О‘zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‘rtа mахsustа’lim vаzirligi nizоmiy nоmidаgi tоshkеnt dаvlаt pеdаgоgikа univеrsitеti

Birinchidan:O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasida belgilab berildi. Unda "Ommaviy axborot vositalari erkindir va qonunga muvofiq ishlaydi. Ular axborotning to‘g‘riligi uchun belgilangan tartibda javobgardirlar.
Senzuraga yo‘l qo‘yilmaydi"¹ – deb ta’kidlangan.
Ikkinchidan: OAV, ayniqsa, gazeta va jurnallarning bosh shiorlari erkinlashtirildi. YA’ni o‘z mazmun-mohiyati va yo‘nalishiga oid bo‘lgan milliy shiorlar bilan boyitildi.
Uchinchidan: OAVning mazmun-yo‘nalishi, ularning hatto tipologiyasiga ta’sir eta olgan nomlari ham o‘z mohiyatiga ko‘ra yangilanish jarayonlarini aks ettirishga muvaffaq bo‘ldi. YA’ni bunda kommunistik mafkura yot g‘oya sifatida barham topdi va milliy g‘oya OAV bosh mazmunini belgiladi. Bunda eng asosiy fikr: “O‘zbekiston Respublikasida ijtimoiy hayot siyosiy institutlar, mafkuralar va fikrlarning xilma-xilligi asosida rivojlanadi.
Hech qaysi mafkura davlat mafkurasi sifatida o‘rnatilishi mumkin emas"².
Mustaqil OAVni rivojlantirish va qo‘llab-quvvatlashga berilayotgan e’tibor samarasi natijasida nodavlat radio va telestansiyalar, bosma nashrlar va agentliklar tarmog‘i jadal rivojlanish imkoniyatiga ega bo‘ldi.
O‘zbekiston jurnalistlari ijodiy uyushmasi, Mustaqil bosma OAV va axborot agentliklarini qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish jamoat Fondi, Elektron OAV Milliy assotsiatsiyasi, Elektron OAVni qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish jamoat fondi, Jurnalistlarni qayta tayyorlash Xalqaro markazi kabi tashkilotlarning samarali faoliyat ko‘rsatayotgani axborot sohasida nodavlat institutlar va tuzilmalarni rivojlantirish uchun zarur barcha shart-sharoitlarning yaratilganidan dalolatdir.
Fuqarolik jamiyati asoslarini shakllantirayotgan O‘zbekistonda ham OAVni jamiyat manfaatlari bilan davlat manfaatlarini uyg‘unlashtirish instituti sifatidagi maqomini oshirishga katta e’tibor berilmoqda. Milliy matbuot markazining tashkil etilishidan ko‘zlangan eng asosiy maqsad ham jamiyatda ro‘y berayottan ijtimoiy-siyosiy ahamiyatga molik voqea va hodisalarni OAV vakillari ishtirokida tahlil etish, siyosiy institutlar — vazirliklar, yirik uyushma va kompaniyalar hayotidagi yangiliklarni keng jamoatchilik e’tiboriga xolis havola etishdan iboratdir.
SHuningdek, aholini ommaviy axborot vositalari bilan ta’minlashga alohida e’tibor qaratilayotganligi, siyosiy partiyalar, jamoat birlashmalari, fuqarolarning o‘zini-o‘zi boshqarish organlari ixtiyoridagi gazeta va jurnallar, telekanallar, radio eshittirishlar mamlakatda erkin demokratik milliy axborot makonini yaratishga, jamiyatda demokratik tamoyillarning yanada mustahkamlanishiga erishish, shuningdek, ommaviy axborot vositalari faoliyatini demokratlashtirish va qo‘llab-quvvatlash maqsadida tuzilgan ijtimoiy-siyosiy jamg‘armalar va jamoatchilik institutlari bilan hamkorlik qilishi fikrimizning dalilidir.
"Matbuot — jamoatchilik fikri, fuqarolik jamiyatining holatini o‘zida aniq aks ettiradigan bamisoli ko‘zgu". Zero, “O‘zbekiston Respublikasi fuqarosi va davlat bir-biriga nisbatan bo‘lgan huquqlari va burchlari bilan o‘zaro bog‘liqdirlar. Fuqarolarning Konstitutsiya va qonunlarda mustahkamlab qo‘yilgan huquq va erkinliklari daxlsizdir, ulardan sud qarorisiz mahrum etishga yoki ularni cheklab qo‘yishga hech kim haqli emas”¹. Davlat fuqarolarning jamiyat va davlatni boshqarish borasidagi huquq va erkinliklarining kamsitilishiga yo‘l qo‘ymasligi, ayni paytda, fuqarolar ham o‘z huquq va erkinliklarini amalga oshirish jarayonida nafaqat davlat va jamiyatning huquq va erkinliklariga putur etkazmasliklari, balki OAV va ''Internet tizimidagi g‘ayriqonuniy g‘oyalardan himoya qilish maqsadida siyosiy qarashlar erkin ifodalanayotgan hozirgi sharoitda to‘g‘ri siyosiy pozitsiyani egallashlari va siyosiy madaniyatni shakllantirish yo‘lida tinmay izlanishlari zarur. Zero, Fyodor Dostoevskiy ta’biri bilan aytganda "...avlodlarni yaxshilik va go‘zallik kurtaklarisiz hayotga yo‘llab bo‘lmaydi".