 
ochiqligi (energiya va resurslarning tabiiy  manbalari, kapital, tovar, inson 
resurslarining olmashuvchan oqimlari);  
2) ijtimoiy tizim turli qismlarining egri chiziqli xamqorligi;  
3)  ehtimollik  elementining  mavjudligi  (masalan,  tabiiy  xodisalar 
ehtimolligi,  ilmiy-texnik  tadqiqotlar  va  ularni  qо‘llashdagi  oqibatlar 
ehtimolligi va hakazo.);  
4) tizim parametlari diapazonining aniqligi. 
О‘z-о‘zini  tashkil  etish  g‘oyasi  xech  qachon  boshqaruv  g‘oyasiga 
qarshi  emas.  Chunki,  agar  yuqorida  sanab  о‘tilgan  shartlardan  xech 
bо‘lmasa  biri  о‘zgarsa  о‘z-о‘zini  tashkil  etish  xulqining  sifati,  yо‘li  va 
natijasi  har  doim  о‘zgacha  bо‘ladi.  Boshqaruvchi  subyekt  bо‘lib  huquq 
normalari (qonunlar) va turli ijtimoiy axborot «oqimlari»ni  nazorat qilish 
orqali  bosh  boshqaruv  ta’sirini  amalga  oshiruvchi  jamiyatning  rahbar 
qismi chiqishi  mumkin. 
 
 
 

---

258