«O'zbekiston Respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'li vazirligi» Toshkent arxitektura qurilish instituti «Injenerlik kommunikasiyalarini loyihalash, qurish va ishlatish»

1.1.5.Quvurlar tizimining tavsifini qurish

Quyidagi tenglama

H= (12)

bilan ifodalangan egri chiziqlar, quvurlar tizimiga nasos orqali uzatilayotgan suyuqlik sarfi bilan napor orasidagi bogʻlanishini bildiradi (2rasm ).

H -st statistik napori deb - geometrik  Z ga koʻtarilgan va p’ezometrik

balandliklarning yig'indisiga aytiladi:

 Z+ (13)

bunda, P- I va II, I va III idishlardagi suyuqlik sathilariga ta’sir

etayotgan bosimlarning ayirmasi.

Z_II - Z_I +

Z_III - Z_I +
bunda, Z_I , Z_II , Z_III - taqqoslash tekislikdan idishlardagi suyuqlik

sathilarigacha bo'lgan masofa;

P₁, P₂, P₃ - idishlardagi suyuqlik sathlariga ta’sir etayotgan bosimlar;

 - suyuqlik zichligi;

g - erkin tushish tezlanishi, m/s².

Birinchi idishdagi suyuqlik sathiga ta’sir etayotgan bosim simob ustunida berilgan boʻlib uni Paskalda (Pa) ifodalash kerak, ya’ni

P₁ =  0.1 МПа

Hisob qilinayotgan murakkab tizimda ketma-ket ulangan AB va SD quvurlar va D nuqtadan tarmoqlangan DM va DN quvurlar mavjud.

Shuning uchun shu tizimni hisoblashda grafoanalitik usuli qoʻllanilib, tartib boʻyicha yechiladi:

1. 
   Tarmoqli DM va DN quvurlar uchun toʻla naporlar H f _DM = f (Q) va H_DN = (Q) hisoblanadi.
   
2. 
   Grafik usul bilan quvurlar uchun chizilgan egri chiziqlar bir xil Hqiymatga ega boʻlgan suyuqliklar sarflari qo'shiladi va DM , DN quvurlar uchun umumiy egri chiziq grafigi quriladi
   

HQ = f (QDM +QDN )

3. 
   Ketma-ket ulangan AB va SD quvurlarga umumiy grafigini qurishuchun bu ikki quvurda bir xil suv sarflariga mos, yoʻqolgan naporlar yigʻindisini olish kerak, ya’ni H_Q =f (Q_DM +Q_DN ) .
   
4. 
   Hosil boʻlgan ikkita egri chiziqlar H_Q = f (Q_DM +Q_DN) va
   

H _AB+CD = f (Q) bir-birovi bilan ketma-ket ulangan quvurlarlarga oʻxshab qoʻshiladi. Hosil boʻlgan yangi egri chiziq tizimning umumiy tavsifini bildiradi.

H = H_st +SQ²

Toʻla naporlar tarmoqlangan DM va DM quvurlar uchun quyidagi koʻrinishda aniqlanadi:

HDM = ZII - ZI +	(14)
HDN = ZШ - ZI + +	(15)

Hisob qilingan naporlar va suyuqlik sarfi Q ga nisbatan 34-jadvalda keltirilgan, grafigi esa 3-rasmda koʻrsatilgan.

34-jadval

Bo'limlar	Hst, m		Suyuqlik sarfi, m^3/s
		0	0.01	0.02	0.03	0.04
DM	8,4	8,4	14	30,5	58,2	97
DN	12,26	12,26	17,3	32,5	57,7	93,1