Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vaziri mirzo ulugʻbek nomidagi oʻzbekiston milliy universiteti

Trilemmada 
berilgan masalaning uch xil yechimi haqida taxminiy fikr yuritiladi. 
Trilemma ham toʻrt turga boʻlinadi: 
oddiy konstruktiv trilemma, oddiy 
destruktiv trilemma, murakkab konstruktiv trilemma va murakkab destruktiv 
trilemma. 
Oddiy trilemma 
Trilemmaning turi 
formulasi 
Oddiy 
konstruktiv 
trilemma 
a→c, 
b→c,d→c 
a v b v d 
s 
Oddiy destruktiv trilemma 
a→b, 
a→c, a→d 

b v

c v

 
d 

a 
Murakkab trilemma 
Murakkab 
konstruktiv 
trilemma 
a→b, 
c→d,m→n 
a v c v m 
b v d v n
 
Murakkab 
destruktiv 
trilemma 
a→b, 
c→d, m→n 

b v

d v

n 

a v

c v

m
 
 
1
Look:
Morri s R . Cohen Ernes t N a g e l an introduction to logic and scientific method New Dehli. 
2007. 
p.108 

---

416 
Oddiy konstruktiv trilemmaga misol: 
Agar 
elektron 
pochtadan 
foydalanmoqchi 
boʻlsam, 
unda 
kompyuterimni Internetga ulatishim kerak. Agar doʻstlarim bilan muloqatda 
boʻlishni istasam, unda kompyuterimni Internetga ulatishim kerak. Agar 
ma‘lumotlarni tez bilmoqchi boʻlsam, unda kompyuterimni Internetga 
ulatishim kerak. 
YO elektron pochtadan foydalanishim yoki doʻstlarim bilan muloqatda 
boʻlishim yoki ma‘lumotlarni tez bilishim kerak. 
Demak, kompyuterimni Internetga ulatishim kerak. 
 
Oddiy destruktiv trilemmaga misol: 
Agar MS excel dasturini oʻrgansam, jadval tuza olaman. Agar MS 
excel dasturini bilsam formulalarni hisoblay olaman. Agar MS excel 
dasturini bilsam, diagrammalar chiza olaman. 
Jadval tuzish yoki formulalarnihisoblash yoki diagrammalar chizish 
mehnat faoliyatim uchun zarur emas ekan. 
Demak, Ms Excel dasturini oʻrganishim shart emas. 
 
Murakkab konstruktiv trilemmaga misol 
Agar majlisda nutq soʻzlanadigan boʻlsa, unda rasmiy uslubdan 
foydalaniladi. Agar badiiy kechada soʻzlanadigan boʻlsa, unda badiiy 
uslubdan faydalaniladi. Agar ilmiy kengashda soʻzlanadigan boʻlsa, unda 
ilmiy uslubdan faydalaniladi. 
Rasmiy yoki badiiy yoki ilmiy uslubdan foydalanadi. 
Majlis yoki badiiy kechayoki ilmiy kengash boʻladi. 
Murakkab destruktiv trilemmaga misol: 
Agar sport maktabida oʻqisa, unda sport musobaqalarida qatnashadi. 
Agar harbiy maktabda oʻqisa, unda harbiy mashqlarda qatnashadi. 
Agar san‘at maktabida oʻqisa, unda koʻrgazmalarda qatnashadi. 
Sport musobaqalarida yoki harbiy mashqlardayoki koʻrgazmalarda 
qatnashmadi. 
Sport maktabida yoki harbiy maktabda yoki san‘at maktabida 
oʻqimadi. 
SHartli-ayiruvchi xulosa chiqarish masalani hal qilishning bir necha 
uslullari mavjudligi va ularning har biri turli oqibatlarni keltirib chiqarishini 
aniqlab beradi. Sohibqiron Amir Temur ta‘biri bilan aytganda, bu 
oqibatlardan qaysi biri davlat va ulus manfaatlariga mos boʻlsa, ya‘ni 
«savobliroq yoki kam xatarli boʻlsa», shunisi tanlab olinadi.