O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon davlat universiteti

fiziologik chala holatining o’sishi kuzatilmoqda. Masalan, bola vaqtiga yetib normal 
bo’y  va  og’irlikda  tug’ilgan  bo’lishiga  qaramasdan,  funktsional  yetilmaganlik 
kuzatilmoqda.  Bu  yetilmaganlik  bola  organizmining  harakat  faolligining  pastligi, 
muskullarining  nimjonligi,  tez  charchashi,  infektsion  kasalliklarga  qarshi  turish 
qobiliyatining  sustligi,  emotsional  reaktsiyalarning  turg’un  emasligi  va  nerv 
tizimining kuchsiz tipga mansubligida ko’rinmoqda. 
         Bolalarda travmalarni ko’p uchrashi, yassi tovonlilik, umurtka pog’anasining 
bukilib qolishi, yaqindan ko’rishning rivojlanishi, semirib ketish va jismoniy sifat 
va  malakalarning  yetarli  darajada  rivojlanmaganligi  fiziologik  yetilmaganlik 
oqibatlari hisoblanadi. Bularning barchasi odamning kelgusi hayotiga o’z ta’sirini 
qoldiradi.  Ular  o’smirlarda  jinsiy  rivojlanishni  sekinlatadi,  kattalarda  aqliy  va 
jismoniy  mehnat  qobiliyatchanligini  pasaytiradi  va  katta  yoshdagi  odamlarni  erta 
qarishiga olib keladi. 
        Farmakologik,  psixologik  yoki  pedagogik  tadbirlar  yordamida  fiziologik 
yetilmaganlikka  qarshi  kurashish  deyarli  samara  bermaydi.  Bu  kurashda  asosiy 
vosita  harakat  faolligini  orttirish  hisoblanadi.  Bu  har  qanday  yoshda  uzoq  umr 
ko’rishga va sog’lom turmush tarziga olib boruvchi yo’ldir. 
         Ommaviy  jismoniy  tarbiya  va  sportni  rivojlanishi  faqat  sog’liqni  saqlash  va 
mehnat qobiliyatchanlikgini orttiribgina qolmasdan, aholini va ayniqsa, yoshlarning 
bo’sh vaqtini to’ldirish va zararli odatlardan saqlaydi. 
         Buning  uchun  aholida  jismoniy  tarbiya  bilan  shug’ullanishga  kuchli  intilish 
yoki  hoxish  hosil  bo’lishi  zarur.  Yetakchi  atletlarning  sportdagi  yutuqlari 
ko’pchlikni sportga davat qilib, jismoniy tarbiya bilan muntazam shug’ullanishga 
yo’naltiradi.  Xozirgi  zamon  olimpia  harakatini  asoschisi  Pьer  de  Kubertenni 
takidlashicha 100 ta odam jismoniy tarbiya bilan shug’ullanishi uchun, 50 ta odam 
sport bilan shug’ullanishi kerak; 50 ta odam sport bilan shug’ullanishi uchun, 20 ta 
odam  yuqori  malakali  sportchi  bo’lishi  kerak,  buning  uchun  esa    5  ta  odam 
xayratlanarli natijalarni ko’rsatishi lozim.