Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi andijon mashinasozlik instituti «Sanoat ishlab chiqarishini tashkil etish»

ASOSIY TUSHUNCHA VA ATAMALAR


Malakali kadrlar bozori - bu hususan, ijtimoiy mehnatda ish bilan band bo'lgan va band bo'lmagan malakali kadrlami talab va taklifga asosan mehnat muassasalari ishtiroki va nazorati ostida muntazam ravishda taqsimlaydigan va qayta taqsimlaydigan tizimdir.
Martaba - bu, insonning ish bilan bog’liq yillari mobaynida mehnat tajribasi va faoliyati taalluqli, alohida anglab etilgan nuqtai nazari va xulqatvoridir (egallagan lavozimlaridagi, ish o'rinlaridagi izchillik, mehnat tashkilotidagi mavqeining ahvoli).
Mehnat — bu insonning biron-bir maqsadga muvofiq ijtimoiy foydali faoliyatidir.
Mehnat birligining bozor bahosi - bu, ish haqining miqdori (stavkasi) bo'lib, u shartnomada belgilab qo'yiladi va muayyan vaqt birligi ichida bajariladigan va muayyan kasb-malaka xususiyatlariga ega bo Igan mehnatga to'lanadigan haq darajasini belgilab beradi.
Mehnat bozori - bu, mehnatga qobiliyatli aholining ish bilan band bo'lgan va band bo'lmagan qismlari va ish beruvchilar o'rtasidagi munosabatlami hamda ulaming shaxsiy manfaatlarini hisobga oluvchi kontraktlar (mehnat kelishuvlari) asosida “mehnatga qobiliyatlarini” xarid qilish - sotishni amalga oshiruvchi, shuningdek, ishchi kuchiga talab va taklif o'rtasidagi nisbatlami bevosita tartibga soluvchi, bozor iqtisodiyotining murakkab, ko'p aspektli, o'suvchi va ochiq ijtimoiyiqtisodiy tizimchasidir.
Mehnat qobiliyati - xodimning sog’lig’idan, holatidan kelib chiqadigan mehnat faoliyatiga bo'lgan qobiliyati.
Mehnat kooperatsiyasi - bu mehnat faoliyati jarayonidagi alohida ixtisoslashtirilgan ijrochilar o'rtasidagi aloqalaming o'matilishi va mehnat faoliyatining tashkil etilishidagi eng muhim elementlardan biridir. Mehnat mazmuni-bu ishlaming kasbiy mansubligi, ulaming tarkibiy murakkabligi, bajarishdagi izchilligi bilan belgilanadigan mehnat elementlari bo'lib, xodimning mehnat predmetlari va vositalari bilan o'zaro munosabatga kirishuvidir.