O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi abu ali ibn sino nomidagi buxoro davlat tibbiyot instituti

Serebrovaskulyar kasalliklarda qo‘shimcha tekshirish usullari
Serebrovaskulyar kasalliklarning klinik alomatlari bilan bir qatorda tekshirishning 
qo‘shimcha natijalarini ham hisobga olish kerak. Miyada qon aylanishi yetarli bo‘lmagan 
sekin zo‘rayuvchi turlarga tashxis qo‘yishda va miyada qon aylanishining o‘tkir 
buzilishlariga qiyosiy tashxis qo‘yishda, ular ayniqsa ahamiyatli bo‘ladi.
Ambulatoriya sharoitida arterial bosimni dinamikada o‘lchаnadi ва EKG 
o‘tkaziladi, buyrak ishiga baho beriladi (siydik umumiy analizi ва qonning kreatinini 
bo‘yicha).
Oftalmoskopiya ko’z tubi tomirlari holati haqida muhim 
ахборот beradi. Bu usul 
spazmni, dilyatatsiyani, sklerozni, retinal tomirlar vaskulitini aniqlashga yordam beradi. 
Bundan tashqari, ko‘z nervi diski patologiyasini topish mumkin.
Reoentsefalografiya (REG) 
miyada qon aylanishining yetarli emasligi alomatlarini 
topishga imkon beradi. Bu qon-tomir tonusining uning oshishi yoki pasayishi tomonga 
o‘zgarishi, venoz oqimining qiyinlashgani va venalar gipotoniyasi, shuningdek qon-tomir 
devori elastikligi o‘zgarishi bilan namoyon bo‘lishi mumkin. REG - to‘lqin gipertoniya 
kasalligi va ateroskleroz uchun o‘ziga xos xususiyatlarga ega. REGda funktsional sinama, 
jumladan nitroglitserin bilan sinama muhim ahamiyatga ega bo‘ladi, ular serebral 
tomirlarda struktur o‘zgarishlarni topishga imkon beradi. Me‘yorda nitroglitserinni qabul 
qilgandan keyin birinchi daqiqada REG - to‘lqin amplitudasi deyarli 50% dan oshadi.
Boshning tomirlarini ultratovush bilan tekshirish ultratovush dopplerografiya 
(UTDG), ultratovush exotomografiya (UTEG), duppleks skannirlash (DS), transkranial 
dopplerografiya (TDG)dan iborat. Tekshirishning bu usullari umumiy uyqu arteriyasi, 
умуртқа arteriyasi va miya ichi arteriyalari holati haqida axborot beradi, bunda 
okklyuziyani, stenozlarni topish, tomir devori holati va qon oqimi tezligi holatiga baho 

---

177 
berish mumkin bo‘ladi.