O'zbekiston respublikasi oliy va orta mahsus ta’lim vazirligi

Kerakli jihozlar: GPA va kartoshkali agar solingan Petri likopchalari. Termostat. Mikroskop, buyum va qoplag‘ich oynachalar Immersion moy, bakteriologik sirtmoq.
Koxus ulida1 m³dagi mikroorganizmlarning umumiy miqdorini aniqlash. a) auditoriyada, b) koridorda, v) laboratoriyada, g) ma’ruza zalida, d) avtoklav xonasida
Topshiriq va mashg ‘ulot o‘tish tartibi: Havoni mikroblar bilan iflosganligin aniqlash. Brigada usulida 3-4 kishi metodik ko‘rsatmaga asosan havo mikroflorasini aniqlashni o‘rganadilar. Tadqiqot natijalarini daftarlariga yozib boradilar. Petri likopchalarida o‘sgan mikroorganizmlardan preparat tayyorlanib, mikroskopda ko‘riladi.
Uslubiy ko‘rsatma: Havodagi mikroorganizmlar miqdori bir nechta usullarda aniqlanadi. Eng oddiy usul bu Kox usulidir. Bu usul bilan havodagi mikroorganizmlarning soni va turlarini taxminan aniqlash uchun sterillangan Petri likobchasiga suv hammomida isitilib suyultirilgan GPA muhiti qo’yilib, spirt

490



gorelkasi yoniga qо‘yiladi; muhit likobchada qotgandan sо‘ng havo tekshiriladigan joyga olib borib,ma’lum vaqtgacha (5-10 minut) qopqog‘I ochib qо‘yiladi. Shu vaqtda havodagi mikroorganizmlar likobchadagi qopqog‘ini yopib, tagiga havo ekilgan kuni, necha minut ochiq qoldirilganligini, o'quvchining ismi sharifi yozilib, to‘ntarilgan holida termostatga qо‘yiladi. Shuning uchun ham bu usulni havoni c^^mb ekish usuli deyiladi.
Likobcha ma’lum vaqtdan keyin termostatdan olinib, muhit yuzasida unib chiqqan mikroorganizm koloniyalari sanash taxtasi yordamida sanalib, 1 m³ havodagi mikroorganizmlarning umumiy soni aniqlanadi. Bu likobchadagi muhitning sathi Pr² (Pq 3,14; r- likobchanin gradiusi) formulasi bilan aniqlanadi.

• 
  1 dm² sathdagi koloniyalar soni aniqlanadi;
  
• 
  1 m³havodagimikroblarningsonihisobqilinadi.
  

Masalan Petri likobchasining diametric 9 sm Ьо‘НЬ, unda 28 mikrob koloniyasi unib chiqqan.

1. 
   Petri likobchasining sathi aniqlanadi (3,14 x 4,5² yoki 3,14x20,25+63,6 sm²).
   
2. 
   1 dm² 1 sathdagi koloniyalar soni aniqlanadi (1 dm² + 100sm²yoki10 l havoga tengdir), bunda quyidagi tenglama tuziladi:
   

28 to‘plam - 63,6 sm²
X to‘plam- 100 sm²
X + 28 x100 + 44 to‘plam;
63,6

3. 
   1 m³ (1 m³ + 1000 lgateng) havodagi mikroblar sonini bilish uchun
   

quyidagi tenglama tuziladi:
44 - 10 l
X - 1000 l
X +44 x 1000 + 4400 10
Demak, 1 m³havoda 4400 mikrob borligi aniqlanib, quyidagi jadvalga yoziladi.

Tekshirilgan joy	Unib chiqqan koloniyalar soni	Likobchani ng sathi	Mikroblar soni
			10 l havoda	1m^3 havoda
Auditoriya №421	28	63,6	44	4400

491

Mikrobiologiya fanidan baholash vositalari

492

TEST SAVOLLAR MAJMUI

Savollar	Javoblar
Mikrobiologiya atamasi qaysi tildan olingan va nima degan ma’noni anglatadi?	grekcha, micros-mayda, bios-hayot, logos-fan demakdir
Mikrobiologiya fanining o’rganish obyektlariga nimalar kiradi? 1) mikkroskopik zamburug’lar, 2) suvo’tlari, 3) бактериялар, 4) rekketsiylar, 5) odammikoplazmasi, 6) hayvon, 7) viroid, 8) pirionlar, 9) o’simlik	1, 2, 3, 4, 5, 7, 8
Eng keng tarqalgan prokariotlarga qaysilar kiradi? 1) Mikoplazmalar, 2) bakteriyalar, 3) viruslar, 4) aktinomitsetlar, 5) rekketsiyalar, 6) pirionlar, 7) tsianobakteriyalar	2, 3, 4, 7
Mikroorganizmlarning asosiy qismi qaysi olamga kiritiladi?	Procariotae
Mikrobiologiyaning o'rganish doirasiga kiradigan eukariotlarga qaysi organizmlar kiradi?	Mikroskopik zamburug’lar
Achitqilarni qaysi fan o'rganadi?	Mikologiya
Aktinomitsetlar qaysi organizmlar orasidagi oraliq forma hisoblanadi? 1) bakteriyalar, 2) sianobakteriyalar, 3) mog’or zamburuqlar, 4) mikoplazmalar, 5) rekketsialar, 6) pirionlar	1, 3
Aktinomitsetlar gifalarining uzunligi (a) va eni (b) qancha? 1) 200 mkm, 2) 400 mkm, 3) 600 mkm, 4) 800 mkm; 5) 0,1-1 mkm, 6) 0,5-2 mkm, 7) 0,8-3 mkm, 8) 1,5-8 mkm	a-3; b-6
Ozuqa muqitida aktinomitsetlar qanday mitseley hosil qiladi? a-ikki xil, b-uch xil, c-to’rt xil, d-besh xil; 1) substrat mitseliysi, 2) meva mitseliysi, 3) havo mitseliysi, 4) ozuqa mitseliysi	a-1, 3
Aktinomitsetlar havo mitseliysida nimalar yetiladi?	sporalar
Aktinomitsetlardan qanday antibiotiklar sintezlab olingan? 1) streptomitsin, 2) triotritsin, 3) biomitsin, 4) tetratsiklin, 5) batisitrin, 6) neomitsin, 7) nistatin, 8) polimiksin	1, 3, 4, 6, 7
Sporalarda ... vayuqorimiqdorda ... ionlaritopilgan.	dipikolinkislotasi, kaltsiy
Achitqizamburug’larqancha % oqsilsintezlayoladi?	45-50%

493

Hayotning hujayrasiz shakllariga qaysi organizmlar kiradi?	Viruslar
Viruslarni qaysi fan o'rganadi?	Virusologiya
Oziq-ovqat sanoatida qatiq, qimiz, pishloq tayyorlash, silos bostirish qaysi bakteriyalar faoliyatiga bog’liq?	Sut kislotali bijg’ituvchi bakteriyalar
Novvoychilik, turli ichimliklar (spirt, vino, pivo va h.k.) tayyorlash qanday mikroorganizmlar faoliyatiga bog’liq?	Achitqilar faoliyatiga bog’liq
Mikroorganizmlar qanday fiziologik faol moddalar sintezlaydi? 1) Fermentlar; 2) mineral moddalar; 3) vitaminlar4) aminokislotalar; 5) kislotalar; 6) biologik stimulyatorlar; 7) ishqorlar; 8) antibiotiklar	1, 3, 4, 6, 8
Hozirgi kunda ma’lum antibiotiklarning qancha ulushini aktinomisetlar sintezlaydi?	2/3
Italiyalik vrach Frakastro (1478-1553 yillar) yuqumli kasalliklari haqida qanday nazariyani ilgari surgan?	“Kontagiylar”
17 asrning 40 yillarida qaysi olim kattalashtiruvchi qurilma orqali har xil ob'ektlarni kuzatadi va o'ta mayda «chuvalchanglarni ko'radi»?	A.Kirxer
Birinchi mikroskop kimlar tomonidan yaratilgan? 1) Gans va Zaxariy Yansen, 2) A.Kirxer, 3) G.Galiley,4) Frakastro,5) A.Kyoller, 6) K.Drebbel	1, 3, 6
Moy kislotali bakteriyalarning boyitilgan kulturalarini qanday olinadi?	Rushman ozuqa muhitiga tuproq ekib
Antoni van Levenguk mikroskopdako'rgan mavjudotlariga nima deb nom bergan?	«Animalkula viva»
Harbiy vrach D.S.Samoylovich (1744-1805) mikroskopik tekshirishlar yordamida nimani aniqlagan?	Taun kasalligini qo'zg’atuvchisini
Chechakka qarshi emlashni muhim ekanligini kim, nechanchi yilda ko’rsatib berganq 1) E.Djenner; 2) Ivan Belyayaev; 3) Lui Paster; 4) K.Drebbel; a) 1978 yilda; b) 1879 yilda; c) 1798 yilda	1-c
Qaysi olim mikroorganizmlarni bir «xaos» (tartibsiz, tartibga solib bo'lmaydigan) guruhga kiritadi?	K. Linney
Mikroorganizmlarni o'rganishning ikkinchi davri qanday davr hisoblanadi va bu davr asoschisi kim? 1) fiziologiya, 2) bioximiya, 3) genetika, 4) morfologiya; a) Antoni van Levenguk, b) Lui Paster, c) I.Mechnikov, d) I.Ivanovskiy	1-b
Lui Paster qanday kasalliklarni o'rgangan? 1) grip, 2) pebrina, 3) kuydirgi, 4) chechak, 5) quturish, 6)	2, 3, 5, 6, 7, 9

494

saramas, 7) pasterellyoz, 8) qizilcha, 9) gazli gangrena, 10) gepatit
Paster qaysi kasalliklarga qarshi emlashni ishlab chiqqan? 1) taun, 2) tovuq xolerasi, 3) kuydirgi, 4) chechak, 5) quturish, 6) gripp	2, 3, 5
Bakteriyalarda tsitoplazmatik membrananing ichkariga botib kirishidan hosil bo'lgan struktura nima va u ularda qanday vazifani bajaradi?	Mezasoma, mitoxondriya
Hujayra tuzilishiga qarab mikroorganizmlar qanday guruhlarga bo'linadi?	Eukariot va prokariot
Prokariot mikroorganizmlarga qaysi organizmlar kiradi? a-bakteriyalar, b-zamburug’lar, c- sianobakteriyalar, d-suvo'tlari, e-sodda qayvonlar (protistlar).	a, c
Eukariotlar ribasomasiningo’lchami qanday?	80 S
Mikrorganizmlar keng tarqalganligi tufayli ularni sof kulturalarga tushmasligini ta'minlash uchun texnikasiga amal qilish lozim.	aseptika
Prokariotlarning ribosomalari qanday kattalikka ega?	70 S
Prokariot organizmlar tsitoplazmatik organoidlardan qaysilar bo'lmaydi?1) Yadro, 2) xromasomalar, 3) Golji apparatlari, 4) mitoxondriy, 5) ribosomalar, 6) xloroplastlar, 7) endoplazmatikto’r	1, 3, 6, 7
Bakteriyalar morfologiyasiga qarab qanday guruhlarga bo’linadi va ular qaysilar? a-sharsimonlar, b-tayoqchasimonlar, c-spiralsimonlar; 1-vibrionlar, 2-kokklar, 3-basillalar, 4-spirillalar, 5-spiroxetalar	a-2; b-3; c-1, 4, 5
Sharsimon bakteriyalarning qanday xillari mavjud? a- ayrim joylashsa, b-uzum boshi kabi to'plamlar hosil qilsa, c-ikkitadan bo'lib joylashganlari, d-zanjir qosil qilsa, e-to'rttadan bo'lib joylashsa, f-kub yoki paket shaklida joylashsa; 1) monokokklar, 2) sartsinalar, 3) streptokokklar, 4) tetrakokklar, 5) diplokokklar, 6) stafilokokklar	a-1; b-6; c-5; d-3; e-4; f-2
Paster qanday qilib “la'natlangan dalalar” sirini ochib bergan?	Kuydirgi bakteriyasi kulturasi yordamida emlash orqali
Bakteriya hujayralarining qobig’i qanday moddalardan tashkil topgan?	murein
Reketsiyalarniqaysiolim, nechanchiyildavaqayerdaaniqlagan?	Rekkets, 1909 yildaMeksikada

495

Reketsiyalar qaysi organizmlar orasidagi forma hisoblanadi?	Bakteriyavaviruslar
Miksobakteriyalarqandayharakatlanadi?	o’ziajratgansuyuqlikorqali
Viruslarda nuklein kislotalarning qanday turlari mavjud?	RNK yoki DNK
Virus zarrasinimadeyiladi?	virion
Virus oqsilqobig’inimadeyiladi?	kapsid
Odamda uchraydigan virusli kasalliklarni sanang? 1) grip, 2) tif, 3) qizamiq, 4) OITS, 5) quturish, 6) vabo, 7) suvchechak, 8) gepatit, 9) ko’kyo’tal	1, 3, 4, 5, 7, 8
Bakteriofaglarniqaysiolimlar (a) vanechanchiyilda (b) aniqlashgan? 1) Lyofler, 2) Errel, 3) Frosh, 4) Tuort, 5) 1890 y., 6) 1914 y., 7) 1884 y.	a-2, 4; b-6
Bakteriyalarning harakatlanish organi nima?	Xivchinlar
Yuksako ’ simliklarningmitoxondriyalarivazifasinibak teriylarda bajaradi.	mezasoma
Ikkitahuj ayradaniboratbo ’lgansporahosilqilmaydigan (a)vasporahosilqiladigan (b) tayoqchasimon bakteriyalar qanday nomlanadi? 1) diplokokk, 2) diplobakteriya, 3) streptakokk, 4) diplobatsilla	a-2; b-4
Zanjir hosil qiluvchi tayoqchasimon bakteriyalar nima deyiladi?	streptobakteriya
Ko'pchilik bakteriyalarning hujayra po'stida qanday modda mavjud?	Peptidoglikan
Hovamukroflorasinio’rganishdaqo’llanilganusulqand ayusulhisoblanadi?	Koxningcho ’ kishusuli
Hayvonlarda turli-tuman kasalliklarni vujudga keltiruvchi mikoplazmalar qanday ozuqa muhitida o'stirish mumkin?	Ularni 10-20% ot qonining zardobi qo'shilgan qattiq oziq muqitlari
Bergi mikoplazmalarni qanday sistematik guruhga kiritgan?	Prokariotlar olamining tenerikutes bo'limiga
L-shaklli bakteriyalarni tajriba yo'li bilan qanday olish mumkin?	Bakteriyalarga penitsillin ta'sir etishorqali
Qaysiolimmikrobiologiyaamaliyotidaelektivmuhitus ulinikiritgan?	Vinogradskiy
Hozirgi vaqtda eng yaxshi o'rganilgan bakteriofag qaysi va uning tarkibida qancha oqsil aniqlangan? 1) fd, 2) T-1, 3) T-2, 4) T-3,5) T-4;a-11, b-12, c-13, d-14	5-b
Bakteriofagning boshchasida nima joylashgan va nima bilan o'ralgan? a-mitaxodriya, b-nuklein kislota, c-gollji majmuasi; 1-lipid qobiq, 2-uglevodli qobiq, 3- oqsilli qobiq	b-3

496

Bakteriofaglarda nuklein kislotalarning qanday turlari uchraydi?	DNK yoki RNK
Nuklein kislota asosan bakteriofagning qaysi qismida bo'ladi?	boshchasida
Bakteriya hujayrasi tashqi (a) va ichki tomondan (b) nimalardan tuzilgan? 1) kiritmalar, 2) kapsula, 3) tsitoplazma, 4) membrana qurilmalari, 5) nukleoid, 6) xivchin, 7) ribosomalar, 8) fimbriy, 9) pili, 10) spora	a-2, 6, 8, 9; b-1, 3, 4, 5, 7, 10
Birqatoranaerobbatsillalardasporahosilbo' lgandahuj a yrao'rtasibirmunchakengayadivadugsimonshaklgaayl anadi. Bu qandayusuldasporahosilqilishhisoblanadi?	klostridial
Kimyoviy tarkibi geteropolisaxarid bo'lib, uning tarkibi 90% suvdan, polisaxarid, polipeptid, lipiddaniorat. Bu ta’rifqaysiorganoigategishli?	kapsula
Kapsulaning ahamiyatinimadaniborat?	noqulaysharoitgayashovch anliknioshirish
Bakteriyalar qanday tartibda harakatlanadi va bu harakatlanish nima orqali amalga oshiriladi? a- yugurib, b-sirpanib, c-sekin-sekin, d-suzib; 1) bakteriya tanasining to'lqinsimon qisqarishi natijasida, 2) oyoqchalar yordamida, 3) pililar yordamida, 4) xivchinlari yordamida	b-1; d-4
Bakteriyalar xivchinlarining soni va joylashishiga qarab qanday guruhlarga bo'linadi?a-monotrixlar, b- lofotrix, c-amfitrix, d-peritrix;1) hujayraning hamma tomoni xivchin bilan qoplangan bo'ladi, 2) bakteriya hujayrasining bir uchida bitta xivchin bo'ladi, 3) hujayraning ikki uchida ikki to'p xivchin bo'ladi, 4) hujayraning bir uchida bir to'p xivchini bo'ladi	a-2; b-4; c-3; d-1
Bakteriyalarsporahosilqilishiningnechaturi (1) vaqandayxillari (2) mavjud? a) 1 xili, b) 2-xili, c) 3- xili; 1) batsilyar, 2) klostredial, 3) pliktridial	c-1, 2, 3
Xivchin kimyoviy jiqatidan nimadan tashkil topgan?	Oqsil modda - flagellindan
Xivchin bakteriya hujayrasining qaysi qismiga birikkan?	bazal plastinkaga
Bazal tanacha, bakteriyada qanday vazifani bajaradi?	motor
Xivchinlarning harakat tezligi nimalarga bog’liq bo'ladi? 1) temperatura, 2) baquvvatliligiga, 3) osmotik bosim, 4) suv harakatiga, 5) muhit yopishqoqligiga	1, 3, 5
Kimyoviy moddalarga nisbatanbakteriyalarning taksis hodisasi (a), kislorodga nisbatan harakati (b),	a-3; b-1; c-2

497

yorug’likga nisbatan harakatiga(c)nimadeyiladi? 1) aerotaksis, 2) fototaksis, 3) xemotaksis
Tirikmikroorganizmlarpopulatsiyasiganimadeyiladi?	kultura
Fimbriylar kimyoviy tarkibi jiqatdan nimadan tashkil topgan?	Oqsilmodda - pilindan
Fimbriylarning qanday tiplari yaxshi o’rganilgan? a) 1-tip fimbriylar, b) 2-tip fimbriylar; 1) umumiy, 2) xususiy, 3) jinsiy	a-1; b-3
Umumiy (a) vajinsiy (b) fimbriylarqandayvazifalarnibajaradi? 1) substratga yopishishini ta'minlaydi, 2) kon'yugatsiyajarayonida boshqa bakteriyaga genetik material beradi, 3) suyuqlik yuzasida parda hosilqilish	a-1, 3; b-2
Patogen bakteriyalarda pililar qanday vazifani bajaradi?	Xo ’j ayinhuj ayrasigayopish ish
Bakteriya hujayrasining noqulay sharoitda tinim davriga o'tishi nima hisoblanadi?	spora
Sporalarni qanday o'ldirish mumkin?	120°C issiqlikda, 1 atm. bosimda, 20 daqiqada, quruq issiqda, 150-160°C da bir necha soatda
Kriptogrammadagi birinchi juftlik viruslarining qaysi xususiyatlarni belgilaydi?	Nuklein kislota tipi va molekuladagi zanjirlar soni
Kriptogrammadagi 4 juftlik viruslarning qaysi xususiyatlarini belgilaydi?	Kasallik yuqtiradigan xo'jayin o'simlik va virus tashuvchisining tipi
Viruslarmorfologik shakli j ihatdanqandayxillargabo ’linadi?	tayoqchasimon, sharsimon, ipsimon, batsillasimon, murakkab tuzilish
Azotfiksatorlarqandayjarayonniamalgaoshiradi?	erkinazotnio ’ zlashtiradi
Qaysiozuqamuhiti “azotsiz” ham deb ataladi?	Eshbimuhiti
Aktinomisethujayralarinimahosilqilishqobiliyatigaeg a?	Mitseliy
Avtoklavningengasosiyqismi - ?	bug' kamerasidir
Bakteriyalar hujayrasiga kirib uni lizisiga sabab bo'luvchi virus nomi?	bakteriofag
Aktinomitsetlarning hujayrasiga kirib ularni parchalovchi virus nominima deb ataladi?	aktinofag
Hujayradan tashqaridagi virus qanday nomlanadi?	virion
Viruslarni ochilishida kim o'simlik shirasini bakterial filtrdan o'tkazgan.	Ivanovskiy
Tarkibi bo'yicha ozuqa muhitlar qanday xillarga bo’linadi?	barchasi

498

Viruslar qaysi yili kashf qilingan?	1892
Qaysi xususiyat viruslarga xosdir?	xo'jayin xujayrasida ko'payishi
Viruslarni prokariot va eukariot organizmlardan farqlaydigan eng asosiy xususiyatqaysi?	tarkibida oqsil, bir turdagi NK (RNK yoki DNK) ning borligi
Viruslarning o'lchaminimalardabelgilanadi?	nm, angsterm
Qaysi davlatda virusologiya fanining birinchi asoschisi yashagan?	Rossiya
OITS ning fermenti qanday nomlanadi?	qaytalama transkriptaza
Birinchi bo’lib odamda uchraydigan qaysi virusli kasallik haqida ma’lumotlar paydo bo’lgan?	chechak
Y eryuzidagibarchatirikorganizmlardagi N miqdoriqancha?	20-25 mlrd t
Qaysi organizmlar xuddi yashil o’simliklar singari CO2 ni fotokimyoviy yo’l bilan suv molekulasidagi vodorod bilan qo’shib organik modda sintezlaydi?	T sianobakteriyalar
Oziq-ovqat va vaksinalarni sterillashda ultratovish to’lqinining qancha miqdori yetarli bo’ladi?	20 ming
TMV zarrasida ta subbirlikmavjudbo’lib, harbirsubbirlik ta aminokislotaqoldig’idantashkiltopgan, molekulyarmassasi D gatengekan.	2130 ta, 158 ta, 17530D
Y ashurvirusinibirinchimartakimvaq achonaniqlagan?	Lyoflerva Frosh, 1898 y.
Suvdauchraydigankolitayoqchasiningmiqdoriganima deyiladi?	coli indeks
Chechak, uchuqvamiksoviruslardavirion “peplos” deb ataladiganqavatbilanyetiladi. V irionqachonbuqavatbilano ’ raladi?	huj ayramembranasidano ’ti shdavrida
Mikroorganizmlarning ma'lum aniq belgi xususiyatlari va ularni qarindoshlik aloqalarini asoslanib guruhlarga bo'linishiga nima deyiladi?	Sistematika
Mikrorganizmlargata’siretuvchiomillarvaularganimal arkirishinianiqlang. 1) fizik, 2) biotik, 3) kimyoviy; a-harorat, b-pH, c- yorug’lik, d-eritmamiqdori, e-namlik, f- kimyoviymoddalar, j-simbioz, i-antibioz, k-metabioz	1-a, c, e, d; 2-j, I, k; 3-b, f
Engtozasuvlarqaysilarhisoblanadi? 1) daryosuvi, 2) artizansuvi, 3) dengizsuvi, 4) ko’lsuvi, 5) buloqsuvi	2, 5

499

Yorug’lik mikroskopi obyektni qancha (a) kattalashtiradi va u qancha o’lchamdgi zarralarni (b) ko’rish imkoniyatini beradiq 1) 1000, 2) 2000, 3) 3000; 4) 0,1 mkm, 5) 0,2 mkm, 6) 0,3 mkm	a-3000; b-4,5
Eritmadagivodorodionlariningko’rsatkichinimadeyila di?	pH
Bakteriofag kim tomonidan qachon aniqlangan?	De Errel, 1914 y.
Ozuqamoddalarningparchalanishinatijasidaenergiyan ingajralibchiqishiganimadeyiladi?	katobalizm
Birturdagimikroorganizmlarto ’ plamiganima deb ataladi?	tozakultura
Avtotrofovqatlanishqandayusullaryordamidaamalgao shdai?	barchasi
Peplosni tashkil etuvchi elementlar nima deb ataladi va u qanday moddadan tashkil topgan?	peplomer, oqsildan
Oddiy (1) va murakkab (2) viruslar nimalardan tashkil topgan? a) oqsil, b) nukleinkislota, c) lipid, d) uglevod	21 i i ^a, ^a, ^b, ^b; ^c, ^d
Mikroorganizmhujayrasiichidagi (a) vahujayratashqarisidagi (b) fermentlarqandaynomlanadi? 1) plofermant, 2) endoferment, 3) apoferment, 4) ekzoferment	a-2; b-4
Oksidlanish- qaytarilishreaksiyalariniolibboradivabiologiKyo’lbila nenergiyaolishdaishtiroketadiganfermantlarqandayno mlanadi?	oksireduktazalar

500

MIKROBIOLOGIYA
FANIDAN TAQDIMOT VA TARQATMA MATERIALLAR

501

1-MAVZU: KIRISH. OZIQ-OVQAT MIKROBIOLOGIYASI VA BIOTEXNOLOGIYASI О TMISHDA, HOZIR VA KELAJAKDA

Reja:

1. 
   Mikrobiologiya fani haqida umumiy tushuncha
   
2. 
   Mikrobiologiya tarmoqlari
   
3. 
   Mikrobiologiyaning boshqa fanlar bilan aloqasi
   
4. 
   Mikrobiologiyaning rivojlanish bosqichlari
   

Mikrobiologiya fani haqida umumiy tushuncha. Mikrobiologiya ko'z bilan ko'rib bo'lmaydigan mayda tirik mavjudotlarning shakli, katta- kichikligi, o'sishi, hayot kechirish jarayonlarini turli xil usullaryordamida o'rganadiganfandir. Mikrobiologiyafanining tarmoqlariga kelsak, bu mikroorganizmlartarqalishi, hayot kechirish tarzi qanday jarayonlardan iboratligidan kelib chiqadi. Chunki mikroorganizmlar havoda, suvda, tuproqda, o'simliklarda, hayvonlarda, odamlarda mavjud.

502

• 
  Mikrobiologiya tarmoqlari. Mikrobiologiyada - pivo pishirish, vinochilik, nonvoychilik, qishloq va boshqa sut mahsulotlarini ishlab chiqarish. Shuningdek, sut kislota, moy kislota, sirka kislotasi, spirt, oziqabop oqsil, vitaminlar, fermentlar, antibiotik dori-darmonlar va hakazolarni olishda ham mikroorganizmlardan foydalanish usullari o‘rganiladi.
  
•