«O'zbekiston Respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'li vazirligi» Toshkent arxitektura qurilish instituti «Injenerlik kommunikasiyalarini loyihalash, qurish va ishlatish»

1.1.1 Quvurlar tizimining diametrlarini topish va unda harakat qilayotgan suyuqlik tezligini aniqlash.

Berilgan shart bo'yicha Q_II=Q_DM=0.013 m³/soniya, Q_III=Q_DN=0.016 m³/soniya. Tizimda hisobga olinmagan sarf (5-10%) umumiy suyuqlik sarfga nisbatan olinadi, ya'ni

Q=1.1(Q_II+Q_III)=1.1(0.013+0.016)=0.0319m³/soniya.

Quvurlar tizimining diametrlarini aniqlashda quyidagi ifodadan foydalanamiz:

(1)

bunda Q - umumiy suyuklik sarfi, m³/s; V - qabul qilingan cheklangan tezlik, m/s; d_x- hisob orqali quvurga topilgan diametr, m.

Topilgan diametrning qiymati zavodda tayyorlangan standart quvurlar diametri bilan almashtiriladi, ya'ni d=100, 125, 150, 200, 250, 300 mm.

Hisoblangan d_x uchun yaqin boʻlgan standart quvur tanlanadi va unga toʻgʻri keladigan suyuqlik tezligi topiladi. Hamma hisoblar 1-jadvalga kiritilgan.

1-jadval

Hisoblanadigan qiymatlar		Tizim bo'laklari
	AB	CD	DM	DN
Suyuqlik sarfi, m^3/s	0.0319	0.0319	0.0143	0.0176
Quvur uchun cheklangan tezlik, m/s	0.8-1.0	0.8-2.0	0.8-2.0	0.8-2.0
Qabul qilingan tezlik, m/s	1.0	1.5	1.5	1.5
Quvurning diametri, hisob bo'yicha, m	0.2016	0.165	0.11	0.1223
Quvurning standart diametri, m	0.200	0.150	0.125	0.125
Haqiqiy tezlik, m/s	1.02	1.8	1.166	1.435

1.1.2.Harakat qilayotgan suyuqlikni rejimi (tartibi).

Suyuqlik qanday tartibda harakat qilayotganini aniqlash uchun Reynolds sonini hisoblaymiz:

(2)

bunda V - harakat qilayotgan suyuqlikning haqiqiy tezligi; d - quvurning standart diametri;

 - qovushqoqlik kinematik koeffitsienti.

Masalan, quvur uchun harorat 18°Cga teng boʻlgan suyuqlikka qovushqoqlik kinematik koeffitsienti  =1.31*10^-6 m²/s ga teng / 1 /. Tizimning har bir qismi uchun Reynolds sonini aniqlaymiz:

Topilgan sonlari kritik Reynolds soniga (Re_kr=2320) nisbatan katta, demak quvurlarda harakat qilayotgan suyuqlik turbulent tartibida boʻladi.