O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi andijon davlat universiteti boshlang’ich ta’lim metodikasi kafedrasi ona tili va adabiyot ta'lim sohasi: 110000 Pedagogika Ta'lim yo’nalishi

B, C.

97.Ha, albatta, qatnashamiz! E, otangizga rahmat! Barakalla, do'stim! Ushbu matndagi undov so‘zlarni toping.
A) ha, albatta, e B) rahmat, barakalla C) e D) e barakalla, rahmat
98.«0‘ hho‘, namuncha katta ketdingiz!» gapidagi undov so‘z qanday ma’noni anglatyapti? A) faxrlanish B) mag'rurlanish C) mensimaslik D) e’tiroz
99.Vov undovi qanday ma’no nozikliklarini bildiradi?
A) havas, zavq B) qo‘ rquv, alam C) hayrat, aj ablanish D) yuqoridagi larni ng barchasi.
100.Otlashgan undov so‘zlar qanday qo‘shimchalarni qabul qilmaydi?
A) so‘z yasovchi qo'shimchalarni B) kelishik qo'shimchalarini C) egalik qo'shimchalarini D) ko‘ plik qo'shi mchal arini
101.- Hormanglar! - dedi 0‘lmas barala. Ushbu gapdagi undov so‘zni toping.
A) baralla B) hormanglar C) A,B D) undov so‘zberilmagan.
103.Hayvon, parranda kabilarni kelish, ketish, to‘xtashga undashni bildiruvchi so‘zlar qaysi so‘z turkumiga oid?
A) taql id so'zlar B) modal so‘ zar C) undov so'zlar D) fe l
104.Qulluq,ming marta qulluq, Dilbarxon! Ushbu gapdagi undov so‘zlarni toping.
A) ming marta B) qulluq C) marta D) undov so‘zberilmagan
105.Otlashmagan undov so‘zlar qanday qo‘shimchalarni qabul qiladi?
A) so‘z yasovchi qo'shimchalarni B) kelishik qo'shimchalarni C) egalik qo'shimchalarini D) ko‘ plik qo'shi mchal arini
106.Bav-bav, qi r bag' ri shundav go' zal bo' l i bdi ki! Mazkur gapdagi bav-bav so‘zi qanday so‘z hisoblanadi?
A) juft so‘z B) haydash-chaqirish undovi C) undov so‘z D) buyruq-xitob undovi
107.Qaysi gapda, odatda, gap bo‘lagi vazifasida qo‘llanmaydigan so‘z berilgan?
A) O'ng tomonda, jarlikning ustida, bir qo'rg'on ko‘zga chalinardi. B) Har yili kuzda, xazonrezlik vaqtida, daraxtzorni aylanib yuraman. C) Eh, tabiat qanday go'zal! D) Anhorni yoqal ab hovuz bo' yi dagi choyxonaga chi qdi k.
108.Quyidagi atamalarning qaysi biri sintaksisga tegishli?
A) orttirma nisbat B) modal so‘z C) taqlid so‘z D) bosh so‘z
109.Sintaksis nimalarni o‘rganadi?,
A) So'zlarning bir-biriga bog'lanishini B) gap va uning turlarini C) so‘zbirikmasini D) AB,C
110.So‘zlarning o‘zaro biriktirish qonun-qoidalari tilshunoslikning qaysi bo‘limida o‘rganiladi?
A) morfologiyada B) leksikologiyada C) fonetikada D) sintaksisda
111.Gaplarning qurilish xususiyatlari tilshunoslikning qaysi bo‘limida o‘rganiladi?
A) leksikologiyada B) fonetikada C) morfologiyada D) sintaksisda
112.Tilning qaysi birliklari fikrni shakllantirishga xizmat qiladi?
A) faqat gaplar B) so'zlar, qo'shimchalar va ularda mujassamlashgan ma’nolar C) ohang, tovush, so‘z so‘zbirikmasi va gaplar D) so‘zbirikmalar va gaplar
113.So‘zlarning bir-biriga bog‘lanishi, gap va uning turlari o‘rganiladigan tilshunoslik bo‘limi nima deb ataladi?
A) morfologiya B) sintaksis C) leksikologiya D) grammatika.
114.Ot-fe’ I birikuvidan qanday birliklar hosil bo‘lmaydi?
A) gap B) so‘z biri kmasi C) ko‘ makchi fe’lli so‘z shakl i D) qo‘ shma fe l
115.Qaysi qatordagi birikuv erkin birikma sanaladi?
A) aybini bo'yniga qo'ymoq, qilichni bo'yniga qo'ymoq. B) ariqning boshiga etmoq, onasining boshiga etmoq. C) ko‘ rikdan o'tkazmoq, ko‘ rikdan o'tkazmoq.D) dorini qulog'iga quymoq, gapni qulog'iga quymoq.
115.So‘z birikmasini toping.
A) tashrif buyurmoq B) ko'ngli keng C) gullar ochildi D) so‘zbirikmasi berilmagan.
116.Ot+fe’ I shaklidagi birikmalarda so‘zlarni o‘zaro bog‘lovchi vositalar ko‘rsatilgan javobni toping.
A) kel i shi kl ar B) tarti b va ohang (ohang) C) ko‘ makchi lar D) kelishik va ko‘ makchi l ar
117.Shoshmasdan baiarmoq, to‘ q'riqa vurmoq kabi birikmalardagi so‘zlar o‘zaro qanday yo‘l bilan bog‘langan?
A) moslashuv usuli bilan B) ko'makchili boshqaruv usuli bilan C) bitishuv usuli bilan D) kelishikli boshqaruv usuli bilan
118.Qaysi qatorda so‘z birikmasi bor?
A) O'zbekiston Oliy Majlisi B) va’da bo'yicha C) mehnatiga yarasha D) ota yurt
119.Bosh so‘z ravish bilan ifodalangan otli birikmani toping.
A) hammadan kuchl i B)farovon hayot C) haqi qatga yaqi n D) ko‘p gapi rmoq
120.Bosh so‘z sifatdosh bilan ifodalangan so‘z birikmasini toping.
A) vazifani bajarib B) keajakka umid C) chet elda o‘qigan D) o‘qigan bola
121.Qaysi qatorda so‘z birikmasi yo‘q?
A) el ga xi zmat B) bi r-bi r i ga oqi batl i C) sohi l bo‘ yl ar i ni kezmoq D) ko‘ ngl i keng

122. 
     Ot+ravish shaklidagi birikmalarda so‘zlarni o‘zaro bog‘lovchi asosiy vositalarni toping. A) kel i shi kl ar B) ko‘ makchi l ar C) tarti b va ohang D) kelishik va ko‘ makchi l ar
     

123.Bosh so‘z ravishdosh bilan ifodalangan fe’lli birikmani toping.
A) gul ni sevmoq B) senda ko‘p C) hurmat bilan yondashgan D) idishlarni arta-arta
124.Quyidagilarning qaysi biri qaratqichli birikma?
A) oltin soat B) yurtimiz yoshlari C) uzum edi D) peshin chog‘ i
125.Sifat+ot shaklidagi birikuvlarda quyidagi vositalarning qaysi biridan deyarli
foydalanilmaydi? 1) kelishik qo'shimchalaridan: 2) ko'makchilardan: 3) ohanqdan: 4)
so‘z tartibidan.
A) 1, 2 B) 2, 3 C) 3, 4 D) 2, 4
126.Boshqaruvli birikmani toping.
A) yaqinda keldi B) chindan aytdi C) kecha keldi D) boshqaruvli birikma mavjud emas.
127.Bitishuv yo‘li bilan hosil bo‘lgan so‘z birikmasini aniqlang.
A) bol al ar haqi da g‘ amxo‘ rlik B) maktab hovl isi C) qaytadan yozmoq D) gapi r i shga oson
128.Moslashuvli birikmalarda so‘z o‘zgartuvchi qo‘shimchalardan qaysilari faol qatnashadi?
A) shaxs-son qo‘ shi mchasi B) egal ik qo'shi mchasi C) kelishik qo'shi mchasi D) A, B
129.Eqri tavoqninq butoq'i burunni virtar. Ushbu maqolda so‘zlarning o‘zaro aloqasi qanday yo‘l bilan amalga oshgan?
A) gapda so'zlar teng va tobe bog'langan B) boshqaruv va moslashuv yo'li bilan C) faqat boshqaruv yo'li bilan D) moslashuv, bitishuv va boshqaruv yo'li bilan
130.Saniar bilan Sherzod bog' tomon vurdilar. Ushbu gapdagi boq' tomon vurdilar birikmasi o‘zaro qanday yo‘l bilan bog‘langan?
A) ko‘makchili boshqaruv yo‘li bilan B) moslashuv yo‘li bilan C) kelishikli boshqaruv yo‘li bilan

4. 
   teng bog'lanish yo'li bilan
   

131.So‘z birikmalarida ergash so‘z ravish yoki sifatlar bilan ifodalansa, ular bosh so‘zga asosan qanday yo‘l bilan birikadi?
A) moslashuv yo'li bilan B) bitishuv yo'li bilan C) boshqaruv yo'li bilan D) bitishuv yoki boshqaruv yo'li bilan
132.Boshqaruvli bog‘lanishda qaysi kelishiklar so‘zlarni o‘zaro bog‘laydi?
A) qaratqich, tushum va jo'nalish B) tushum, jo'nalish va o'rin-payt C) jo'nalish, tushum, o'rin-payt va chiqish D) qaratqich, tushum, jo'nalish, o'rin-payt va chiqish
133.Bitishuv munosabatidagi birikmalarni aniqlang.
A) ko'klam quyoshi, bahor tongi B) maftunkor chehralar, tezda kelmoq C) o‘lkamiz chiroyi, ko‘ l suvi D) xat yozdi, quduq qazdi, so‘ z sehri
134.Kelishikli boshqaruv qatnashgan gapni aniqlang.
A) Mol topguncha aql top. B) Ko'ringan tog'ning yirog'i yo'q. C) Xalqim uchun, Vatan uchun kurashdim. D) Ot birdan sapchidi.
135.Misollarning qaysi biri ritorik so‘roq gap?
A) Shundan beri qancha soylar oqib ketdi? Dunyo necha marta aylandi? B) Xo‘£h\, o'zingizning ahvolingiz qanday, do'stim? C) Soatim to'xtab qolibdi? Buzilibdimi? D) Nimadan xafasiz? Kim xafa qildi?
136.Ritorik so‘roq gapni toping.
A) Umuman, savdo-sotiq ayollarga xos kasbmi, nima deysiz? B) Umr o'rtasida poytaxtga ko'chib kelishga nima majbur qildi? C) O'qishga kirolmasa, shu ham fojiami? D) U erga kim bi l an bor moqchi san?
137.Ritorik so‘roq gapni toping.
A) O'qish qachon boshlanadi? B) Dadang qaerga borib kelganini aytaymi? - deb qoldi. C) Salomat yuribsizmi, Bahromjon? D) Sut ko'r qilgur haromi. Gitler oq padar, Farzandning qadrini qaerdan bilsin?!
138.-mi, -chi, -a, -ya yuklamalari yordamida qanday gap tuziladi?
A) buyruq gap B) his-hayajon gap C) darak gap D) so‘ roq gap
139.Qaysi gapni so‘roq olmoshi yordamida ritorik gapga aylantirish mumkin?
A) Tog' orqasidan shamol ko‘ tarildi. B) Osmonda yulduzlar chamani porlaydi. C) Tinch uyda janjal bo' l i shi ni istaydi. D) Siz odamlarni yaxshi bilasiz
140.Mulla aka, sal nariroq surilib o'tirmavsizmi? Ushbu gapda so‘roq mazmuni qaysi yo‘l bilan berilgan?
A) taajjub B) iltimos C) gumon D) shubha
141.Kimda qandav takl if bor? So‘roq gap qaysi vosita yordamida tuzilgan?
A) Faqat qandav so'roq so'z vordamida. B) Faqat kim so'roq olmoshi bilan. C) So'roq vuklamasi vositasida. D) So'roq olmoshlari ishtirokida.
142. Darak gap. 2. So'roq gap. 3. Buvruq gap. Gapning ifoda maqsadiga ko‘ra ushbu turlaridan qay biri dialogik nutqda ko‘proq ishlatiladi?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 1.2
143.Quyidagi gaplardan qaysi birida so‘zlar o‘rnini almashtirsak, gap yo‘qoladi?

1. 
   So'rading sen. 2. Bizstudentmiz 3.0‘ttiz kun-bir ov. 4. Zamira vozgan. 5. Havo toza.
   

A) 1,2,3,4 B) 1,4,5 C) 4.5 D) 4
144.Reiasiz ish - qolipsiz q'isht. Gap qanday bo‘laklardan tashkil topgan?
A) aniqlovchi, ega, to'ldiruvchi, kesim B) aniqlovchi, ega, kesim C) ega, kesim, to‘ldiruvchi D) ega, kesim
145.Qaysi hukm noto‘g‘ri?
A) ega va kesim o‘zaro faqat tobe bog' lanadi B) ega va kesim o‘zaro teng va tobe bog'lanishi mumkin C) ega va kesim shaxs va sonda moslanishi shart D) A, C
146.Ona-yu bola - qul-u lola. Mazkur gapda so‘zlar o‘zaro qaysi vosita orqali sintaktik bog‘langan?
A) ko'makchilar B) bog'lovchilar C) bog'lovchi vazifasida qo'llangan yuklamalar D) ohang orqal i
147.So‘zning gapda gap bo‘lagi bo‘lib kelishi so‘z turkumlarining qanday belgisi hisoblanadi?
A) morfologik belgisi B) sintaktik belgisi
C) leksik belgisi D) uslubiy belgisi
148.Quyidagi xususiyatlardan qaysi biri gap bo‘laklariga xos emas?
A) Gap bo'lagi ba’zan bir so‘z bilan ifodalanadi. B) Gapni bo'laklarga ajratishda so'zlarning tobe aloqaga kirishishi asosiy mezon hisoblanadi. C) Barcha so‘zturkumlariga oid so'zlar gap bo'lagi vazifasini bajaradi. D) yordamchi so'zlar mustaqil so'zlar bilan birgalikda. gap bo'lagi vazifasida keladi.
149..Valininq keksa onasi uzundan-uzoq duo o'qidi. Ushbu gapdagi egani toping.
A) Val i ni ng keksa onasi B) keksa onasi C) onasi D) duo
150.Ishlamay eqan oq'rimay o'lar. (Maqol) Eganing ifodalanishi to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni toping.
A) sifatdosh bilan ifodalangan B) fe’l bilan ifodalangan C) birikma bilan ifodalangan D) otlashgan sifatdosh bilan ifodalangan

1. 
   Fan bo‘yicha talabalar bilimini baholash va naorat qiilishme’zonlari
   

Baholash usullari	Test, yozma ishlar, og‘zaki so‘rov, prezentatsiyalar
Baholash mezonlari	86-100 ball “a’lo” xulosa va qaror qabul qila olish; ijodiy fikrlay olish; mustaqil mushohada yurita bilish; olgan bilimlarini amalda qo`llay olish ko`nikmalariga ega bo`lish; mavzular mohiyatini to`la bilish va aytib bera olish; boy uslubiy tasavvur va fikrlashga ega bo`lish; fanga oid termin va tushunchalarni izohlay olish 71-85 ball “yaxshi” mustaqil mushohada yurita olish; auditoriyada olgan bilimlarini amalda qo`llay ola bilish; mavzular mohiyatini bilish, aytib berish; fanga oid termin va tushunchalarni izohlay olish; 55-70 ball “qoniqarli” uslubiy xolatlar mohiyatini tushunish; mavzular mohiyatini bilish, aytib berish; fanga oid termin va tushunchalarni izohlay olish; 0-54 ball “qoniqarsiz” uslubiy xolatlar mohiyatini tushunib yetmaslik; fan bo’yicha aniq tasavvurga ega bo`lmaslik; fanga oid termin va tushunchalarni izohlay bilmaslik;
	Reyting baholash turlari	Maks.ball	O‘tkazish vaqti
	Joriy nazorat:	35
	ma’ruza mashg‘ulotlarda faolligi, muntazam konspekt yuritishi uchun	10	semestr davomida
	mustaqil ta’lim topshiriqlarini o‘z vaqtida va sifatli bajarilishi	10
	amaliy mashg‘ulotlarda faolligi, savollarga to‘g‘ri javob berganligi, amaliy topshiriqlarni bajargani uchun	15
	Oraliq nazorat	35
	mustaqil ta’lim topshirig‘ini o‘z vaqtida bajarganligi	10
	oraliq nazorat 5-semestrda yozma shaklida, 6-semestrda og‘zaki savol-javob shaklida qabul qilinadi	25
	Yakuniy nazorat	30
	yakuniy nazorat 5-semestrda og‘zaki savol-javob shaklida, 6-semestrda yozma ish shaklida qabul qilinadi	30
	Jami	100

1