O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus

Jami:

2852

Fosfogips tarkibida 19 % gigroskopik suv bugi, 1376 0,19= 261 kg suv.
3.10 digidrat pulpa: 4814-2331= 2483 kg tuz tutadi.
4 Materialnыy balans
4.1. Yuvib quritilgan konsentrat sulfat kislota (Ekstraktor) EFK, texnik suv va dihydrate atala ishlab chiqarishning moddiy balansi jadvalda keltirilgan.

Tablitsa 2 – Digidrat pulpa ishlab chiqarishning materialnыy balansi

Krim		CHiqim
Statya	kg	Starya	kg
1. Fosfat xomashyo a) P2O5 (19,0%) 2. sulfat kislota (92,5%) a) sulfat. kislot. MNG; b) suv bilan sulfat kisl. 3. Suyultirilgan eritma a)P2O5 (14,4 %) t.s. da a) EFK b) texnik suv	1000,0 190,0 794,0 734 60 3442 497 2484 957	1. Ekstraksion pulpa. a) qattiq faza t.s. da P2O5 b) suyuq faza (P2O5 19,7 %) 2. Gaz faza: a) ftor b) karbonat angidrid v) suv bug‘i	4814 1375 9,5 3438 677 422 11,9 150,0 260
Jami:	5236	Jami:	5236
SHu jumladan P2O5:	687	SHu jumladan P2O5:	687

Suyultirilgan eritma tarkibidagi P₂O₅ ning miqdorini aniqlash balansei.

Suyultirilgan eritma P₂O₅ konsentratsiyasi:

= 14,4 %, технологик меёрга мослиги.

677  100

3438
4.2 CHuqur neytralashda hosil bo‘gan digidrat pulpa va fosfogipsning moddiy balansi. Qo‘shimcha miqdorda texnik suvdan foydalaniladi. tabl. 3.
Tablitsa 3 - Ammoniylashtirilgan dihidrat pulpa ishlab chiqarish jarayonida moddiy balans

krim		chiqim
Statya	kg	Starya	kg
1 ekstraksion digidrat pulpa shu jumladan tuzlar a) qattiq faza t.s. P2O5 b) suyuq faza P2O5 (19,7 %) s) H2O 2 Ammiak 3. Texnik suv	4814 2886 1376 9,5 3438 677 2592 402 875	1 Ammoniylashtirilgan digidrat pulpa shu jumladan tuzlar a) P2O5 b) ammiaka s) yuqori daraj. kritalizatsiya H2O 2. Gaz faza: a) suv bug‘i	5689 2886 686,8 402 2803 402
Jami:	6091	Jami:	6091
SHu jumladan P2O5: Ammiaka	687 402	SHu jumladan P2O5 Ammiaka:	687 402

Ammiakni kerakli miqdorini hisoblashda mahsulotdagi azotning massa ulushi, reglment ko‘rsatkichlariga asosan P₂O₅ ni neytrallash jarayonidagi erkin sulfat kislota xisobi quyidagicha:

686,8 14:17 0,4 + 3438 2:100 = 402 kg.
Kislota oqimining miqdori/texnik suvni optimal sharoitda ADP tayyorlashda zichlik ko‘rsatkichini aniqlash. YUqoridagilarni xisobg olgan holda, har bir 0,33 o‘lcham qismiga DP ga 0,06 suvning o‘lcham qismi zarur
: 4,814 0,06:0,33 = 875 kg.
4.3 Gigroskopik namlikni qoldiq miqdorini xisobga olgan holda moddiy balansni xisoblash tabl. 4.
Tayyor mahsulot tarkibi: 2886+43 = 2929 kg.
Tablitsa 4 - Tayyor mahsulotni granulyasiya va quritishning moddiy balansi

Kirim		CHiqim
Statya	kg	Starya	kg
1 Ammoniylashgan digidrat pulpa shu jumladan tuzlar a) P2O5 b) ammiaka s) yuqori daraj. kritalizatsiya N2O	5689 2886 686,8 402 2803	1 Tayyor mahsulot shu jumladan a) P2O5 (23,5 %) b) ammiaka (11,3 % azota) s) yuqori daraj. kritalizatsiya H2O 2. Gaz faza: a) Suv bug‘i	2929 686,8 402 43 2760 3162
Itogo:	5689	Itogo:	5689
SHu jumladan P2O5: Ammiaka	687 402	SHu jumladan P2O5 Ammiaka:	687 402

5 Ozuqa moddasi tutgan Suprefosa-NS ning tarkibining xisobi
Umumiy ishlab chiqarilgan Suprefosa-NS 2929 tonna
Suprefosa-NS, tarkibi: 686,7 kg P₂O₅ i 402 kg ammiak (yoki 331 kg azot)
Mahsulot tarkibi: 686,7: 2929 100 = 23,5 %P₂O₅ va
331 : 2929 100 = 11,3 % azot.


AMALIY MASHG‘ULOT №5


MAVZU: Ammoniylash jarayonining moddiy hisobi

Ammoniylash jarayonida kislotali parchalashda hosil bo‘lgan bo‘tqa va 100% li gaz holatidagi ammiak reaktorga kelib tushadi. Bo‘tqani ammoniylash jarayonida CaSO₄∙0,5H₂O, AlPO₄ va FePO₄ larning tarkibi o‘zgarishsiz qoladi. Bo‘tqani ammoniylashda barcha jarayonlar ketma-ket, parallel va bir vaqtning o‘zida sodir bo‘ladi. Kremneftorid kislotaning ammiak bilan ta’siri quyidagi tenglama orqali ifodalanadi:

H₂SiF₆ + 6NH₃ + 4H₂O = 6NH₄F + H₂SiO₃∙H₂O
Hosil bo‘lgan silikat kislota qizdirilganda parchalanadi:
H₂SiO₃∙H₂O SiO₂ + 2H₂O
Ammoniy ftorid kalsiy nitrat bilan ta’sirlashadi:
6NH₄F + 3Ca(NO₃)₂=3CaF₂ + 6NH₄NO₃
Reaksiyalar umumiy holda quyidagicha ifodalanadi:
H₂SiF₆ + 6NH₃ + 2H₂O + 3Ca(NO₃)₂ SiO₂ + 3CaF + 6NH₄NO₃ (12)
Qolgan kalsiy nitrat H3PO4 bilan ta’sirlashadi:
Ca(NO₃)₂ + H₃PO₄=CaHPO₄ + 2HNO₃
Ortiqcha fosfat kislotasi ammiak bilan neytrallanganda ammoniy fosfatga aylanadi:
AMALIY MASHG‘ULOT №6


MAVZU: AMMONIY SELITRASI ISHLAB CHIKARISHDA AMMONIZATORNI MODDIY VA ISSIKLIK XISOBLARI

4.Granullash minorasidagi kristallash jaraenining issiqlik xisobi.
Minoraga kiraetgan xavoning maksimal temperaturasi ……………..30
Minoradan chiqaetgan granulalarning temperaturasi ............................80
Minoraga kiraetgan qotishma temperaturasi ............................................150
Minoraning nagruzkasi …………………………………………………….30000
Minoraga kiraetgan xavoning xajmi …………………………………200000
Ammiakli selitraning bir necha kristall formalari mavjud va ma’lum temperatura intervalida barqarorlikga ega.bir formadan ikkinchi formaga yutishi issiklik yutilishi va chikarishi bilan boradi.
Issiklik kirishi .
1)kristallanish jaraenida ajralaetgan Issiqlik suyuq tuzning forma kristallikka o‘tishini stabil 32,3-84,2 gacha bo‘ladi.
70,25+51,28+17,47=139 kDj/kg
30000-tonna soat NH₄NO₃da bir soatda ajralib chiqayotgan issiqlik miqdori.
30000*139=4170000
2)suyuqlanmabilan kiradigan Issiqlik
30457*1,76*150=8040000
3)xavo bilan kiraetgan Issiqlik
200000*1,29*1,006*30=7750000
ba’zi bir yuqori konsentatsiyali suyuqlanma granullarni quritishdagi Issiqlik sarfi unga ko‘p emas va buni xisobga olmasa xam bo‘ladi.granulyasiya minorasiga kiraetgan issiqlikning umumiy miqdori.
4170000+8040000+7750000=19960000 kDj/soat
Issiqlik chiqishi .
1)granullar bilan minoradan chiqaetgan
30303*1,761*80=4270000 kDj/soat
2)xavo bilan minoradan chiqayotgan
19960000-4270000=15690000 kDj/soat
minoradan chiqayotgan xavoning temperaturasi
15690000/200000*1,29*1,007=61,4
bu erda 200,000 , 1,29 va 1,007 xavo miqdori , zichligi va issiqlik sigimi.
o‘z navbatida minorada xavo 61,4 –30=314 s isitilyapti.
Granulyasiya jarayoning yakuniy Issiqlik balansi.

KIRIM		CHIKIM
MODDA	KDJ/SOAT	MODDA	KDJ/SOAT
Kristallanish jaraenida ajralgan issiklik Suyuklanma bilan kirgan issiklik Xavo bilan kiraetgan issiklik	4170000 8040000 7750000	Granula bilan chikaetgan issiklik Xavo bilan minoradan chikaetgan issiklik	4270000 15690000
JAMI	19960000	JAMI	19960000

SHunday qilib issiqlikning katta qismi (80%) minoradan xavo bilan chiqib ketadi, minoraga kirayotgan miqdori va temperatura Issiqlik rejimiga granulyasiya jarayonining ta’sir o‘tkazadi