O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti maktabgacha va boshlang’ich ta’lim fakulteti


–lar qo‘shim-chasi orqali:  soat birlar bo‘ldi, o‘ntalar ; 4)  –larcha



Download 4,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet121/358
Sana22.07.2022
Hajmi4,91 Mb.
#835505
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   358
Bog'liq
ona tili va adabiyoti

–lar
qo‘shim-chasi orqali: 
soat birlar bo‘ldi, o‘ntalar
; 4) 
–larcha
qo‘shimchasi orqali: 
o‘nlarcha, 
yuzlarcha;
5) sanoq yoki dona sonlarni juftlash orqali:
bir-ikki, ikki-uch

uch-to‘rtta, besh–oltita
; 6) 
chama sonlarni hosil qilishda ba’zi taxmin ma’nosidagi so‘zlar ham ishtirok etadi: 
o‘ttizga yaqin, 
yigirma chog‘li, kamida o‘nta, qariyb yuzta, yuzdan ortiq
.
Chama sonlar hisob so‘zlari bilan qo‘llanadi. Bunda chama ma’nosini hosil qiluvchi affikslar hisob 
so‘ziga qo‘shiladi: 
Maktab uzog‘i bilan yuz metrcha narida edi. Oradan bir yilcha vaqt o‘tdi

Chama sonning gapdagi vazifasi uning qaysi so‘z bilan birikishiga bog‘liq bo‘ladi. Masalan: a) 
ko‘pincha otga bog‘lanib, sifatlovchi aniqlovchi vazifasini bajaradi: 
Kuzgacha besh-oltita ketmon 
ishdan chiqdi. (A.Q)
b) fe’lga bog‘lanib hol vazifasini bajaradi: 
Ro‘zimat qorong‘ida ko‘ziga 
yigirma besh yoshlarda ko‘ringan edi. (A.Q.) 
v) otlashgan holda shaxs ma’nosini ifodalaydi va 
gapda ega, vazifasini bajaradi: 
bitta-yarimta sezgani yo‘qmi, degan o‘y bilan atrofga alangladi. (S. 
Ahmad) 
3-§.Tartib sonlar
narsaning joylashish tartibini, o‘rnini ifodalash bilan boshqa sonlardan
farqlanadi. Ular sanoq songa -
nchi, -inchi

-lamchi
affiksini qo‘shish orqali hosil bo‘ladi: birinchi, 
ikkinchi, beshinchi, birlamchi, ikkilamchi kabi. Tartib sonlar boshqa son 
turlaridan farqli ravishda hisob so‘zlari bilan qo‘llanmaydi. 
Tartib son yasovchi affikslar bir soniga qo‘shilganda «ilk», «dastlabki», «oldingi» kabi so‘zlar 
bilan sinonim bo‘ladi: 
Qishning birinchi kunlarida qor qalin yog‘di. 
Tartib son yasovchi affikslar ikki soniga qo‘shilganda «boshqa» so‘ziga ma’nodosh bo‘ladi: 
Endi 
masalaning ikkinchi tomoniga e’tibor qarataylik.
Narsa, hodisalar tartibini ko‘rsatishda avval sanoq son undan so‘ng tartib son qo‘llaniladi: 

Download 4,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   117   118   119   120   121   122   123   124   ...   358




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish