O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti maktabgacha va boshlang’ich ta’lim fakulteti

2.Bir qismi mustaqil, ikkinchi qismi mustaqil ma’noga ega bo‘lmagan so‘zlardan tuzilgan 
juft otlar
: 
kiyim-kechak, bozor-o‘char, temir-tersak, maza-matra, qand-qurs. 
3. Har ikkala qismi ma’noga ega bo‘lmagan so‘zlardan tuzilgan juft otlar
: 
g‘ala-g‘ovur, lash-
lush, ikr-chikir, g‘idi-bidi
.

---

89 
Juft otlar vositasida ifodalangan ma’no har xil bo‘ladi: a) ma’no umumlashadi va kengayadi: 
qovun-
tarvuz, qozon-tovoq, qo‘y-echki
; b) ma’no umumlashadi va jamlanadi: 
o‘g‘il-qiz, ota-ona, aka-uka. 
Bundan tashqari, boshqa turkumga mansub so‘zlar juftlashib, otga ko‘chishi ham mumkin. 
Bunday juft so‘zlar quyidagi turkumlarga doir so‘zlarning ma’no ko‘chishi asosida yuzaga keladi: 
issiq-sovuq, oq-qora, kam-ko‘st
sifatdan; 
kam-ko‘st, kam-ko‘p
ravishdan; 
yurish-turish, yeyish-
ichish, yozuv-chizuv, keldi-ketdi, bordi-keldi, ur-yiqit fe’ldan; adi-badi, qiy-chuv
kabi taqlid 
so‘zlardan.
 
4-§. Takroriy otlar.
Bir xil grammatik shakldagi so‘zlarni aynan 
takrorlash orqali leksik-grammatik jihatdan bir butunlikni tashkil qiluv-chi otlar takroriy otlar 
deyiladi. Takroriy otlar ko‘plik va umumlash-tirish, ma’no kuchaytirish kabi leksik-grammatik 
maqsadlarni ro‘yobga chiqarishda muhim ahamiyatga ega bo‘ladi. Masalan: 
Xo‘jalikning bu yilgi 
daromadi yaxshi.Ombor-ombor g‘alla, xirmon-xirmon paxta yetishtirib mo‘l hosil to‘plandi
.
Og‘riq 
tobora zo‘rayib, uning suyak-suyagigacha zirqiratardi. 
Takroriy otlarning maxsus takror turi ham mavjud bo‘lib, bu turdagi takror otlar mustaqil so‘z va 
uning fonetik soyasi qolipida tuziladi hamda gumon, umumlashtirish, jamlash kabi qo‘shimcha 
ma’nolarni yuzaga keltiradi: 
ovqat-povqat, ilon-milon, non-pon, chang-chung, choy-poy, qand-qurs.