O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

samimiyatini bildiradi. Bu so‘z Qoraxoniylar davri adabiyotida mav-
jud. Hozirgi o ‘zbek tilidagi 
non
so ‘zi “Qissayi Y u su f’da 
etm ak
tarzida
qo‘llanadi. Yusuf akalariga qarata 
“Siz tuz-etmak bilm adingiz
” deb ta’na
qiladi. 
Etm ak
so‘zi o ‘g‘uz tillariga oid turkiy tillarda, jumladan, hozirgi
turk tilida 
ekm ak
tarzida saqlanganini aytib o ‘tishimiz o ‘rinlidir.
Go‘zallikni, asosan, ma’shuqaning go‘zaIligini tasvirlash uchun
“Qissayi Y u su f’da ko‘plab o ‘xshatishlar qo‘llanadi. Quyidagi misralar-
ga e ’tibor beraylik:
Yosh olmadin
latifroq iyaklaring...
Yangi bitmish 
d a l chibiqday
barmaqlaring...
Kitobxon ko‘z o ‘ngida yoming qiyofasi, nozikligi, jismining barcha
a’zolari mutanosibligi gavdalanadi. Mazkur misralardagi 
yosh olmaday,
dal chibiqday
kabi xalqona o ‘xshatishlar ham mazkur dostonning mu-
him badiiy xususiyatlarini ifoda etadi.
“Y u su f va Z ulayho” doston in ing yaratilishi, doston da davr vo-
qealari. 
Endi o ‘zbek adabiyotida Durbekka nisbat berilayotgan “Yusuf
va Zulayho” dostoni haqida ayrim ma’lumotlarga to‘xtalamiz. Avvalo,
mazkur “Yusuf va Zulayho” dostonining muallifi haqida. Uzoq yillar-
dan beri “Yusuf va Zulayho” dostonining muallifini ba’zi olimlar Dur-
bek emas, Ulug‘bek deb aytadilar. Ba’zilar esa Homidiy Balxiy degan
fikrdadirlar142. 
0
‘zbek adabiyotining ko‘zga ko‘ringan bilimdon olim-
lari ye.E.Bertels, H.Zarifov, Oybck, P.Shamsiev, O.Sharafuddinov,
A.Qayumov, A.Hayitmetov, N.Mallayev kabilar “Yusuf va Zulayho”