O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS
TA’LIM VAZIRLIGI

ISLOM KARIMOV NOMIDAGI

TOSHKENT DAVLAT TEXNIKA UNIVERSITETI

OLMALIQ FILIALI
KIMYOVIY TEXNOLOGIYA KAFEDRASI


MINERAL O’G’ITLAR TEXNOLOGIYASI
FANIDAN
AMALIY IASHG‘ULOTLAR UCHUN KO‘RSATMA

Olmaliq – 2019

Uslubiy ko‘rsatma O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligida №____ raqam bilan ro’yxatga olingan va 201 yil “__” ___________ da _______ - sonli buyruq bilan tasdiqlangan namunaviy dasturi asosida tuzilgan.

Tuzuvchilar: TDTU, Olmaliq filiali
dotsent. Mamatqulov N. N.

Uslubiy ko‘rsatma Toshkent davlat texnika universiteti Olmaliq filialining “Kimyoviy texnologiya” kafedrasi majlisida (2018 yil “__” ____________ -son bayonnoma) muhokama etildi va fakultet kengashiga tavsiya etildi.

Kafedra mudiri ______________ Mamatqulov N.N.

Kotiba: _____________ Ergasheva M.

Uslubiy ko‘rsatma Toshkent davlat texnika universitetiOlmaliq filialining Energetika va mashinasozlik fakulteti kengashida ko’rib chiqildi (2018 yil «___»_______ ___- sonli bayonnoma) va filialning uslubiy kengashiga muhokama uchun tavsiya etildi.
Fakultet kengashi raisi _____________ dots. Sattarov O.E.

Kotib (a): ______________ Hoshimxonova M.A.

AMALIY MASHG‘ULOT №1


MAVZU: FOSFORITNI PARCHALASH UCHUN H₂SO₄ SARFINI ANIQLASH, FOSFORITNI PARCHALANISH DARAJASINI ANIQLASH.

Fosforitni H₂SO₄ bilan parchalash reaksiyasi

Ca₅F(PO₄)₃ + 3,5H₂SO₄ =35CaSO₄ + 15 Ca(H₂SO₄) +HF

Masala
Apatit konsentratining tarkibida 51,5 % CaO bor. 100 kg apatit konsentratni parchalash uchun sarflangan 75% li sulfat kislotaning mikdorini aniklang . Sulfat kislotaning normasi – 98% stexiometrik xisobiga nisbatan .
Echilishi:
100 kg apatit konsentratning tarkibida 51,5 kg CaO bor .
Stexiometrik xisobiga nisbatan :

56 kg CaO parchalash uchun - 98 kg H₂SO₄ sarflanadi

51.5 kg - x
x=(51.5 * 98)/ 56 =90.125 kg (monogidrat )
Stexiometrik xisobiga nisbatan sulfat kislotaning normasi 98 % bulganda :
90.125 - 100%
x - 98%
x = ( 90.125*98 )/100 = 88.32 kg ( monogidrat ) sarflanadi
51.5 kg CaO ni parchalash uchun 88.32 kg monogidrat sarflanadi
75% H₂SO₄ aniklash uchun :

100 kg - 75 kg

x kg - 88.32 kg
x = ( 100*88.32 ) / 75 = 117.76 kg H₂SO₄ ( 75% eritma )

93 % H₂SO₄

100 kg - 93 kg

x kg - 88.32

x = ( 100 *88.32 ) / 93 =94.97 kg 93 % H₂SO₄