O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirli

---

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI 
 

OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA‘LIM VAZIRLI 
 
TERMIZ DAVLAT UNIVERSITETI TABIIY FANLAR FAKULTETI
GEOGRAFIYA TALIM 
YO‘NALISHI 2
-KURS G119-GURUH TALABASI
TOSHPO‘LATOV DILSHODBEKNING
 
JAHON (TABIIY)GEOGRAFIYASI FANIDAN TAYYORLAGAN 
KURS ISHI 
Topshirdi. ____________
Qabul qildi. ____________ 

---

MAVZU: AVSTRALIYANING KASHF ETILISH TARIXI
 
KIRISH 
ASOSIY QISM 
1.Avstraliya materigiga qisqacha umumiy tarif. 
2.U.Yanszon va L.Torreslarning sayohatlari. 
3.A.Tasman va J.kuklarning sayohatlari. 
4.M.Maklayning Yangi gviniya va Avstraliyadagi
faoliyati va boshqa sayyohlarning kashfiyotlari 
5.Avstraliyaning tub joy aholisining kelib chiqish
tarixi. 
XULOSA 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
. 

---

KIRISH 

Malumki Avstraliya materigi eng kichik,eng quruq materik,va eng 

keyin kashf qilingan materik hisoblanadi.Aniq manbalarda bu yerga 
yevropaliklar kelganligi aniq yani gollandiyalik Uilyam yanszon kelib 
bu quruqlikka Yangi gollamdiya deb nom bergan 1605 yilda.Biroq 
bazi manbalarda shunday deyiladiki bu yerga yani avstraliyaga 
birinchi bo'lib misrliklar bundan 40-50 ming yil ilgari kelgan deb 
taxmin qilishadi.Chunki Avstraliyaning bazi hududlaridan bazi bir misr 
mo'biyolari. topilganligi uchun bu yerda misrliklar birinchi kelgan deb 
taxmin qilishadi.Lekin tarix va tarixchilar bu taxminni rad etishadi bu 
yerga birinchi bo'lib yevropaliklar yani gollandiyalik lardan. Uilyam 
yanszon birinchi kelganligi pesh qilishadi.Bu kurs ishida Avstraliyani 
qayerini kim va qachon o'rganilganligi batafsil o'rganiladi.1- rejada 
Avstraliya haqida qisqacha umumiy malumot beriladi.2-rejada
Avstraliyani o'rgangan sayyohlar yani Uilyam yanszon va Abel Tasman 
haqida so'z boradi.Ularning hayoti va faoliyati Avstraliyaga qilgan 
sayohatlari batafsil yoritiladi. 3-rejada esa Luis Vaes da Torres va 
Jeymis 
kuklarning 
faoyilati haqida batafsilroq 
malumotlar 
beriladi.4.rejada esa Mikluxo maklay va boshqa sayyoh olimlar haqida 
yani Maklayning yangi gviniya va sidneydagi faoliyati haqida gap ketadi 
shu maklayning papauslar bilan yashagan yillari ularning urf-odatlarini 
tilini o'rganligi haqida va avstraliyalik ayolga uylanganlig haqida gap 
boradi.va makvelli styuart.R.berk.va Jon forrestlarning avstraliyaning 
ichki qismini.o'rganligi haqida .boradi.5.rejada esa avstraliyaning tub 
joy aholisi haqida malumot beriladi.Yani Avstraliklitalik aborigenlar 
kelib chiqishi haqida batafsilroq malumot beriladi. 
2 

---

1643-yildan beri inglizlar tomonidan boshqariladigan mustamlaka 
qilish jarayoni, Avstraliyani alohida qit'a o'rganish va uning hududini 
iqtisodiy rivojlantirish jarayoni boshlandi. Avstraliya yerlari Yangi 
Janubiy Uels deb nomlandi. O'sha paytda Avstraliya mayda 
qonunbuzarliklar uchun hukm qilingan jinoyatchilar uchun surgun 
joyiga aylandi. Sidney deb nomlangan aholi punkti, Britaniya 
mustamlakasi deb hisoblangan aholi punkti. U 1788 yil 26 yanvarda 
kapitan Artur Filipp tomonidan tashkil qilingan. Va Tasmaniya hududi 
Avstraliyaning qolgan qismiga 1829 yilda qo'shildi. XIX asrda 
yevropalik oliftalari Avstraliyada"'oltin shov-shuv "ning boshlanishi 
bo'lib, bu davr Avstraliyaga umumiy immigratsiya to'lqinlariga 
aylandi.Avstraliyani "kashfiyotchilar" - inglizlar egallab olishdi.
Nisbatan so‘ngi yillarda muhokama qilinmoqda, Kukdan oldin ham, 
Avstraliyaning shimoli-garbiy gismini vatandoshi Uilyam Damlier 
tekshiruvi o'tkazildi, u ham shu hududda bir qator orollarni topishga 
muvaffaq bo'ldi. 1770 yilda Jeyms Kuk Avstraliyaga etib keldi va uni 
yana bir bor kashf qildi. Boshqalarnikidan farqli o'laroq, Kuk beparvo 
bo'lmadi va darhol materikni inglizlarga egalik qilish uchun ishonch 
yaratdi. Inglizlar materikni organishni davom ettirdilar. 1798 yilda D. 
Bas materik va Tasmaniya orollari faoliyat ko'rsatayotgan ochdi va 
1797-
1803 yillarda qita gidrograf M. Flinders tomonidan o‘rganildi.
1814 yilda Nyu-Gollandiyani Avstraliyaga qayta nomlashni taklif qilgan 
M. Flinders edi. 1840- yillarga kelib F. King va D. Viken Avstraliyanin 
qirg'oq chizig'ini organish va xaritasini tuzishni rejalashtirgandilar.
To'liq xarita Britaniya mustamlakasi bo'lgan Avstraliyani inglizlar faqat
XX asrni boshlarida tuzdilar.
3 

---

Bundan tashqari boshqa 
olimlar ham materik keng ko‘lamda 
o‘rganishgan ular quyidagi mavzularda tanishib chiqamiz.Materikni 
quyidagi olimlar quyidagi yo‘nalishda o‘rganishgan