O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus

3.4. 1 tonna fosfat xom ashyosidan hosil bo'lgan pulpa miqdori
Pulpa miqdori quyidagi formula bilan belgilanadi:
1000  G (2,5 + 1) = 1000  1,375 (2,5 + 1) = 4814 kg,
bu erda: 1,375 - gips soni (G);
2,5 - suyuk: kattik pulpada nisbati
4814 kg pulpa 1376 kg qattiq fazdan va 3438 kg suyuqlik fazadan iborat.
Qattiq fazada P₂O₅ miqdori 9,5 kg .
Suyuqlik fazasida P₂O₅ miqdori 3438  0,197 = 677,3 kg,
bu erda: 0,197 - pulpa suyuqlik fazasida P₂O₅ ulushi.
3.5 1 tonna fosfatdan fosfor kislota mahsulotining chiqishi
Fosfor kislotasining mahsulot miqdori uning konsentratsiyasi va P₂O_{5 ning} chikish koefitsentini hisobga olgan holda aniqlanadi.:

bu erda: 190 - P₂O₅ fosfat, kg;
19.7 - suyuq fazali pulpa P₂O₅,%;
95 - chiqish koefitsenti,%.
3.6. Ajralayotgan gazlar va suv bug'lari massasi
Dastlabki ma'lumotlarga ko'ra, 1 tonna foskonentrat 2,7% ftor va 15,0% CO₂ o'z ichiga oladi.
Xom-ashyoni parchalanish jarayonida foskonentratlar tarkibidagi ftorid gaz fazasiga, i fosfor kislota mahsulotiga va yuvilgan fosfogips bilan chiqariladi.
Pulpa suyuqlik fazasida dastlabki ma'lumotlarga ko'ra, ya'ni. fosfor kislota mahsulotida 1,2% F mavjud; Fosfogipsda - 0,3% F.
Ftor gaz fazasiga ajratiladi:
27 - 916  0,012 - 1375  0,003 = 11,9 kg
150 kg –karbonat angidrid butunlay gaz fazaga ajralatiladi.
Ekstraktor ko‘rsatgichlariga binoan , 260 kg suv bug'i 1 ajraladi.
Jami ekstraktordan gaz fazasiga quyidagicha gaz ajratiladi:
260 + 11,9 + 150 = 422 kg
3.7 Suyultirilgan eritma mkdori(kaytar eritma)
Kaytar eritma mikdori kuyidagi formula buyicha aniklanadi:
G_pul. = G_fosf. + G_kisl. + G_{kayt. R.}- G_gaz. 2
G_{kayt. R.} = G_pul. - G_fosf.- G_kisl. + G_gaz. = 4814 - 1000 - 794 + 422 = 3442 kg.,
Bu erda, 421 – Ekstraksiyada ajralgan gaz. Bu 260 kg N₂O, 150 kg SO₂ i 11,9 kg F. dan iborat
suyultirish eritma ekstraktorga yuboriladi:
677 – 190 0,95 = 670 – 180,5 = 496,5 kg R₂O₅
bu holda P₂O₅ konsentratsiyasi hisoblanadi: 497 100 : 3442 = 14,4
Keltirilgan mikdor R₂O₅ 497: 0,20 = 2485 kg EFK pulpa tayyorlash uchun foydalaniladi