O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim va zirligi

18-Mavzu: Invertorlar, chastota o’zgartkichlar va konvertorlar

Reja:

1. Avtonom invertorlar

2. 
   Bir fazali avtonom invertorlar
   

3. Bevosita chastota o’zgargichlarning uch fazali sxemalari.

4. 
   Bilvosita chastota o’zgartichlar.
   

Tayanch so’zlar va iboralar: invertor, bevosita, bilvosita, chatota o’zgartirgich, bir fazali avtonom invertorlar, aloqa, qo’llanilish soxasi, katta quvvatli

1. Avtonom invertorlarning qo’llanish sohalari

Katta quvvatli o’zgartirish texnikasida avtonom invertorlar deb o’zgarmas tokni, umumiy holda, chastotasi va kuchlanishi rostlanadigan o’zgaruvchan tokka aylantiruvchi qurilmalarga aytiladi. Avtonom invertorlarning qo’llanish sohalari quyidagilar:

• 
  yagona energiya manbasi akkumulyator batareyalari bo’lganda iste’molchilarni o’zgaruvchan tok bilan ta’minlash (masalan, samolyotlarda bort ta’minlash manbalari), hamda rezerv o’zgaruvchan tok ta’minoti (elektr aloqa, hisoblash texnikasi va boshqalar);
  
• 
  harakatlantiruvchi elektr dvigatellar sifatida arzon va ishonchli qisqa tutashtirilgan asinxron dvigatellar qo’llaniladigan, kontakt tarmoqdan yoki boshqa o’zgarmas tok manbasidan ta’minlanadigan elektrotransport;
  
• 
  asinxron yoki sinxron dvigatelli elektr yuritma. Ularda invertor o’zgaruvchan kuchlanish va chastota manbasi bo’lib hisoblanadi.
  
• 
  elektrotermiyada avtonom invertorlar metal buyumlarni qizdirish, eritish va toblash uchun yuqori chastotali toklar manbasi bo’lib xizmat qiladi;
  
• 
  elektroenergetikada avtonom invertorlar aktiv filtrlar varostlanuvchi reaktiv quvvat kompensatorlari vazifasini bajaradi.
  

Tuzilishi bo’yicha avtonom invertorlar (AI)bir fazali va ko’p fazali AI larga bo’linadi. Ko’p fazali invertorlarni tayyorlash uchun bir fazali bir elkali va ko’p elkali (ko’prikli) sxemalar asos bo’lib xizmat qiladi.

2.