Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vaziri mirzo ulugʻbek nomidagi oʻzbekiston milliy universiteti

Qarama-qarsxilik 
deb esa, narsa, voqea-hodisalarning bir birini taqozo 
etuvchi va shu bilan birga bir-birini inkor etuvchi tomonlari, kuchlarining 
oʻzaro munosabatiga aytiladi.
Qarama-Qarsxiliklar oʻrtasidagi munosabatni 
ziddiyat degan 
tushuncha 
ifodalaydi. Koʻp hollarda ayniyat va tafovutning zidligi va ularning bir 
maxrajga kelish, me‘yoriy oʻzgarishi tufayli rivojlanish, taraqqiyot, 
yangilanish jarayonlari amalga oshadi. Taraqqiyot shu ma‘noda ayniyat, 
tafovut va ziddiyatlirning paydo boʻlishi, rivojlanishini va hal qilinishidan 
iborat boʻlgan abadiy va azaliy murakkab jarayondir. 
Insoniyat paydo boʻlibdiki, uning hayotida ayniyat va tafovut ham, 
ziddiyat va qarama-qarsxiliklar ham mavjud boʻlib kelmoqda. Odamzod 
ziddiyatlar kamroq boʻlgan, kishilarning xilma-xil intilish va maqsadlari, bir-
biridan farq qiladigan gʻoyalari uygʻunlashgan, barqarorlik ustuvor boʻlgan 
jamiyatni qurish uchun bosh qotirib kelmoqda. 

---

257 
Ana shunday intilishlar fanda «Konfliktologiya» (konflik — ziddiyat, logos- 
ta‘limot) deb ataladigan falsafiy ta‘limotning paydo boʻlishiga olib kelgan. Bu 
soha bilan shugʻullanadigan olim va mutaxassislar konfliktologlar deb ataladi. 
Ular konfliktlarni keltirib chiqarish emas, balki ularning oldini olish va jamiyat 
uchun foydali tarzda hal qilish yoʻllari va usullari ustida bosh qotirishadi. 
Har bir ziddiyatning aniqlanishi, hal qilinishi oʻzgarishga, yangilanishga, 
bir sifatdan ikkinchi sifatga, eskidan yangiga oʻtishga sabab boʻladi. Olam 
turli-tuman boʻlganligi uchun ziddiyatlar ham xilma-xildir. Masalan, ichki va 
tashqi ziddiyatlar, asosiy va asosiy boʻlmagan ziddiyatlar mavjud. Ular 
Oʻrtasida farq boʻlgani bilan birga, mutloq chegara ham yoʻq. CHunki 
amalda, hayotda ular bir-biriga oʻtishi, birgalashib ketishi va taraqqiyotda turli 
xil oʻrin tutishlari mumkin.