O`zbekiston Respublikasi Oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi Buxoro davlat universiteti

Internet saytlari 
12.http://solver.uz/translate.php — Русско-узбекский переводчик. 
13.http://library.ziyonet.uz/ — таълим портали
42-MAVZU: ISHONCHNOMA. TILXAT. TUSHUNTIRISH XATI 
Nazariy: 
Rasmiy va shaxsiy ishonchnomalar. Tilxatning zaruriy qismlari va uni tuzuvchi 
shaxslar. Tushuntirish xatining turlari. 
Yozma nutq: 
Tilxat matnini tuzish. Tushuntirish xati yozish. 
Reja: 
1. Rasmiy va shaxsiy ishonchnomalar. 
2. Tilxatning zaruriy qismlari va uni tuzuvchi shaxslar. 
3. Tushuntirish xatining turlari. 
Tayanch tushunchalar:
ish hujjatlari, leksik xususiyat, stilistik xususiyat, 
ishonchnoma, tilxat, tushuntirish xati, nutqiy qolip, matn tayyorlash. 
Ishonchnoma muayyan muassasa yoki ayrim shaxs nomidan ikkinchi bir shaxsga 
uning nomidan ish ko`rish uchun yozma ravishda ishonch bildirilgan vakolatli hujjat 

---

240 
sanaladi. Mazmuni va vakolat egasiga ko`ra xizmat ishonchnomasi va shaxsiy 
ishonchnomalar farqlanadi. 
Xizmat ishonchnomalari davlat idoralari, jamoat tashkilotlari tomonidan mazkur 
idoraning mansabdor shaxsiga uning shu idora tomonidan ish yuritishga vakil 
etilganligini tasdiqlash uchun beriladi. Bunday ishonchnoma idora rahbari tomonidan 
imzolanadi va tasdiqlanadi, shuningdek, amal qilish muddati ko`rsatiladi. Shaxsiy 
ishonchnomalar ayrim shaxslar tomonidan o`ziga tegishli pul yoki qimmatbaho 
narsalarni borib olish uchun ishongan kishisiga ishonch bildirib yozgan hujjatidir. 
Bunday ishonchnoma vakolat beruvchining ish joyi (ishlamagan taqdirda mahalla 
qo`mitasi) tomonidan muhr bilan tasdiqlanishi lozim. 
NAMUNA: 
ISHONCHNOMA 
Men, Kamol Yo`ldoshev, guruhdosh... Abdulla Ahmedovga Yakkasaroy 
tumanidagi 64- aloqa bo`lim... men... nom... kelgan 50000 (ellik ming) so`m 
miqdoridagi pul jo`natma... ol... 
uchun ishonch bildir..... 
(imzo) K. Yo`ldoshev. 
2010- yil 5- may 
Tushuntirish xati xizmat (o`qish)ga aloqador masalani, uning biror jihatini yozma 
izohlovchi huijatdir. Shaxsiy tushuntirish xatlari xodim (talaba) tomonidan muassasa 
(o`quv yurti) rahbari nomiga yoziladi. Unda ish (o`qish) jarayonida xodim (talaba) 
tomonidan sodir etilgan ayrim o`rinsiz xatti-harakatlar tafsiloti, ularning sabablari 
bildiriladi va dalillar bilan izohlanadi. Odatda tushuntirish xati mansabdor shaxs 
(rahbar) talabi bilan yoziladi. Bu hujjat xodim (talaba) haqida biror qarorga kelish, unga 
nisbatan mamuriy jazo chorasi qo`llash yoki qo`llamaslik uchun asos vazifasini o`taydi. 
Tushuntirish xati xodim (talaba)ning o`z dastxati bilan yozilib, yozuvchi shaxs nomi 
qaratqich kelishigida (masalan: N. Sobirovning tushuntirish xati) rasmiylashtiriladi. 
Matn mazmuni aniq va ixcham tuziladi, sana va dalillar aniq ko`rsatiladi, yetarlicha 
izohlanadi, qo`shimcha asoslov hujjatlari ilovada beriladi. 
NAMUNA: 
Litsey direktori T. Qodirovga. 
3- bosqich talabasi A. Hotamovdan. 

---

241 
TUSHUNTIRISH XATI 
Shu yil 15- dekabr kuni men fizika o`quv xonasida kursdosh ... E. Umarov ... 
mashg`ulot o`tkazayotgan edik. Men shoshilib ombir... olmoqchi bo`lib, stol... turtinib 
ket... . Stol nosozligi ... uning usti... shisha idish sindi. Biz nojo`ya harakat qilgan... 
yo`q, tasodif... shunday bo`ldi. 
(imzo) A. Hotamov. 
2010- yil 15- dekabr