O`zbekiston Respublikasi Oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi Buxoro davlat universiteti

Internet saytlari 
12.http://solver.uz/translate.php — Русско-узбекский переводчик. 
13.http://library.ziyonet.uz/ — таълим портали
41-MAVZU: MA'LUMOT-AXBOROT HUJJATLARI 
Nazariy: 
Ma'lumot-axborot hujjatlarining vazifasi. Ma'lumot-axborot hujjatlarining turlari. 
Tarjimai hol. Bildirgi. Tavsifnoma.
Yozma nutq: 

---

237 
Tarjimai hol yozish. Tavsifnoma yozish.
Reja: 
1.Ma'lumot-axborot hujjatlarining vazifasi. 
2.Ma'lumot-axborot hujjatlarining turlari. 
3.Ma'lumot-axborot hujjatlarining leksik va stilistik xususiyatlari. 
Tayanch tushunchalar: 
ma'lumot-axborot hujjatlari, leksik xususiyat, stilistik 
xususiyat, ma'lumotnoma, tarjimayi hol, bildirgi, tavsifnoma, nutqiy qolip, matn 
tayyorlash. 
Bir voqea yoki holat (shaxsning yashash joyi, vazifasi yoki muassasa faoliyati) 
haqida axborot beruvchi hujjat ma'lumotnomadir.Mazmuni va xususiyatiga ko`ra xizmat 
ma'lumotnomasi va shaxsiy ma'lumotnoma farqlanadi. 
Xizmat ma'lumotnomalarida muassasa yoki xo`jalik faoliyatiga bog`liq bo`lgan 
holat va voqea-hodisalar to`g`risida rahbarga yoki yuqori tashkilotga xabar beriladi. 
Bunday ma'lumotlarga matn mazmunini ochuvchi sarlavha qo`yilishi lozim. Masalan: 
«Litsey o`qituvchilarining soni haqida» kabi. Sarlavhadan so`ng (bazan uning tarkibida) 
xabarga oid sana ko`rsatiladi. Masalan: «2010- yil 1-oktabrdagi holatga ko`ra» kabi. 
Shaxsiy ma'lumotnomalar muassasa, idoralar tomonidan fuqarolarning oilaviy yoki 
ish faoliyatidagi holatlarni tasdiqlovchi hujjat sanaladi. Xizmat ma'lumotnomalaridan 
farqli ravishda shaxsiy ma'lumotnomalarda ular yo`llangan idora yoki shaxs nomi 
ko`rsatilmaydi. Buning o`rniga matn so`nggida ma'lumotnomaning qayerga berilganligi 
yoziladi. Masalan: «Uy-joydan foydalanish boshqarmasiga taqdim etish uchun berildi» 
kabi. Asosiy matnda shaxs haqida barcha ma'lumotlar aniq nisbatdagi hozirgi-kelasi 
zamon fel shakli orqali ifodalanishi lozim (ishlaydi, yashaydi, o`qiydi kabi). 
NAMUNA: 
Litsey direktori 
S. Sobirovga 
Yotoqxonada yashovchi talabalardan 
tushgan shikoyatlar haqida 
MA'LUMOTNOMA 
2010—2011- o`quv yilining ikkinchi yarmida litseyning ikkita yotoqxonasida 
yashovchi 324 ta talabadan 56 ta ariza va shikoyat tushdi. Bulardan 34 tasi ariza va 12 
tasi shikoyat hisoblanadi. 
Arizalar moddiy ehtiyoj hisoblangan narsa va turli jihozlar berilishini so`rab 
yozilgan bo`lib, bu ehtiyojlar o`z vaqtida qondirilgan. Shikoyatlardan 10 tasi ko`rib 

---

238 
chiqilgan, 2 tasi ko`rish jarayonidadir. Shikoyatlar yotoqxona Nizomi qonun-
qoidalariga muvofiq tarzda ko`rib chiqilgan. 
«Kamolot» yoshlar harakati sardori (imzo) N. Mahkamov. 
Bildirish (bildirishnoma) muayyan idora, uning rahbariga biror voqea-hodisa yoki 
xizmat faoliyatiga tegishli masalalar yuzasidan axborot berish maqsadida taqdim 
etiladigan hujjatdir. 
Bildirishnomalarni tayyorlashda faqat biror voqea, holat haqida xabar berish bilan 
cheklanish yetarli emas, ularning sabablari tahlil qilinishi, xulosa chiqarilishi, takliflar 
berilishi ham lozim. Shuning uchun bildirishnomalarda xulosa va takliflar aniq va 
ishonarli yozilishi talab qilinadi. Bunday hujjatlar matni ikki qismdan iborat bo`lib, 
birinchisida, yozilishiga sabab bo`lgan voqea, dalillar berilsa, ikkinchisida, shunga oid 
xulosa va aniq takliflar bayon qilinadi. Agar bayon qilinayotgan ma'lumotlar aniq sana 
yoki vaqtga tegishli bo`lsa, bu sana yoki vaqt matn oldidan ko`rsatilishi lozim. 
Masalan: 2010- yil 1- oktabrdagi holatga ko ra kabi