O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

Bo'yungtek sarv y o ‘q bo‘ston ichinda,
Yuzung nuridin oy nuqson ichinda.
Tabassum qilsangiz, shakkar uyolur,
Tishing injusidin gavhar uyolur.
Yorning labi so‘zga ochilganda, g ‘uncha hayratda qoladi; uning
qomati shunchalik go‘zalki, bo‘stondagi sarvlar orasidan ham uning
330

---

bo‘yiga monandini topib boim aydi. Hatto yorning birgina tabassumi ol-
dida shakar, tishining oqligi oldida gavhar xijolatga tushadi. Go'zallikni
bu qadar qiyoslash va o'xshatish asosida ta’rfflashning «xorazmiycha»
usuli keyingi nomalarga o ‘z ta’sirini ko‘rsatdi.
Asardagi g ‘azallarda hamda nomalarda dunyoviy muhabbat asosiy
o‘rin egallaydi. Zotan, asarning «Muhabbatnoma» deb nomlanishiga
ham dunyoviy ishq sababdir.
Xorazmiyning 
Oltin 
0 ‘rda 
adabiy 
muhitida 
yaratilgan
«Muhabbatnoma»si o ‘zbek adabiyotida nomachilikning keyingi taraq-
qiyoti uchun zamin bo‘Idi.
«Muhabbatnoma» hazaji rnusaddasi maqsur - mafoilun mafoilun
mafoil vaznida yozilgan.
Savol va topshiriqlar
1. «Muhabbatnoma»ning yaratilishiga asos bo‘lgan omillar nimalar-
dan iborat baldi?
2. Noma janrining ilk ko‘rinishlari haqida qisqacha so ‘zlab bering.
3. Asaming qanday nusxalari bor?
4. Asaming nusxalari o ‘rtasida qanday farqlar bor?
5. Asardagi tasawufiy timsollarga izoh bering.
6. «Muhabbatnoma»da dunyoviy ishqning ta’rifiga misollar keltirib,
sharhlang.
331

---

TEMURIYLAR DAVRI 0 ‘ZBEK ADABIYOTI
Amir Temuming To‘xtamisliga qarshi olib borgan kurashidan