O'zbekiston respublikasi oliy va orta mahsus ta’lim vazirligi

Immunitet. Kasallikdan so‘ng kuchsiz immunitet hosil bo‘ladi va yana qaytalashi mumkin.

Profilaktikasi. Maxsus profilaktikasi yo‘q. Umumiy profilaktika- sida shaxsiy va umumiy gigiyena qoidalariga rioya qilish, bemorlarni vaqtida aniqlash, tashxis qo‘yish va davolash, aholi orasida sanitariya maorifi ishlarini olib borish muhim o‘rin tutadi.

Davosi. Bemorlar sulfanilamid (norsulfazol va b.), penitsillin, biomitsin va boshqa antibiotiklar bilan davolanadi.

642

24. 
    Mavzu: Viruslar
    

• Reja:

• 
  1. Viruslarning tasnifi
  
• 
  2. Viruslarning kimyoviy tarkibi
  
• 
  3. Virus va hujayraning o⁴zaro ta’sir turlari
  
• 
  4. Viruslarning tashqi muhitga chiqishi va tarqalishi
  
• 
  5. Gripp qo‘zg‘atuvchisi
  

• 
  Virusli kasalliklar juda qadim zamondan ma’lum bo‘lsa-da, virusologiya alohida fan sifatida XIX asr oxirlaridan rivojlana boshladi.
  
• 
  1892-yilda rus botanik olimi D.I. Ivanovskiy tamaki barglarining mozaik kasalligini o‘rganayotganida bu kasallikni bakteriologik filtrlaridan ham o‘tib ketadigan juda mayda mikroorganizmlar keltirib chiqarishini aniqladi. Bu mikroorganizmlar filtrlanuvchi viruslar (lotin. virus—zahar) nomini oldi. Keyinchalik bakteriologik filtrlardan oquvchi boshqa mikroorganizmlar ham aniqlanadi va shundan so'ng filtr-lanuvchi barcha viruslarni «viruslar», deb umumiy nom bilan atala boshlandi.
  

643

• 
  Viruslarni o‘rganishda M.A. Morozov, N.F. Gamaleya, L.A. Zilber, M.P. Chumakov, A.A. Smorodinsev, V.M. Jdanov va boshqa olimlar katta hissa qo‘shishgan.
  
• 
  Viruslar — tirik materiyaning hujayrasiz shakldagi mavjudoti. Ular juda ham mayda mikroorganizmlardir. V.M. Jdanov viruslar bilan o‘rta kattalikdagi bakteriyalarni fil bilan siehqonga solishtiradi. Viruslar elektron mikroskop yaratilganidan so‘ng to‘liq o‘rganila boshlandi.
  
• 
  Hozirgi vaqtda viruslar kimyoviy, fizik, molekular-biologik, immunobiologik va genetik usullarda o‘rganilmoqda. Viruslar olami odamlami, hayvonlarni, qurt-qumursqalarni, bakteriyalarni va o‘simliklarni zararlovehi virusga bo‘linadi. Viruslar biologik xossasi va shakliga ko‘ra turlicha bo‘lsa ham, ular umumiy tuzilishga egadirlar. Yetilgan viruslar «virionlar» deyiladi.
  

•