O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim va zirligi

(b  1)  n  N<sub>a

</sub> dn dx

(1)

n
Bunda:

a akseptorlar konsentratsiyasi. Biz bu ifodani olishda

p

1. 
   dan va kvazianatsionar sharti
   

P  N_a  n

2. 
   dan foydalanamiz.
   

1. 
   Fotodioddagi akseptorlar konsentratsiyasi juda oz bo’lsin, ya’ni sharti bajarilsin.
   

3)

17.4-rasm. Fotodiod sirtida tushgan yorug’lik ta’siri.

n  N_a

Fotodiod sirtida hosil bo’lgan E_x elektr maydoni

E

_ kT _ b 1 _ dl_n  n

^x e b  1

_dx (3)

Fotodiodga tushgan yorug’lik energiyasi hν hisobidan paydo bo’lgan E.YU.K E_fd – qo’yidagicha ifodalanadi.

_{E } kT _ b 1 _{ lп } n(d )

^фд e b 1 n(o)

(4)

v) Fotodiod sirtida tushayotgan yorug’lik intensivligi katta bo’lmasin, ya’ni

N_a  n

sharti bajarilsin.

U holda fotodiod sirtining elektr maydoni

_{E } kT _ b  1 _ dn


(5)

a
teng bo’ladi.

Fotodiodning hosil qilgan E.YU.K si

^x e N dx

E  ^kT  ^{b 1}  n(d )  n(o) ₍₆₎


a
фд _{e N}

Biz yuqorida tahlil qilgan fotodiodning ishlash prinsipiga elektr maydon va E.YU.K juda kichik bo’lib, yarim o’tkazgichlarning energetik holatidagi man qilingan zona kengligi E_d dan kichikdir. Keyingi yillarda fotodiodlarni yangi turlari juda ko’p kashf qilinmoqda. Ular asosan CdTe polikristall plyonkada E_x=150 V atrofida foto E.YU.K olish mumkinligi isbotlandi. Qator o’tkazilgan tajribalar shuni ko’rsatadiki, hosil bo’ladigan foto E.YU.K polikristall plyonkaning tayyorlashdagi qator omillarga bog’liq bo’lar ekan. Plyonkani vakuumda elektr tokini o’tkazmaydigan taglik ustida moddani bug’latish yo’li bilan changlatib olinadi. Fotodiodlar tayyorlash texnologiyasi juda murakkab bo’lganligi uchun ham, uning ham rivojlantirishga ahamiyati beqiyosdir.

Mavzuni mustahkamlash savollari:

1. 
   YArim o’tkazgichli diodlar qanday turlarga bo’linadi?
   
2. 
   Impulsli diodlar qaysi sohalarda ishlatiladi?
   
3. 
   Teskari tok I_tes deb nimani tushunasiz?
   
4. 
   Varikaplarning asosiy vazifasi nimadan iborat?
   
5. 
   YArim o’tkazgichli diodlar volt-amper harakteristikasi qanday aniqlanadi?
   
6. 
   Fotoelementlarni asosiys vazifasi nimadan iborat?
   
7. 
   P-N o’tishning qanday xossalarini bilasiz?
   
8. 
   Diodlarni elektr zanjirga ulaganda ular qanday ishni bajaradi?
   
9. 
   Varikaplarni zanjirga ulash chizmasi qanday?
   
10. 
    Germaniy va Kremniy yarim o’tkazgichlar uchun asosiy xom ashyo hisoblanadi nega?