O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi andijon davlat universiteti o‘zbek tilshunosligi kafedrasi kunduzgi bo’lim

Mavzu: O‘zbek shevalarida tovush tushishi, orttirilishi va o‘zgarishi bilan bog‘liq fonetik o‘zgarishlar
Reja:
1. O‘zbek shevalarida tovush tushish bilan bog‘liq fonetik o‘zgarishlar
2. O‘zbek shevalarida tovush orttirilishi bilan bog‘liq fonetik o‘zgarishlar
3. O‘zbek shevalarida tovush o‘zgarishi bilan bog‘liq fonetik o‘zgarishlar
9- amaliy mashg’ulot
Mavzu: Shevalarga xos matnlarning leksik xususiyatlari. Leksik tahlil.
Reja:
1. Leksik tahlil haqida.
2. Sheva matnlarini leksik tahlil qilish.
3. Shevalarga xos matnlarning leksik xususiyatlari
4. Shevalarning adabiy tildan farqli lug‘aviy xususiyatlari va ularni adabiy tilga olib kirish. (Guruhlarga bo‘lish usuli)


Topshiriq: Shevalarga xos so’zlarning leksik xususiyatlarini izohlang.

chaqalƆg‘

’shkƆm
much’chə
chopchəy
chumƆl’
og‘o‘r
nervƆn
’shkƆm
Ɔy’
ərqƆn
bovək
məyək
muchchi
(yertəy)
matəl
chumalo‘
keli
narvan
vayish
yenə
arqan
bovək
yimirtə
qumri
yertəy

qaro‘ndjə

sƆ:qo‘
zangngi
-
ənə
yip
O‘zbek shevalarida shunday so‘zlar ham uchraydiki, bunday so‘zlar shakl jihatidan o‘xshash bo‘lishlariga qaramay, shevalararo boshqa-boshqa ma’nolarda ishlatiladi. Misol:
arava qismi (Toshkent)
shƆt’
narvon, arava qismi (Farg‘ona)
ona yoki otaning onasi (Toshkent)
buv’
ona, ey’ (Farg‘ona)
tuxum, mayek (Toshkent)
tuxum
urug‘- (qipchoq lahja)
pashsha (Toshkent)
pəshshə
chivin (Farg‘ona)
10 - amaliy mashg’ulot
Mavzu: Dialektal leksikografiya. Sheva lug‘ati ustida ishlash
Reja:
1. Leksikografiya tushunchasi.
2. Dialektal leksikografiya tushunchasi.
3. Shevalar lug‘ati.
Topshiriq: Shevaga xos so’zlar lug‘ati ustida ishlash.

Jel∂kbכּsh –

T∂k∂k’ et’k –
Isl’m’ bכּdכּmch∂ –
Kokl∂m∂ – kashtachilikdagi chok nomlaridan biri
K∂lv∂sh (kallapo‘sh) –