O’zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o’rtа mахsus tа’lim vаzirligi

Nazorat savollari: 

1. Bolalarni operatsiyaga tayyorlashni asosiy qoidalarini ayting? 

2. Chaqaloqlarni operatsiyaga tayyorlashni o‘ziga xos hususiyatlari? 

5. Xantal qo‘yish texnikasi. 

6. Isitkichni qo‘llash texnikasi. 

7. Kompress qo‘llash texnikasi. 

8. Isituvchi kompress qo‘llash texnikasi. 

4.13. Hayajonlanish, qo’rquv, siqilish, shok kabi bemorlarni  psixologik 

holatlarida shifokorning tutgan o’rni 

 

Har  bir  kasallik  inson  psixologik  holatini  o‘zgartirishi  mumkin.    Bunda 

kasallikka qarshi javob reaksiyasi kasallik xarakteriga va insonnning individual-

psixologik  holatiga  ham  bog‘liq.  Zamonaviy  tibbiyotda  psixosomatik  holat 

shunday  belgilanganki,  har  bir  somatik  (tanaga  yetkazilgan)  buzilishlar  yoki 

surunkali  kasalliklar  fenomen  yoki  organizmni    reaksiyasi  (himoya, 

kompensator, patologik) hisoblanadi, ya‘ni psixik va somatik holatni bir-biriga 

yaqin  bog‘liqligi  bo‘lgan  bir  butun  sistema  osti  holatidir.  Ushbu  sistema  osti 

holatlar  va  atrof-muhitni  bir-biriga  ta‘siri  natijasida  ma‘lum  ko‘p  faktorli 

mexanizm  ishga  tushadi  va  qandaydir  organizmda  buzilishlarni  keltirib 

chiqaradi.  Bunda  kasallikni  kelib  chiqishida  negativ  psixosotsial  faktorlar 

ahamiyat kasb etib, ularni bartaraf etish yoki kamaytirish tez tuzalishga yordam 

beradi.  

 

Kasallikni  shaxsga  patogen  ta‘siri  shundaki,  massiv  va  uzoq  davom 

etuvchi og‘riqli intoksikatsiya, modda almashinuvini buzilishi, holdan toyish va 

umumiy  astenizatsiya  psixik  jarayonlarni  buzilishiga,  bemorni  aktivligi  va 

operatsion-texnik  qobiliyatini  pasayishiga  olib  keladi.  Klinikada  ko‘proq 

somatogen  va  psixogen  buzilishlari,  gipertonik  kasalligi,    yurak  ishemik 

---

384 

 

kasalligi, oshqozon va 12 b. i. yara kasalligi bor bemorlar bilan ish olib borishga 

to‘g‘ri keladi.  

 

Ko‘proq tarqalgan nevrozsimon sindromlar quyidagilardir: