O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti maktabgacha va boshlang’ich ta’lim fakulteti

FRAZEOLOGIK POLISEMIYA 
Ikki va undan ortiq ma’noga ega bo`lgan iboralarga frazeologik polisemiya deyiladi. 
Bosh ko`tarmoq: 1) sog`aymoq, 2} qaramoq; 3) qo`zg`olon qilmoq; o`ziga kelmoq; 1) 
tushunmoq; 2) sog`aymoq; ko`zi ochildi; 1) tushundi, 2) ko`rdi, 
FRAZEOLOGIK OMONIMIYA 
Bir xil komponent (so`z)lardan tuzilgan, ya’ni shakllari o`xshash, ammo ma’nolari 
har xil bo`lgan iboralar frazeologik omonim deyiladi: uyni boshiga ko`tarmoq; onasini 
boshiga ko`tarmoq. Ilgari bir qatra og`zimga olmas edim. (O) Komissiya hayron bo`lib 
qoldi, ammo hech kim meni og`ziga olmas edi. (A.Q).
FRAZEOLOGIK SINONIMIYA 
Shakllari har xil, ma’nolari bir-biriga yaqin bo`lgan iboralar frazeologik sinonimiya 
deyiladi: toqati toq bo`lmoq-sabr kosasi to`lmoq; yaxshi ko`rmoq-ko`ngil bermoq; terisiga 
sig`madi-boshi osmonga yetdi. 
Lug`aviy birlik sifatida frazeologizmlar so`zlar bilan sinonimlik tashkil qiladi: 
g`azablanmoq-joni chiqmoq, sevmoq-yuragidan urmoq, maqtanmoq-ko`klarga ko`tarmoq. 
FRAZEOLOGIK ANTONIMIYA 
Qarama-qarshi ma’no ifodalovchi iboralar antonim frazeologizmlar deyiladi. 
Ko`klarga ko`tarmoq yerga urmoq, qo`li uzun-qo`li kalta, ko`ngli oq-ichi qora. 
O`Z VA O`ZLASHGAN QATLAM IBORALARI 
Frazeologizmlarning asosiy qismi o`z qatlamga oiddir. Ammo o`zlashgan qatlam 
iboralari ham bor. Iboralar ba’zan yarim kalka (dili siyoh bo`ldi, buksirga oldi) ba’zan to`liq 
kalka bilan o`zlashtiriladi: hech bo`lmagandan ko`ra, kech bo`lgani yaxshi – лучшепоздно, 
чемникогда. 
UMUMIY VA CHEGARALANGAN QATLAM IBORALARI 
Frazeologizmlarning 
asosiy 
ko`pchiligi 
umumiste’molga 
oiddir. 
Ammo 
chegaralangan qatlam ham mavjud, Chegaralangan qatlamga dialektal frazeologizmlar: etini 
yeganday bo`lmoq (juda och qolmoq); andar-mandarini chiqarmoq (vayron qilmoq), 
Qashqadaryo shevasiga xos bo`lsa: toqi chalmoq (ovoza qilmoq),