O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi andijon qishloq xo‘jaligi va agrotexnologiyalar instituti

Pastki yaylov.
Bu maydoning xarakterli tomoni mezofit (grekcha mezos- o’rta, fiton-o’simlik) o’rtacha nam talab qiluvchi o’smliklarning ko’pligidir. Bundan tashqari, bu erda o’rmalab o’suvchi o’tlar, past bo’yli buta va chala butalar ko’p o’sadi. Pastki yaylovga dengiz sathidan 2700-2800 m dan to 3000-3200 m balandlikkacha bo’lgan erlar kiradi. Tuprog’i och jigar rang va och qo’ng’ir tuproqdan iborat bo’lib, toshli, qoyali joylar ko’p uchraydi. Erning yuza ko’pincha boshoqdoshlar va chim hosil qiluvchi o’simliklarning ko’p o’sishi bilan xarakterlanadi. Bu joy yuqori tog’ poyasiga yaqin bo’lganligidan o’simliklari, tuprog’i, iqlimi jihatidan unga o’hshab ketadi. Bu erda sovuq kunlar ko’p bo’ladi. Yoz faslidagina (faqat uch oy) bir oz havo isiydi, bu davr ichida o’simliklar vegitastiya davrini tugata olmaydi. Yog’ingarchilik kuzda-oktyabr oyidan boshlanadi. Asosiy yog’in o’ish va bahorda yog’adi. Pastki yaylov mezofit o’simliklar o’sishi uchun eng qulay joydir. Shuning uchun ham bu erning o’simliklar dunyosi turli tumandir. Quyda eng ko’p tarqalgan va bu poya uchun xarakterli bo’lgan ba’zi o’simliklarni aytib o’tamiz.
Yuqori yaylov.
Yuqori yaylovga dengiz sathidan 3000-3200 m va undan baland bo’lgan joylar kiradi. Bu maydonning o’simliklari boshqa joylardan farq qiladi. Bu erda efemerlar umuman yo’q deyish mumkin O’simliklar qoplamining asosiy qismini kserofit xarakterdagi o’tli o’simliklar juda ko’p o’sadi. Yuqori yaylov alp o’tloqlari deb ataladi. Yuqori yaylovning o’simliklar qoplami juda qiziq. Bu erlarda kserofit o’tlar o’simliklar qoplamining katta qismini tashkil qiladi. Shu bilan birga, dasht o’simliklari, mezofit o’simliklar ham ancha ko’p o’sadi. Bu erda buta va daraxtlar umuman yo’q deyish mumkin. Lekin “yostiqsimon” daraxt shaklidagi o’simliklar uchrab turadi. Bu joyning o’simliklarini bunday turli-tuman bo’lishiga, ularning bir o’simlik qoplamining almashinishiga ekologik sharoit va antropogen (odamlar)ning bevosita ta’siri bo’lishi kerak. Tuprog’i to’q jigar rang, qo’ng’ir, yumshoq tuproqdan iborat. Tuprog’ining yuza qismi asosan chim hosil qilib o’suvchi o’simliklar bilan qoplangan. Subnival iqlimli bu joy ancha sernam bo’ladi. Yog’ingarchilik yil davomida bo’lib turadi. Yog’inning eng ko’pi bahorda yog’adi.