O’zbекisтоn rеspubliкаsi оliy vа o’rта махsus та’liм vаzirligi

QIZIRIQ IQTISODIYOT KOLLЕJI



“TASDIQLAYMAN”

O`IBDO`:________ K.ESHPO`LATOV
^{“______” ________________20___ yil (Imzo)}
“____” ______________ 20__ yil






Fan: Tarmoqni administratorlash (O`A)


Dars mavzusi: ___________________________________________________
Dars maqsadi:
1.Tarbiyaviy: Mustaqil ishlashni o’rganish.
2.Ta’limiy:. Kompyuter tizimining unimdorligini tahlil qilish bo’yicha
bilim va amaliy ko’nikmalarga larga ega bo’lish .
3.Ilmiy: Kompyuter tizimining unimdorligini mustaqil o’rnatish.


Dars turi: O’QUV AMALIYOTI III - bosqich 4-15 guruhi uchun.
Ajratilgan vaqt: (80 daqiqa)
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.N.Toyloqov “Informatika ” T.2002
2.N.Sodiqova Prefariya va ofis qurilmani ta`mirlash . Toshkent “ILM ZIYO” 2012 yil
3.Sh .Razzaoqv Dasturlash . Toshkent “ILM ZIYO” 2011 yil
O`QUV JARAYONI REJASI

№	Ta’lim bosqichlari	Ajratilgan vaqtning taqsimoti	Ta’lim beruvchining faoliyati	Ta’lim oluvchining faoliyati	Ta’lim vositalari	Ta’lim uslubi
1	Tayyorgarlik	15 daqiqa	Davomatni aniqlash va talabalarning tayyorgarligini tekshirish.	Amaliyot uchun zarur bo’lgan o’quv qurollarini tayyorlash	Kompyuter va ofis jihozlari, kodoskop, chizmalar, jadvallar, kitoblar, plakatlar, rasmlar.	Aralash
2	Kirish	40 daqiqa	Yangi mavzuni tushuntirish	Savol-javovlarda ishtirok etish.		Ma’ruza
3	Asosiy qism	10 daqiqa	Berilgan topshiriqlarning bajarilishini nazorat qilish.	Berilgan topshiriqlarni bajarish amaliyot rahbariga taqdim etish.		Mustaqil ishlar
4	Yakuniy qism	15 daqiqa	Berilgan topshiriqlarni tekshirish va talabalarni baholash.	Bajarilgan topshiriqlarni to’liq amaliyot rahbariga taqdim etish.		Bahs-munozara

O’quv amaliyoti rahbari: / __________ / M.To`xtashev

38 mavzu: Server dastur ta’minot elementlari
Server dasturli ta’minot xamma tarmoq Kompyuterlariga server berilganlarini va uning periferiya kurilmalarni, shu bilan birga printerlar, plotterlar va disklarni birgalikda ishlatish imkonini beradi.
Odatda Windows NT ning xamma Kompyuterlari xam mijoz, xam serverning dasturli ta’minotiga ega. Windows NT boshqaruvidagi ishchi stantsiyalar xam mijoz sifatida ishlasada, ular mijoz va server funktsiyalarini bajarish uchun urnatiladigan dasturli ta’minotga ega.
Foydalanuvchi ajratilgan qattiq diskda joylashgan katalog tarkibini suraydi. Surov redirektor tomonidan tarmoqka adreslanadi va fayllar va chop etish serveriga uzatiladi, kaysiki unda birgalikda ishlatiladigan katalog tarkibi chikadi.
Uzoklashgan qattiq diskdagi katolog tarkibiga surov.
Birga ishlatiladigan resurslarni boshqarish.
Ko`pchilik tarmoq operatsion sistemalar birga ishlatiladigan resurslarga faqatgina kirish imkonini bermasdan, balki ularning birga ishlatish tartibini aniklaydi. Resurslarni birga ishlatish tartibi deganda:
-Turli foydalanuvchiga resurslarga turli darajada kirish imkonini berish.
-Ikki Kompyuter bir vaqtda resurslarga kirish imkoniga ega bo`lish xolini oldini olish uchun resurslarga kirish imkonini koordinatsiyalash.
Masalan,administrator tarmoqning xamma foydalanuvchilarni anik xujjat fayl tarkibi bilan tanishtirish kerak-u bu xujjatni (faylni) umumimkonli kilib beradi,biroq unga kirish imkonini shunday boshqaradiki:
-ba’zi foydalanuvchilar xujjatni faqat ukish imkoniga ega bulsin;
-boshqa foydalanuvchilar esa xujjatni xam ukish,xam uzgartirishlar kiritish imkoniga ega bulsin;
Kirish imkoni xukukini boshqarish.
Tarmoq operatsion sistemalar tarmoq administratorlariga boshqa imkoniyatlarni xam beradi. Tarmoq resurslari bilan kim ishlashi mumkinligini aniklash. Tarmoq administrator,tarmoq operatsion sistemani ishlata turib:
-tarmoq foydalanuvchilari ruyxatiga yangi foydalanuvchilarni kushish;
-ba’zi tarmoq foydalanuvchilarga imtiyozlarni berish yoki bu imtiyozlarni berish;
-tarmoq operatsion sistemani kullab-kuvvatlaydigan foydalanuvchilar ruyxatidan foydalanuvchini uchirish.
Tarmoqni boshqarish.
Zamonaviy tarmoq operatsion sistemalari administrativlashning kurilma vositalariga ega,kaysiki ular administratorlarga tarmoq xolatni taxlil kilishga yordam beradi.
Agar tarmoqda muammolar paydo bo`lsa administrativlashning kurilma vositalari ularning belgilarini aniklashi mumkin va grafik kurinishda yoki boshqa shaklda axborot berishi mumkin.
Windows NT Server ni urnatish.
Urnatish dasturi-bu turli sharoitda operatsion sistemani urnatishning xamma ishini bajaradigan ilovadir.
Bu sharoitlar quyidagicha belgilanadi:
-urnatish bo`ladigan sharoit;
-tarmoq kattaligi;
-tarmoqda server bajaradigan shart turi;
-server ishlatadigan sistema fayllari turi;
-serverni aniklash;
-serverda urnatilgan operatsion sistemalar;
-serverning diskini kismlarga ajratish bilan.


“Nima uchun” sxemasini tuzish qoidasi bilan tanishadilar.Alohida/kichik guruhlarda muammoni ifodalaydilar. “Nima uchun” so’rog’ini beradilar va chizadilar, shu savolga javob yozadilar. Bu jarayon muammoning dastlabki sababi aniqlashmaguncha davom etadi.
-Ilova