Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vaziri mirzo ulugʻbek nomidagi oʻzbekiston milliy universiteti

Global muammolarni hal qilishda falsafaning roli. 
―Globallashuv 
fenomeni haqida gapirganda, bu ata‘ma bugungi kunda ilmiy-falsafiy, 
hayotiy tushuncha sifatida juda keng ma‘noni anglatadi. Bu jarayon mutloqo 
yangicha ma‘no-mazmundagi xoʻjalik, ijtimoiy-siyosiy, tabiiy-biologik 
global muhitning shakllanishi bilan birga, mavjud milliy va mintaqaviy 
muammolarning jahon miqyosidagi holatini ifoda etmoqda. Globallashuv 
hayotimizga tobora tez va chuqur kirib kelayotganining asosiy omili va 
sababini tan olish kerak. Bugungi kunda har qaysi davlatning taraqqiyoti, 
yaqin va uzoq qoʻshnilar, balki jahon miqyosida boshqa mintaqa va hududlar 
bilan chambarchas bogʻlanib boryaptiki, biron mamlakatning bu jarayondan 
chetda turishi ijobiy natijalarga olib kelmasligini tushinish, qiyin emas‖
1
. 
Darhaqiqat global muammolarning bu qadar chigallashib borishining asosiy 
sabablaridan biri, insoniyat hayotiga oʻz ta‘sirini koʻrsatayotgan ilmiy- texnik 
taraqqiyotni olish mumkin. Uning ijobiy natijalari bilan birgalikda, ilmiy, 
texnikaviy, texnologik imkoniyatlar insonlar uchun kimyoviy, baktereologik, 
yadroviy qurollarni yaratish imkonini ham berdi. SHu jihatdan, butun 
dunyoni va insoniyatning bugungi kuni va kelajagiga xavf soluvchi, 
yechimini topishda barcha davlatlar va xalqlarning hamjihatlikdagi harakatini 
talab qiluvchi jarayonlarni global muammolar deb atash mumkin. Global 
1
Каримов.И.А. Юксак маънавият енгилмас куч.Т.Маънавият,2008,111б. 

---

338 
muammolar, oʻz navbatida, axoli iqtisodiy -ijtimoiy taraqqiyoti va atrof- 
muhit oʻrtasidagi oʻzaro munosabatlar natijasidir. 
Hozirgi kunda insoniyat unikal jarayonning guvohi boʻlmoqda. 
Insonlararo munosabatlarda ustuvor boʻlgan ―oʻzgaga ta‘sir oʻtkazish‖, inson 
ongini boshqarish, manipulyasiya jarayoni eng murakkab soha – davlatlararo 
siyosatga, ya‘ni mafkura sohasiga koʻchirilmoqda. Endi davlatlar qurol-
yarogʻ, kuch, mol-davlat bilan emas, balki mafkuraviy tahdid, axborot xuruji, 
soxta axborot (dezinformatsiya), inson ongini manipulyasiya qilish
vositasida boshqa davlatlar tomonidan mahv etilmoqda. Endigi gʻalaba 
birovning hududini bosib olishda, birovning iqtisodi uning iqtisodiga tobe 
boʻlishida emas, yanada shafqatsizroq koʻrinishda – nishonga olingan 
xalqlarning asrlar davomida shakllangan, qadriyatga aylangan milliy 
mafkuraviy tuygʻusi bilan global madaniyatni almashtirilishida namoyon 
boʻlmoqda.