Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vaziri mirzo ulugʻbek nomidagi oʻzbekiston milliy universiteti

Kasb etikasi
har bir kasb-hunarga xos axloqiy (norma) me‘yor, 
(prinsip) tamoyillar va sifatlarni oʻrganadi va hayotga tatbiq etadi. 
Axloqiy tarbiya nazariyasi
axloqning jamiyat talabi, ehtiyoji va 
manfaatlaridan kelib chiqqan holda uni hayotga tatbiq etishning vosita va 
usullarini oʻrganadi. 
Etika fanining tarkibiy qismlari oʻzaro bir-biriga bogʻliq boʻlib, doimo 
uzviylikni taqozo etadi va toʻldirib turadi. 
Arastu ―Katta axloq kitobi‖da shunday deydi: ―Etika - axloq 
muammolari haqida gapirishdan avval biz axloq nimaga taalluqli ekanligini 
aniqlab olishimiz kerak. Gapning loʻndasini aytsak, axloq siyosatning 
tarkibiy qismidir. CHindan ham muayyan axloqiy fazilatlarga ega boʻlmagan, 
1
Abdulla Sher. Axloqshunoslik. Darslik. -T.: «O‗zbekiston faylasuflari milliy jamiyati» nashriyoti, 2010.B.6 

---

443 
ya‘ni munosib boʻlmagan odam faoliyat koʻrsatishi mumkin emas. Munosib 
odam boʻlmoq - fazilatlar egasi - fozil boʻlmoq, demakdir. Zero, ijtimoiy va 
siyosiy hayotda faoliyat yuritmoqchi boʻlgan odam axloqan fazilatli odam 
boʻlmogʻi kerak. Xullas, etika, axloq siyosatning tarkibiy qismi, uning 
asosidir. shuning uchun axloqni bema‘lol siyosat deb atash mumkin.‖
1
Axloq normalari
, axloqiy yetuk lik mezonlari ma‘lum bir tarixiy 
davrning, sharoitlarning imkoniyati va ehtiyoji bilan belgilanadi. Axloqlilik 
va axloqsizlikning mezonlari bu har bir muayyan davrdagi kishilarning hatti 
- harakatlarini konkret sharoitlardan, ehtiyojlardan kelib chiqqan holda
taqiqlash yoki ma‘qullashdir. Axloqiy taqiqlar esa jamoatchilik fikri, 
qonunlar turli e‘tiqodlar asosida belgilanadi. Axloqiy yetuk lik darajasini
ham bir shaxs emas, balki jamoatchilik belgilaydi. Insonlar oʻrtasidagi 
munosabatlarni axloqiy yoki gʻayriaxloqiy deb baholash jamiyat a‘zolarining
iymoni, e‘tiqodi, dunyoqarashi, manfaati darajasiga ham bogʻliq boʻladi.