O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti maktabgacha va boshlang’ich ta’lim fakulteti


-§. Kelishik affikslari omonimiyasi



Download 4,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet106/358
Sana22.07.2022
Hajmi4,91 Mb.
#835505
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   358
Bog'liq
ona tili va adabiyoti

8-§. Kelishik affikslari omonimiyasi. 
Kelishik affikslari va ularning turlicha fonetik variantlari 
ba’zi so‘z o‘zgartuvchi, so‘z yasovchi hamda lug‘aviy shakl yasovchi affikslar bilan quyidagicha 
shakldoshlikka ega bo‘lishi mumkin: 
1.Qaratqich kelishigining–ing\–im\–n
(
Men+ing, vatanim man+im, har oila o‘chog‘i+n o‘z 
qutlug‘ tarixi bor
) shakllari qo‘yidagi affikslar bilan omonim bo‘lishi mumkin: 1) 2-shaxs birlik 
shaklidagi egalik affiksi bilan: 
maktab+ing
; 2) 2-shaxs ko‘plikdagi tuslovchi affiksi bilan: 
kel+ing
;
3) 1-shaxs egalik affiksi bilan: 
kitob+im;
4) ot, sifat yasovchi affiks bilan: 
o‘r+im, bo‘l+im, siq+im, 
chek+im;
5) 3-shaxs egalik affiksidan keyin kelgan tushum kellishigi bilan: 
ikki daryo yuvar 
kokili+n;
6) fe’lning o‘zlik va majhullik nisbatlarini hosil qiluvchi –n affiksi bilan: 
tara+n+di, 
o‘qla+n+di 
omonimbo‘ladi
 . 
2. Jo‘nalish kelishigining –ga\-ka\-qa 
(uy+ga, buloq+qa, tilak+ka) shakllari quyidagi affikslar bilan 
omonim bo‘lishi mumkin: a) ot yasovchi: 
ena+ga;
b) fe’lning davomiylik shaklini yasovchi: 
sur+ga+moq;
v) sifat yasovchi: 
qis+qa;
g) otning kichraytish shakli: 
yo‘l+ka;
d) fe’l yasovchi: 
is+ka+moq..
3.O‘rin-payt kelishigining -da
(maktab+da) shakli ta’kid, to‘siqsizlik yuklamasi bilan omonim 
bo‘lishi mumkin: kelsa-da.
 
4.Chiqish kelishigining -dan
(uy+dan) shakli dona sondan taqsim son shaklini hosil qiluvchi 
affiks bilan omonim bo‘lishi mumkin: besh+ta+dan.
 
 
9.5. Otning lug‘aviy shakllari 
Otlarda so‘z o‘zgarishi va so‘z yasalishidan tashqari lug‘aviy shakl yasash hodisasi ham mavjud. 
Otlarning leksik ma’nosiga qo‘shimcha ma’no qo‘shish uchun xoslangan affikslar lug‘aviy shakl 
yasovchilar deyiladi. Ular quyidagi sintetik shakllardan tashkil topadi: 

Download 4,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   358




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish