O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus tahlim vazirligi



Download 1,56 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/5
Sana15.12.2019
Hajmi1,56 Mb.
#30276
1   2   3   4   5
Bog'liq
elektronika va asbobsozlik talim yonalishlari boyicha bitiruv malakaviy ishlarini rasmiylashtirish hamda uni baholash boyicha


V- Bob. Qurilmaning dasturiy tahminotini loyixalash. 

Qurilmaning  dasturiy  tahminotini  loyixalash  uchun  avval  dasturiy  tahminot 

bajarishi  lozim  bo’lgan  ishlar  ketma  –  ketligini  batafsil  yozib  chiqamiz  va  ana  shu 

yozuv  asosida  dasturiy  tahminoti  algoritmining  blok  sxemasini  chizamiz,  so’ngra 

tayyorlangan blok sxema asosida assembler tilida dasturiy tahminotni loyixalaymiz. 

5.1.Qurilma dasturiy taminoti algoritmining blok sxemasi 

Qurilmaning  dasturiy  taminoti  asosiy  funktsiyasi  xarorat  o’lchash  va  o’lchangan 

xaroratni  indikatorga  chiqarib  berishdan  iborat.  Demak,  dastur  tsiklik  ravishda 

xarorat  o’lchovchi  DS18B20  rusumli  mikrokontrollerini  ishga  tushirib,  u  o’lchab 

bergan  xarorat  haqidagi  raqamli  axborotni  o’qib  olish  va  7  segmentli  4  pozitsiyali 

indikatorga  o’nlik  tizimdagi  raqam  shaklida  dinamik  rejimda,  yahni,  avval  birinchi 

pozitsiya  axborotini,  so’ngra  ikkinchi  pozitsiya  axborotini,  keyin  uchinchi  va 

to’rtinchi pozitsiyalar axborotini ketma – ket chiqarib berishdan iborat. 5.1 – rasmda 

ana shu boshqarish algoritmning bir qismining blok sxemasi keltirilgan: 

ISIS  dasturiy  majmuasida  turli  mikrokontrollerlar  uchun  “ASSEMBLER”  tilida 

tayyorlangan  dasturni  tarjima  qilib  beruvchi  translyatorlar  mavjud.  Ushbu 

traslyatorlar  yordamida  dastlabki  dastur  faylidan  mikrokontroller  uchun  ishchi 

dasturni  tayyorlab  olamiz.    Buning  uchun  ISIS  ishchi  oynasida  Sourse  menyusi 

tarkibidagi  Add/Remove  Sourse  files    menyusi    bilan  loyixadagi  mikrokontrollerga 

yuklanishi  lozim  bo’lgan    dastur  faylini  va  kerakli  mikrokontrollerni  xamda 

translyatorni  tanlash  lozim.  SHundan  so’ng  translyatsiya  qilinsa  va  dasturda  hech 

qanday  xato  bo’lmasa,  translyatsiya  natijasida  hosil  bo’lgan  (*.hex)  fayl  loyixadagi 

yuklanadi.   

Dastlabki 

dastur 


matnini 

tayyorlashda 

tanlangan 

‘IC16F873A 

mikrokontrollerining  komandalar  tizimidan  hamda  ushbu  loyixada  ishlatilgan 

DS18B20 mikrokontrolleri komandalaridan foydalanamiz. 



5.2.Qurilmaning montaj platasini loyixalash. 

Qurilmaning  montaj  platasini  loyixalash  uchun  ‘roteus  dasturiy  majmuasining 

Ares  dasturidan  foydalanamiz.  Montaj  platasini  loyixalashda  DS18B20  xarorat 


 

56 


o’lchovchi  qurilmani,    indikatorlarni,  akkumulyatorni  hamda  tarmoqni  ulash  uchun 

konnektorlar tanlab olamiz.  

Agar  ISIS dasturi bibliotekasida biz  tanlagan  elektron komponentlarning korpusi  

yahni geometrik modeli  mavjud bo’lsa ARES dasturiga ISIS dasturida tayyorlangan 

printsipial  sxema  bo’yicha  elektron  komponentlarning  ulanish  ro’yxati  uzatiladi  va 

ARES  dasturi bu  ro’yxatdan  foydalanib, avtomatik  yoki  avtomatlashtirilgan  rejimda 

elektron  komponentlarni  tanlangan  o’lchamli  plataga  joylashtirib  beradi.  Elementlar 

joylashuvini  3  o’lchamli  animatsion  tasvir  orqali  ko’rish  va  kerak  bo’lsa  elementlar 

joylashuviga  o’zgartirishlar  kiritilishi  mumkin.  Bu    jarayonni  ketma    ket  bajarib, 

montaj  platasida  elektron  komponentlarning  optimal  joylashuviga  erishish  mumkin.  

SHundan  so’ng,  elekton  komponentlarni  tutashtiruvchi  elektr  o’tkazgichlarini 

loyixalashga  kirishiladi.  Bu  jarayon  ham  avtomatik  itteratsion  rejimda  bajarilishi  va 

qo’lda chizish rejimida kerakli o’zgartirishlarni kiritish mumkin. 

Loyixa  tayyor  bo’lgach,  ARES  dasturi  CADCAM    tizimi  dastgoxlari  uchun 

loyihalangan  montaj  platasi  fayllarini  tayyorlab  beradi.  Buning  uchun  Gerber 

Generation  menyusini  bosish  kifoya.Quyidagi  5.2-rasmda  loyihalanayotgan 

qurilmaning ARES dastuida tayyorlangan montaj sxemasi keltirilgan. 


 

57 


 

5.2-Rasm.Loyixalangan DS18B20 mikroprottsessorli termostat qurilmasining montaj platasi sxemasi. 



 

58 


 

5.3-Rasm Loyixalangan DS18B20 mikroprottsessorli termostat qurilmasining platasini 3 o’lchamli tashqi ko’rinishi. 



 

59 


VI-Bob. Qurilmadan foydalanish uchun ko’rsatma. 

Loyixalangan  qurilma  to’liq  avtomatik  rejimda  ishlaydi.  Uni  ishga  tushirib 

yuborish  uchun  faqat  tahminot  manbayini  ulash  kifoya.  Tahminot  manbayida 

akkumlyatorning mavjudligi energiya taminotidagi o’rtacha 3 – 4 soatlik uzilishlar 

qurilmaning ish rejimiga tahsir etmaydi. 


 

60 


VII-bob. HFX va ekologiya bo’limi 

      Ish  sharoiti  nuqtai  nazaridan  loyihalanayotgan  qurilmaning  yoki  texnologik 

jarayonning  tavsifi.  Loyihalashtirilgan  obhekt  bu  pribor  (nomini  berish  kerak.) 

Priborni  loyihalashtirish  vaqtida  o’z  ichiga  quyidagi  texnologik  operatsiyalarni 

oladi: 

      Platani razmetka qilish; Platani kesib chiqarish; Platani rasm (sxema) berish; Uni 



kernlash;  Parmalash;  Lak  bilan  surtish;  Travlenie  qilish;  Lakdan  tozalash; 

Mikroelementlarni  payvandlash  (payka);  Platani  yig’ishtirish  va  mantash  qilish; 

Korpusga  ularni  teshiklariga  joylashtirish;  Terilgan  uskunani  kurpus  ichiga 

joylashtirish va uni sozlash; Tayyor bulgan priborni sozlash va tajribadan utkazish; 

 

7.1.  Loyixalanayotgan obektning ekspluatatsiya qilishda ish sharoitining 

taxlili xamda xavfli va zararli omillarini tavsifi. 

Yuqoridagi  operatsiyalarni  bajarish  vaqtida  fakat  ikkita  uchtasi  xavfli  va  zararli 

faktorlar  paydo  bo’ladi.  Masalan:  parmalash  vaqtida  strujka  chiqib  ketib  jaroxat 

yetkazishi  mumkin.  Payka  vaqtida  kaniforlar  bug’i  ajralib  chiqadi,  travleniy  qilish 

vaktida kislotani bug’i ajralib chiqadi, bu faktorlar zararli va insonni nafas yo’llariga 

tahsir  qilishi  mumkin.  Xamma  stanoklar  elektr  tokida  ishlaydi  shuning  uchun 

insonni  elektro  shkastlanishiga  olib  kelishi  mumkin.  Stanoklar  ishlagan  vaqtida 

shovkin va titrash xosil bo’lishi mumkin. Yoritilish xam katta axamiyatga ega, Agar 

u   yetarlicha bo’lmasa, ishchilarni ko’zi charchab jaroxat olish mumkin. 

     Binoda ajralib chiqadigan issiqlik, chang, bug’lar insonga tahsir qilio’i mumkin, 

bular  noqulay  sanitar  gigiena  omillariga  kiradi,  chunki  ular  uzok  muddatga  tahsir 

qilib insonni kasallikka olib keladi



7.2.Ish zonasi xavosi. 

Yuqorida  aytganimizdek  ishlab  chikarish  xonalarida  xavo  muxiti  kimyoviy 

tarkibi va metereologik sharoitlari bilan xarakterlanadi. 

SHuning  uchun  ishlab  chikarish  jarayonida  yil  fasllariga  qarab  (kish,  baxor, 

yoz,  kuz)  metereologik  sharoit  parametrlari  (xarorat,  xavo  xarakati  tezligi 

atmosfera bosimi) quyidagicha olinadi: 



 

61 


          SHuning  uchun  ishlab  chiqarish  xonalarida  «sanoat  korxonalarini  loyixalash 

sanitariya  meyori»  (SanPiN  -93)ga  asosan  bajarilayotgan  ishning  turi  va  yilning 

fasllarini  xisobga  olganmiz  yilning  sovuq  va  uzgaruvchan  davrlari  uchun  ishlab 

chiqarish  binolaridagi  mo’htadil  xavo  xarorati  16-22  S

nisbiy  namligi  60-30  % 



xavo oqimi tezligi 0,2-0,3 M/S deb kabul kilingan ruxsat etilgan xavo harorati esa 

18-20  S


nisbiy  namligi  75%  xavo oqimi  tezligi 0,3-0,5  M/S  tahminlanishi kerak. 

Issik  davr  uchun  maqbul  xavo  xarorati  60-30%  xavo  oqimi  tezligi  0,3-0,7  M/S 

belgilangan, ruxsat etilgan xavo xarorati 33S

o

 gacha nisbiy namlik 75% xavo oqimi 



tezligi 0,3-0,1 M/S tahminlanishi kerak. 

         Binoda  ajralib  chiqadigan  issiqlik,  chang,  bug’lar  insonga  tahsir  qilishi 

mumkin  bular  noqulay  sanitar  gigiena  omillariga  kiradi,  chunki  ular  uzok 

muddatda tahsir kilib insonni kasallikga olib keladi. 

        Ularni  insonga  tasirini  kamaytirish  uchun  texnologik  jarayonda  ishlab  turgan 

uskunalar xammasi germetiklashtiriladi, texnologik jarayonlarni mexanizatsiyalash 

va  avtomatlashtiriladi  va  zararli  moddalar  xosil  bo’lishni  yo’qotish  yoki 

minimumgacha  kamaytirish  uchun  suhniy  va  tabiiy  shamollashtirish  sistemalari 

joriy etilgan. 

7.3.Ishlab chiqarishda yoritilganlik. 

          Loyixalashtirilgan  obhektda  yoritish  sistemasi  quyidagicha  tanlangan.  Yahni 

tabiy, suniy va aralash yoritishlar joriy kilingan. 

          Bu obektda TYoK = 1-3% teng bulishi kerak normal yoritinish Ye= 300lkga 

teng  shuning  uchun  biz  tabiy  yorilish  sistemasini  yon  tomondan  ,  yoni  oynadan 

bo’ladigani  tanladik  va  suniy  yoritilishni  lyumenistentlik  lampalari  orqali  amalga  

oshirdik      ular      xonada      oltita      bo’lishi    kerak    ekan    va      rasmda        keltirilgan   

yoritgichda    joylashadi   

     Obhektda  ishni  aniqligi  anik  ishiga  kiradi  va  qurish  sharoiti  razryadi  obekt  

ulchamlari    bo’yicha    uni  ramerdari  1-3  milimetr    teng    bo’ladi    bundan    tashqari  

yoritilganlik  darajasi  yahni  obekt  va fon kantraktligi  aniqlandi. 


 

62 


 

7.1.-rasm. LDO turdagi yoritgich sxemasi. 

 

7.4.Ishlab chiqarishda shomollatish. 

      Biz  xonada  ajralib  chikadigan  zararli  modalar  (chang,  gazlar,  buglar) 

kontsentratsiyasi va ajralib chiqadigan issiklik jamini hisoblaymiz va unga asoslanib 

shamolatish sistemasini tanlaymiz  

           L=W /  (d2 – d 1) 1,2   

Bizning  sharoitimizda  u  aralash  yani  tabiiy  va  suhniy  Diflektorlar  va  vintelyatsiya 

yo’llari  orqali  tabiiy,  suniy  shomollashtirish  ventilyator  va  vuzduxavodlar  orqali 

amalga oshiriladi   

 

7.2. Rasm Xavoni beradigan va xavoni tortadigan almashtirish sistemasi  

1- diflektor; 2,5 –filtr, yoki sovutadidan muzlatkich yoki kalorifer; 3- vintelyatir; 4- 

xavo yuradigan trubalar;     

7.5.Ishlab chiqarish shovkinini va tebratish (vibrattsiya) 

      SHovqin  va  tebratishni  manbaalar  loyixalashtirilgan  obektda  bu  stanoklar  va 

xar  xil  uskunalar.  Ularni  tahsirini  kamaytirish  uchun  tovuo’  va  tebranishni 


 

63 


izalyatsiya  usullari  qo’llangan.  Masalan:  ularni  tagiga  fundamentlar  va 

amartizatorlar o’rnatilgan.  

       SHovkin tarqalish yo’lida esa kujuxlar kuyilgan. 

       Bu  usullarni  to’ldirish  uchun  shaxsiy  ximoya  vositalari  xam  ko’zda  tutilgan 

yahni zaglushkalar joriy qilingan. Bu 5 db shovkinni kamaytiradi. 

                           

7.6.Xarakatdagi va aylanayotgan mashina va mexanizmlardan, balandlikdan  

tushib  ketishda  mexanik  zararlanish (shikastlanish) Xavfi. 

      Xamma  elektor  qurilmalari  kuchlanishda  ishlaydi  shuning  uchun  elektor 

tokidan shikastlanish xafi bor. 

       Elektor  toki  darajali  xavfi  buyicha  ishchi  xonalari  «yuqori  xavfli»  2-sinf 

xonalariga kiradi. 

      SHuning  uchun  odamlarni  ximoya  qilish  uchun  obektda  yerga  ulash  va  nolga 

ulash sistemalari qabul qilingan. 

7.6.Yongin xavfsizligi 

Yong’in va portlash bo’yicha ishlab chiqarish toifasini aniqlash: 

      Sexlar  (xonalar)  yongin  va  portlash  xavfi  darajasi  buyicha  sinflash. 

Loyixalashtirilgan  obhekt  yonish  va  portlash  buyicha  D  kategoriyasiga  kiradi. 

Qurilish  va  binolarning  yong’inga  chidamlilik  darajasi    Binolarni  yong’inga 

chidamlilik  bo’yicha  ular  ikki  sinfga  –  uchta  chidamliligiga  kiradi.  Elektor 

qurilmalarida  yong’in  sabablari  va  ularni  oldini  olish  choralari.  Elektor  qurilmalari 

har  xil  qisqa  tutatish  va  ishdan  chiqqan  vaktida  yongin  uchrashi  mumkin  shuning 

uchun oldini olish choralariga  vaqtida  PPR  kilish xizmat  vaqtida uni ishini nazorat 

qilish  kerak.  Bu  ishlarni  xammasini  elektriklar  qiladi  asosan  apparat  xizmatchilari. 

Elektor  qurilmalarini        o’chirish  uchun  OU-5  o’chirgich  ishlatiladi.  uning  rangli 

tasviri quydagi rasmda keltirilgan. 



 

 

 

 

64 


VIII-BOB. DS18B20 mikroprotsessorli termostat qurilmasini ishlab 

chiqarishga xorijiy investitsiyalarni jalb qilinishining axamiyati 

Infratuzilmani  rivojlantirish  bo’yicha  qabul  qilingan  dasturlarda  yaqin 

istiqbolda  yangi  energetika  quvvatlarini,  elektr  energiyasini  uzatish  tarmoqlarini 

barpo  etish  va  mavjudlarini  rekonstruktsiya  qilish  bo’yicha  26  tadan  ortiq 

investitsiya loyihasini amalga oshirish ko’zda tutilgan. 

Bular,  avvalambor,  Tallimarjon  issiqlik  elektr  stantsiyasida  umumiy  quvvati 

900  megavolg’t  bo’lgan  ikkita  bug’-gaz  qurilmasini,  Toshkent  issiqlik  elektr 

stantsiyasida  quvvati  370  megavolg’tni  tashkil  etadigan  bug’-gaz  qurilmasini, 

Angren  issiqlik  elektr  stantsiyasida  quvvati  140-150  megavolg’tdan  iborat 

energoblokni,  Farg’ona  vodiysida  yangi  energetika  quvvatlarini  barpo  etish, 

Sirdaryo  va  Yangi  Angren  issiqlik  elektr  stantsiyalarini  bir-biri  bilan  bog’laydigan 

yuqori  volg’tli  elektr  uzatish  tarmog’ini  qurish,  Ustyurt  gaz-kimyo  majmuasining 

tashqi energiya tahminotini tashkil etish kabi muhim strategik loyihalardir. 

Mazkur 


obhektlar 

qurilishining 

yakunlanishi 

va 


ishga 

tushirilishi 

mamlakatimiz  butun  energiya  tizimini,  avvalambor,  texnik  jihatdan  tubdan  qayta 

jihozlash,  o’z  energiya  resurslarimiz  hisobidan  mamlakatimizning  barcha 

hududlarini  ishonchli  tahminlash  imkonini  beradi.  SHu  bilan  birga,  mazkur  tizim 

faoliyati  samaradorligini  oshirish,  elektr  energiyasi  ishlab  chiqarish  va  uzatish 

jarayonida  sarf-xarajatlar  va  texnik  yo’qotishlarni  sezilarli  darajada  qisqartirish, 

energetika resurslari tarkibini optimallashtirishga xizmat qiladi. 

“O’zbekenergo” 

davlat-aktsiyadorlik 

kompaniyasi 

bug’-gaz 

elektr 

stantsiyalarini qurish, muqobil energiya manbalaridan foydalanish, elektr energiyasi 



istehmoli  hisobini  yuritish  va  nazorat  qilishning  avtomatlashtirilgan  tizimini  joriy 

etish,  elektr  energiyasi  ishlab  chiqarish  va  uni  transportirovka  qilishda  texnologik 

yo’qotishlarni  qisqartirishga  qaratilgan  loyihalarni  amalga  oshirish  bo’yicha 

qo’shimcha choralarni ko’rishi darkor. 

Axborot-kommunikatsiya  va  telekommunikatsiya  texnologiyalari  sohasidagi 

chora-tadbirlar  va  loyihalarni  jadal  amalga  oshirish  tobora  muhim  ahamiyat  kasb 

etmoqda.  Biz  o’zimizga  shuni  aniq  tasavvur  etishimiz  kerakki,  iqtisodiyotning 


 

65 


barcha  sohalariga,  kundalik  hayotimizga  zamonaviy  axborot-kommunikatsiya 

tizimlarini  keng  joriy  etish  bo’yicha  tub  va  ijobiy  mahnodagi  portlash  effektini 

beradigan  o’zgarishlarni  amalga  oshirmasdan  turib,  istiqboldagi  maqsadlarimizga 

erishish  qiyin  bo’ladi.  Biz  qisqa  vaqt  mobaynida  nafaqat  axborot  xizmatlari 

ko’rsatishning  ko’plab  turlari  bo’yicha  mavjud  kamchiliklarni  bartaraf  etishimiz, 

balki  axborot-kommunikatsiya  texnologiyalarini  joriy  etish  borasida  yuksak 

darajaga erishgan ilg’or mamlakatlar safiga qo’shilishimiz zarur. 

Joriy  yilning  o’zida  Jizzax,  Toshkent,  Farg’ona  va  Xorazm  viloyatlarida 

beshta  raqamli  televizion  uzatgich  o’rnatish  yo’li  bilan  raqamli  televidenieni 

rivojlantirish  loyihalarini  amalga  oshirish  va  mamlakatimiz  aholisini  raqamli 

televidenie  bilan  qamrab  olish  darajasini  42  foizdan  45  foizga  yetkazishni 

tahminlash lozim. 

Faol  investitsiya  siyosati  mamlakatimizni  modernizatsiya  qilish  va  yangilash 

bo’yicha  amalga  oshirilayotgan  chora-tadbirlarning  eng  muhim  sharti  va  manbai 

bo’lmog’i  kerak.  O’zbekistonda  so’nggi  besh  yil  mobaynida  investitsiyalarning 

yillik  o’sish  surhati  9  foizdan  ziyodni  tashkil  etmoqda  va  bu  dunyodagi  yuqori, 

barqaror  ko’rsatkichlardan  biri  hisoblanadi.  Jahon  miqyosida  global  moliyaviy-

iqtisodiy inqiroz davom etayotganini inobatga oladigan bo’lsak, bugungi murakkab 

sharoitda  biz  erishgan  bu  natijaning  ahamiyati  va  mohiyati  yanada  yaqqol  ayon 

bo’ladi. 

Keyingi  10  yilda  mamlakatimiz  iqtisodiyotiga  kiritilgan  investitsiyalar  hajmi  3,2 

barobar oshgan bo’lsa, shu davrda to’g’ridan-to’g’ri xorijiy investitsiyalar hajmi 20 

barobardan ziyod o’sgani ehtiborga sazovordir. 

Strategik  xorijiy  investorlarni  jalb  etish  maqsadida  mamlakatimizda 

investorlarning  o’zi  uchun  ham,  xorijiy  investitsiyalar  ishtirokidagi  korxonalar 

uchun ham noyob kafolatlar tizimi yaratildi. 

Avvalo,  davlat  tomonidan  xorijiy  investorlarning  barcha  huquqlari 

tahminlanmoqda,  ularning  sarmoyalari,  mamlakatimiz  hududida  ular  tomonidan 

yaratilgan  mulkning  daxlsizligi  kafolatlanmoqda,  yaratilayotgan  imtiyoz  va 


 

66 


preferentsiyalarni  kengaytirish  va  liberallashtirish  bo’yicha  olib  borilayotgan  ishlar 

izchil davom ettirilmoqda. 

“CHet  ellik  investorlar  huquqlarining  kafolatlari  va  ularni  himoya  qilish 

choralari  to’g’risida”gi  qonunga  ko’ra,  qonunchilik  normalarining  o’zgartirilishi 

investitsiyalash  shart-sharoitlarini  yomonlashtirishga olib  kelgan  taqdirda  chet  ellik 

investorlarga  nisbatan  o’n  yil  mobaynida  investitsiya  kiritilgan  sanada  amal  qilgan 

qonunchilik qo’llanadi. 

Yana  bir  qulaylik  tomoni  shundaki,  davlat  boshqaruv  organlari  yoki  davlat 

hokimiyati  mahalliy  organlari  tomonidan  chet  ellik  investorlarning  huquqlarini 

kamsitadigan  normativ  hujjatlar  qabul  qilingan,  shuningdek,  chet  ellik 

investorlarning  xo’jalik  faoliyatiga  g’ayriqonuniy  aralashishga  yo’l  qo’yilgan 

taqdirda,  bularning  oqibatida  yetkazilgan  zarar  sud  orqali  mazkur  organlar 

tomonidan qoplanadi. 

Mamlakatimizda  chet  ellik  investorning  O’zbekistonda  olgan  daromadlarini 

qaytadan  investitsiya  sifatida  kiritish  bo’yicha  hech  qanday  cheklovlar  yo’q  –  chet 

ellik  investorning  daromadi,  uning  xohishiga  ko’ra,  har  qanday  shaklda  ishlatilishi 

mumkin. 

Mazkur  qonunga  muvofiq,  yurtimizda  chet  el  investitsiyalari  va  xorijiy 

investorlarning boshqa aktivlari xalqaro huquqda qabul qilingan umumiy holatlarni 

(masalan, 

tabiiy 

ofatlar, 



falokatlar 

va 


boshqalarni) 

mustasno 

etganda, 

natsionalizatsiya qilinmasligiga yana bir bor ehtibor qaratish o’rinlidir. 

O’zbekistonda  2012  yilda  mamlakatimizning  investitsiyaviy  jozibadorligini 

yanada yaxshilashga yo’naltirilgan bir qator qo’shimcha muhim qonun hujjatlari va 

huquqiy  normalar  qabul  qilindi.  Biz  mamlakatimizda  xorijiy  investorlar  uchun 

muhim  ahamiyat  kasb  etadigan  investitsiya  loyihalarini  amalga  oshirish  yo’lida 

zarur bo’lgan barcha ishlab chiqarish infratuzilmalarini davlat mablag’lari hisobidan 

tahminlash printsipini nafaqat qabul qildik, balki uni amalda joriy etmoqdamiz. 

Biz  qiymati  50  million  dollardan  oshadigan  va  xorijiy  investorning  ulushi 

kamida  50  foiz  bo’lgan  aniq  loyihalarning  o’z  muddatida  amalga  oshirilishini 

tahminlaydigan  infratuzilmani  loyiha  hujjatlari  asosida  o’z  vaqtida  qurish 


 

67 


majburiyatini  zimmamizga  olamiz.  Surg’il  koni  negizida  Ustyurt  gaz-kimyo 

majmuasini  qurish  bo’yicha  amalga  oshirilayotgan  loyiha  buning  yaqqol  dalilidir. 

Bu yerda umumiy qiymati 212 million dollarni tashkil etadigan tashqi muhandislik 

infratuzilmasini  barpo  etishni  davlat  o’z  zimmasiga  olgan.  “Navoiy”  erkin 

industrial-iqtisodiy  zonasi  va  “Angren”  maxsus  industrial  zonasida  yaratilgan 

sharoitlar ham bunga misol bo’lishi mumkin. 

2014 yilda byudjet tashkilotlari xodimlarining ish haqi, pensiyalar, nafaqa va 

stipendiyalar miqdorini o’rtacha 23 foizdan kam bo’lmagan darajada oshirish, 2014 

yilda  va  keyingi  ikki  yilda  aholi  real  daromadlarini  kamida  bir  yarim  barobar 

ko’paytirish vazifasi qo’yilmoqda. 

DS18B20  mikroprotsessorli  termostat  qurilmasini  ishlab  chiqarishga  xorijiy 

investitsiyalarni  jalb  qilinishining  axamiyati  shundaki,  yenergiya  tejamkorligi  va 

kurilmaning sifatli ishlab chiqarilishidir.   

 


 

68 


Xulosa: 

  Diplom  ishi  masalaning  moxiyati  loyixalanayotgan  DS18B20 mikroprotsessorli 

termostat  qurilmasining  funktsionalg’  imkoniyatlari  ko’rib  chikish  bo’ldi.  Bunda 

loyixalanayotgan qurilmaning ishlash sharoitining texnik shartlari ko’rib chiqildi.. 

        Adabiyot  taxlili  bo’limida  qurilmani  loyixalash  uchun  mavjud  xarorat 

o’lchovchi  raqamli  qurilmalar  taxlili,  loyixalashni  bajarish  uchun  mavjud  texnik 

vositalarning  taxlili,  mikroprotsessorlar  taxlili,  mikrokontrollerlar  taxlili,  qo’yilgan 

masalaning yechimi uchun zarur bo’lgan dasturiy vositalar taxlili ko’rib chiqildi. 

    Qurilmani  loyixalash  bo’limida,  qurilmaning  blok  sxemasini  loyixalash, 

DS18B20  mikroprotsessorli  termostat  qurilmasining  blok  sxemasini  loyixalash 

ishlab chiqildi. 

      Qurilmaning pritsipialg’ sxemasini loyixalash bo’limida, ISIS 7 ‘rofessional da 

qurilmaning  printsipialg’  sxemasini  loyixalash,  boshqarish    blogining  pritsipialg’ 

sxemasi,  mikroprotsessor  blogining  pritsipialg’  sxemasi,  indikator  blogining 

pritsipialg’ sxemasi va taminot blogining pritsipialg’ sxemasi ko’rib chiqildi.  

  Keyingi  bo’limlarda  qurilmaning  dasturiy  taminotini  loyixalash  va  qurilmadan 

foydalanish uchun ko’rsatma berildi. 

  Ushbu  bitiruv  malakaviy  ishini  bajarish  jarayonida  men  mikroprotsessorli 

o’lchov  qurilmalarini  loyixalash  etaplari  bilan  tanishib  chiqdim.  Taklif  qilingan 

avtomatlashtirilgan loyixalash tizimi o’zining texnik imkoniyatlari hamda ishlatish 

uchun  qulayliklari  va  zamonaviy  mikrokontrollerli  qurilmalarni  dasturlash 

texnologiyasi bilan menda  juda katta  tahsurot  qoldirdi.  Loyixalangan qurilma  esa 

mening  birinchi  o’lchov  qurilmam  bo’lib,  mikroprotsessor  texnikasi  hamda 

elektronika bo’yicha olgan bilimlarimni mustaxkamlashimga va yanada chuqurroq  

o’zlashtirishimga  yordam berdi. 


 

69 


Adabiyotlar. 

1.  Karimov I.A  18- Yanvarda O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasi 

2012 yilda respublikamiz ijtimoiy-iqtisodiy yakunlari va 2014 yilgi iqtisodiy 

dastur asosiy ustivor vazifalariga bag’ishlangan maruzasi.  

2.  Modulg’ LCD. Texnicheskaya dokumentatsiya DS33023A kompanii 

Microchi’ Technology Incor’orated, USA. 

3.  A035CN02_V4. LCD Modulg’. Firma xujjati. 

4.  EA 4035-300S raqamli LCD Modulg’. Firma xujjati. 

5.  EA VK-1000. LCD Modulg’.Firma xujjati. 

6.  4 DIGIT 14mm LCD. Firma xujjati. 

7.  M’ASM.  Rukovodstvo polg’zovatelya. Perevod texnicheskoy dokumentatsii 

DS33014G kompanii Microchi’ Technology Incor’orated, USA. 

8.  N.Umaraliev. “‘roteus”  tizmida elektron qurilmalarni loyixalash. Farg’ona 

2012y. 


9.  N.Umaraliev. Mikroprotsessor texnikasi.  Amaliy mashg’ulotlar uchun 

uslubiy qo’llanma. FarPI. 2011 

10. N.Umaraliev. PIK mikrokontrollerlarining komandalar tizimi. 

Mikroprotsessor texnikasi asoslari fanidan amaliy, mustaqil, va kurs ishlarni 

bajarish uchun o’quv qo’llanma. FarPI 2010. 

11. N.Umaraliev. Mikroprotsessor texnikasi asoslari fanidan laboratoriya 

mashg’ulotlarini bajarish uchun uslubiy ko’rsatma. FarPI 2010. 

12.  «Mikroprotsessor texnikasi asoslari» fanidan kurs ishin bajarish uchun 

uslubiy ko’rsatma.  N.Umaraliev. Far PI 2010 

13. I.S.Potemkin. Funktsionalg’nqe uzlq tsifrovoy avtomatiki. M. 

Energoatomizdat. 1988. 

14. 


www.labcenter.co.uk

15. ‘roteus_Hel’.chm. ‘roteus tizimi bo’yicha elektron mahlumotnoma 



16. ‘roteus 7 ‘rofessional dasturiy majmuasi. 

17. 


www.microchi’.ru

 

18. ic’rog.chm. Ic’rog programmator tizimi bo’yicha elektron mahlumotnoma. 



19. 

www.DatasheetCatalog.com

 

20. ‘IC16F87XA Data Sheet 



 

 

 



 

 

 



 

 

Download 1,56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish