O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti Nasimxon rahmonov

ilori (ya’ni xusravi x o ‘bon). Qahramon uning jabru jafolarini xushnudlik
bilan qabul qiladi:
Bu bandag‘a har javru jafoyiki qilursen,
Qilg‘in, vale ul xisravi xo ‘bondin ayirma.
4. Ma’shuqaning o ‘zi emas, uning 
g'amzayu ishvalari qotil, muttasil
tavishda oshiqning qonini to'kadi. Garchi ma’shuqa “kofiri qattol”, ya’ni
lahmsiz qotil bo‘lsa ham, oshiq undan yuz o ‘girmaydi, balki uning qon
lo'kishini qo‘msayveradi:
G‘amzasi rahm etmayin har dam Gado qonin to‘kar,
Ey musulmonlar, netay ul kofiri qattol ila.
467

---

Gadoiy “sanga” radifli g ‘azalida oshiqning nihoyatda saxiyligining
bitta qirrasini kashf qiladi. Oshiq ma’shuqaga yetishish umidida, uning
hamma jafolariga rozi, hatto ma’shuqaning sitamlariga sazovor bo‘lish
uchun “bir hovuch qonim senga halol ho‘lsin, ichaver” deya o ‘zini bu-
tunlay ma’shuqaning ixtiyoriga topshiradi. Oshiq ma’shuqasiga shunc-
halik bogTanib qolganki, ma’shuqa islomu iymondan bexabar bo Isa
ham, mayli (Voqif ermas zarrayi islomu iymondir magar), oshiq rozi.
Gadoiy g ‘azallarining mavzu ko‘lami keng, timsollar olam boy.
Jumladan, ma’shuqaning birgina sochi timsoli ta’rifi va tasviri shuncha-
lik rang-barangki, u sochlar goh oshiqni maftun qiladi, goh oshiq o ‘sha
sochlami yana ko‘rishni orzu qiladi, goh ma’shuqaning sochlari oshiqni
va butun jon lashkarini qirib yuborishga tayyor qotil kabi qasd qiladi va h.
Mu’jizoti husn ila har dam Kalimullohdek,
Jon cherikin qirar ul zulfi su’bon sho‘x-sho‘x.
Gadoiy she’riyatining o ‘ziga xos bir xususiyati bor. Bu - yorga mu-
rojaatning turli shakllarda ko‘rinishidir. U she’rlarida bu usulni qo‘llash