O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon davlat universiteti

informatsiya  –sportchining    sezgi  a’zolari  orqali  (harakat  sezgirligi,  ko’rish 
kontroli)  va    qo’shimcha  –  trener  yoki  o’rtoqlarining  kuzatishi  yordamida,  turli 
asboblarning yordamida. Eng ob’ektiv ko’rsatkichlarni asboblar beradi. Trener yoki 
sportchining  kuzatishlari    ham  ob’ektiv  xarakterga  ega,  lekin  ular  uncha  aniq 
bo’lmaydi. Trenerning bevosita kontroli va apparatlarni qo’llash sportchining o’z-
o’zini nazorat qilish xususiyatini oshiradi. hamma vaqt o’z-o’ziga vazifasi berish, 
nazorat  ilish  va  o’z-o’zini  baxolash  kerak.  Bu  xususiyatlar  musobaqa  vaqtida 
mashqlarni mustahkam ravishda bajarishga yordam beradi. 
Nazorat  harakatlarni  dinamik  va  kinematik  xarakteristikalar  va  ularning 
natijasini aniqlash yordamida olib orish mumkin. Nazorat –o’lchov asboblari ko’p 
bo’lmasligi  kerak.  Asboblar  mashq  bajarilgandan  keyin    informatsiya  berishi 
mumkin. (tez informatsiya), yoki mashq bajarilishi vaqtida (ekspressinformatsiya). 
Informatsiya yozilib borishi mumkin, yoki indikator yordamida kuzatilishi mumkin. 
Nazoratning har xil usullari asosiy masalani bajarishga yordam beradi. Qo’shimcha 
informatsiya  orqali  o’z-o’zini  kontrol  qilishning  texnikaviy  ko’rsatkichlarini  
ishlab  chiqish  mumkin,  bu  ayniqsa  sportchiga  o’z  texnikasini  boshqarishda  katta 
yordam  beradi.  Asboblar  yordamida  olingan  ko’rsatkichlar  atrofidagi  muhitda 
moslanishga,  vaqt  va  kuchni  to’g’ri  taqsimlashga  yordam  beradi.  Vaqtni  to’g’ri 
aniqlash  (mikrointervallarda)  harakat  tezligini  oshiradi.  masofani  harakat  va  ko’z 
bilan baholash fazodagi aniqlik xossalarini oshiradi. 
Demak,  asosiy  informatsiyaga  yana  qo’shimcha  informatsiya  bo’lsa, 
sportchining o’z-o’zini nazorat qilish qobiliyatini oshiradi. bu kuzatishlarning o’zi 
ham trenirovkaning vositasi bo’lib hisoblanadi. Nazorat mashq bajarilgandan keyin  
bo’lishi  mumkin  va  hozirgi  ,  mashq  bajarilish  davomida  bo’lishi  mumkin. 

---

Asboblarning  ko’pchiligi  (masalan  ekspress-informatsiya)  trenajer  sifatida 
qo’llanilishi mumkin. 
Biomexanika usullarini mashg’ulotlar davomida qo’llash sportda pedagogik 
asoslarni rivojlantirishga yordam beradi.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---