O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti maktabgacha va boshlang’ich ta’lim fakulteti

4.Jamlovchi sonlar
narsa miqdorini jamlab, to‘dalab ko‘rsatadi. Ular sanoq sonlarga
-ov, -ala, 
-ovlon, -ovlashib
qo‘shimchasini qo‘shish bilan hosil bo‘ladi.
Jamlovchi sonning –ov, -ovlon affiksli shakli har doim 1-shaxs birlik shakldan tashqari, barcha 
egalik affiksi bilan qo‘llanib, gapda ot vazifasida ishlatiladi. Shu bois sonning boshqa turlaridan 
farqli ravishda gapda sifatlovchi-aniqlovchi vazifasinibajarmaydi: 
Uchovining 
maqsadi bir
. 
Oltovlon ola bo‘lsa, og‘zidagin oldirar. 
Biroq –ala affiksli jamlovchi son ot oldidan kelib, sifatlovchi-aniqlovchi vazifasini bajaradi: 
Ikkala o‘rtoq bir bo‘lib ishga tushdilar.
–ov, -ala, -ovlon affikslari bilan hosil bo‘ladigan jamlovchi 
sonlarning faol qo‘llanishi ikkidan yettigacha bo‘lgan sonlarda ko‘proq kuzatiladi. 
Jamlovchi sonning –ov, -ala affiksli shakliga kelishik affikslari 3-shaxs egalik qo‘shimchasidan 
keyin qo‘shiladi, -ala affiksli shakliga esa kelishik affikslari egalik affiksining 1-shaxslaridan boshqa 
turlaridan keyin qo‘shiladi va gapda ega, qaratqichli aniqlovchi va to‘ldiruvchi vazifasini bajaradi: 
Ikkovi qadirdonlarcha ko‘rishdilar. Ikkalasining bo‘yi teng. Terimchilarning uchalasiga ham 
mukofot berildi.To‘rta-langizdan boshqa hamma yig‘ilishga qatnashdi. 
Bundan tashqari, jamlovchi son 
ov+la+sh+ib
affiksi yordamida hosil bo‘luvchi shaklga ham ega. 
Bu affiks bilan shakllangan jamlovchi sonlar ko‘pincha fe’lga bog‘lanib, gapda hol vazifasida keladi: 
Uchovlashib ichkariga kirishdi.
5.Chama son
narsa miqdorini chamalab, taxminlab ko‘rsatish uchun ishlatiladi va quyidagicha 
yasaladi: 1) 
–tacha
affiksi orqali: 
o‘ntacha, beshtacha
; 2) 
–lab
affiksi vositasida: 
o‘nlab, yuzlab
; 3)