|
III Yakuniybosqich (5 daqiqa)
|
Mashg'ulot yakuni:
Faol ishtirok etgan o'quvchilarni javoblarini izohlab baholaydi.
Uyga vazifani berilishi:
Kelgusi mashg'lotga vazifa va uni bajarish yuzasidan yo'riqnoma beradi. (6-ilova)
|
Baholari bilan tanishadilar.
Topshiriqni yozib oladilar.
|
85
1-ILOVA
Mikrobiologiya” fanidan o’quvchilarning bilimini baholash mezoni.
T/r
|
Mezonlar
|
Baho
|
1
|
Olgan bilimlarini ishlab chiqarishda qo’llay oladigan,ushbu fanni boshqa fanlar bilan bog’lay oladigan,mustaqil ish va vazifalarini to’liq bajaradigan va yangilik kiritishga intilgan,har jixatdan boshqa o’quvchilarga o’rnak bo’ladigan
|
5
|
2
|
O’quv ko’rgazmali qurollardan foydalana oladigan,olgan bilimlarini xalq xo’jaligidagi o’rnini to’g’ri tushungan,mustaqil fikrlay oladigan,olgan bilimlarini tushuntirib bera oladigan
|
4
|
3
|
Darslarda 95 % gacha qatnashgan,ma’ruza matnni yozgan,o’quv qurollari to’liq bo’lgan,adabiyotlardan foydalanishni bilgan
|
3
|
4
|
Ta’lim standartlarida belgilangan bilim va ko’nikmalarni 55% dank am o’zlashtirgan o’quvchilar
|
2
|
Izoh: O’quv dasturining mantiqan tugallangan bo’limi bo’yicha o’quvchi albatta baholanadi va natijasi o’tish balidan 3 ball past bo’lganda qayta nazorat belgilanadi.
2-ILOVA
Slaydlarni namoyishi va mavzu bo'yicha asosiy nazariy holatlari
9 MAVZU. TUPROQ, SUV VA HAVO MIKROFLORASI
REJA:
Mikroorganizmlarning tabiatda tarqalishi.
Tuproq mikroflorasi.
Suv mikroflorasi.
Havo mikroflorasi.
Mikroorganizmlarning tabiatda tarqalishi. Ycr sharinmg turli gcografik zonalarida iklim sharoiti har xil bo lishiga qaramay, mikroorganizm 1 ardan xoli bo'lgan tumanm topib bo'lmaydi Muz. okcanida va Afrika sahrosida, baland tog‘lar cho'qqisida va chuqur suv ostida, o'simlik organlanda son-sanoasiz mikroblar tarqalgandir Mikroorganizmlarda hayot jarayonlarini saqlash xususiyati kuchli bo‘lganligidan ular bir nccha yuz, hattoki bir necha ming yillardan keyin ham qulay sharoitda tiriklik xususiyatlarini namoyon qilgan. 1911 yilda muz tagidan topilgan momont ustida mikroorganizmlar borligi va ular yashashga qodir ekanliklarini Omelyanskiy kuzatgan.
lnsonlarning og'iz, burun boshliqlarida, ayniqsa kasallangan tishlarida turli xil zararli va zararsiz mikroorgani/mlar uchraydi. Traxeya va bronxlarda havo tarkibidagi barcha mikroblar uchraydi.
Qizilo'ngach va oshqo/onda mikroblar soni kam bo‘Isa, ingichka ichak, ayniqsa yo‘g‘on ichakda mikroblar sonsanoqsi/dir. Masalan 1 g axlat tarkibidagi mikroblar soni milliardlar bilan sanaladi.
Bazi hayvonlar axlatining 1/3 qismi mikroblardan iborat скал. Axlat tarkibida kokkilar va tayoqchasimonlar, vibrionlar va spiroxctalar, viruslar va aktinomitsctlar, turushlar. zamburug'lar hamda sodda hayvonlar vakillari uchraydi. Shular ichida vabo poliomilit, di/enteriya, sariq va lx>shqa kasalliklami lug'diruvchilar ham bo'lishi mumkin. Bola tug 1 ilib, 2,5 oy o‘tgach, uning tanasida mikroblar to'plana boshlaydi.
Daryo suvi shaharga yctmasdan oldin unda mikroblar kamroq bo'ladi Shahardan chiqqandan keyin esa ularning soni ko'payadi. Masalan, Ural daryosi suvining shaharga yctib kclmasdan oldingi 1 ml da 197000 mikrob bo‘lgan bo*Isa, shahardan chiqqandan keyin 400000 mikrob aniqlangan.
Havo mikroflorasi. Havo quruq bo'lsa, tuproqdan ko'tarilgan chang to'zon hisobiga havo mikroblar bilan ifloslanib turadi. 1 g chang tarkibida bir milliongacha mikroblar borligi aniqlangan. Yil fasllari o'zgarishi bilan havodagi mikroblar soni ham o'zgarishini parijlik Mike leva tekshirgan. Buni quyidagi jadval raqamlaridan ko'rish mumkin.
Yil fanllan
|
1 m havodagi bakteriyalar soni
|
1 m havodagi mog'or zamburug‘lar soni
|
Qishda
|
4305
|
1345
|
Hahorda
|
8080
|
2275
|
Yozda
|
9845
|
2500
|
Kuzda
|
5665
|
2185
|
Yer yuziga yaqin havo tarkibida mikroblar soni juda ko‘p boMib, yuqonga ko'tarilgan sari kamaya boradi (YE. N. Mishustin).
Yangi ma'lumotlarga asoslanib, ycrdan 20 km balandlikda ham spora hosil qiluvchi va mog'or zamburug1 lari bo'lishi aniqlangan.
Okcanlarda, dcngizlarda va baland tog'lar havosida mikroblar soni kam bo'lsa, aholi zich joylashgan markazlarda ularning soni ko‘p bo'ladi
Olimlarning dalillariga ko'ra, shamollatilmagan xonadagi 1 m havo tarkibida mikroblar soni 200-300 ming donaga borib qolar ckan. Jumladan, dars boshlashdan oldin 1 m sinf havosi tarkibida 300 mikrob borligi aniqlangan. Darsdan keyin esa mikroblar soni 4 ming gacha ko'paygan. Bu hodisa tanafTus vaqtida derazalami ochib, xonani shamollatish zarurligini ko'rsatadi.
86
ILOVA Nazorat savollari
Mikroblar necha xil bo‘ladi?
Mikroblar organizmning qaysi qismida ko‘p uchraydi?
Havo mikroflorasi haqida tushuncha bering.
Tuproq mikroflorasi haqida tushuncha bering.
Suv mikroflorasi haqida tushuncha bering.
Koli-titr deganda nimani tushunasiz?
ILOVA
Kichik guruhlarda ishlash qoidasi
O'quvchilar ishni bajarish uchun zarur bilim va malakalarga ega bo'lmog'i lozim.
Guruhlarga aniq topshiriqlar berilmog'i lozim.
Kichik guruh oldiga qo'yilgan topshiriqni bajarish uchun etarli vaqt ajratiladi.
Guruhlardagi fikrlar chegaralanmaganligi va tayziqqa uchramasligi haqida ogohlantirilishi zarur
Guruh ish natijalarini qanday taqdim etishini aniq bilishlari, oqituvchi ularga yo 'riqnoma berishi lozim.
Nima bo'lganda ham muloqotda bo'ling, o'z fikringizni erkin namoyon eting.
Guruhlarga bo’lib topshiriq beradi va bajarganliklariga qarab baholanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
