Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vaziri mirzo ulugʻbek nomidagi oʻzbekiston milliy universiteti

 
180 Sharqona 
axloq 

 
xulq-atvor, 
yurish-turish, 
tarbiya, 
xushaxloqlilik, 
boadablilik, ota-onaga, ustozlarga hurmat-ehtirom, 
xushmuomalalik, ochiq yuzlilik, vazminlik, kamtarlik, 
va‘daga vafodorlik, toʻgʻrisoʻzlik va h.k. 
181 Shaxsning
axloqiy 
madaniyati 

 
individ 
tomonidan 
axloqiy 
ong 
orqali 
jamiyat 
madaniyatini idrok etish darajasi; axloq talablari inson 
hatti-harakatlari jamiyatning shakllantiruvchi ta‘siri 
ostida qay darajada chuqur va uygʻun ekanligi 
koʻrsatkichidir. Turli omillar ta‘siri ostida: hayotiy 
tajriba va tarbiya; bilim va sa‘nat SHaxs jamiyatning 
axloqiy madaniyati yutuqlarini turli darajada oʻz ongi va 
hatti-harakatlarida jamlaydi. SH.a.m. murakkab dastur 
boʻlib, oʻz ichiga insoniyatning shunday tajribasini 
oladiki, unga koʻra inson an‘anaviy vaziyatlarda 
axloqan ish yuritadi hamda ongning ijodiy elementlarini 
–axloqiy aql, intuitsiyani ham oʻz ichiga oladi va ular 
yordamida muammoli vaziyatlarda axloqiy qarorlar 
qabul qila oladi. 
T 
182 Tafakkur 
shakllari 

 
fikrning mazmunini tashkil etuvchi elementlarning 
bogʻlanish 
usuli, 
uning strukturasi 
(tuzilishi)dir. 
Tushuncha, hukm(mulohaza), xulosa chiqarish - 
tafakkur shakllaridir. 
183 Takabbur(lik)
. 

 
oʻzini katta oladigan, kibr-havoli. Takabburlik 

1. 
Takabbur boʻlish. 2. Takabbur odamlarga xos hatti-
harakat. T.lik 

salbiy axloqiy sifat boʻlib, boshqalarga 
kibr-havolik b-n munosabatda boʻlish, ularning tajribasi 
va 
ma‘naviy 
boyliklarni 
mensimaslik, 
oʻzining 
jamiyatda tutgan oʻrnidan, millatidan magʻrurlanishni 
anglatadi. T.lik 

manmanlikning bir koʻrinishi boʻlib,
kishining oʻzini yaxshi koʻrish va imkoniyatlariga 
ortiqcha ishonishi asosida boshqalarga behurmatlikda 
boʻlishini ifodalovchi salbiy axloqiy sifat. T.lik 

illat. 
T.lik kamtarlik va odamlarga hurmat sifatlariga ziddir. 
T.lik kibr, manmanlik, magʻrurlik, maqtanchoqlik, 

---

600 
kekkayish, kaltabinlik, jamoadan oʻzini yuqori qoʻyish, 
boshqalardan ustunligini namoyon etish kabi illatlar 
yigʻindisidan iborat.