O’zbекisтоn rеspubliкаsi оliy vа o’rта махsus та’liм vаzirligi

QIZIRIQ IQTISODIYOT KOLLЕJI



“TASDIQLAYMAN”

O`IBDO`:________ K.ESHPO`LATOV
^{“______” ________________20___ yil (Imzo)}
“____” ______________ 20__ yil






Fan: Tarmoqni administratorlash (O`A)


Dars mavzusi: ___________________________________________________
Dars maqsadi:
1.Tarbiyaviy: Mustaqil ishlashni o’rganish.
2.Ta’limiy:. Kompyuter tizimining unimdorligini tahlil qilish bo’yicha
bilim va amaliy ko’nikmalarga larga ega bo’lish .
3.Ilmiy: Kompyuter tizimining unimdorligini mustaqil o’rnatish.


Dars turi: O’QUV AMALIYOTI III - bosqich 4-15 guruhi uchun.
Ajratilgan vaqt: (80 daqiqa)
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.N.Toyloqov “Informatika ” T.2002
2.N.Sodiqova Prefariya va ofis qurilmani ta`mirlash . Toshkent “ILM ZIYO” 2012 yil
3.Sh .Razzaoqv Dasturlash . Toshkent “ILM ZIYO” 2011 yil
O`QUV JARAYONI REJASI

№	Ta’lim bosqichlari	Ajratilgan vaqtning taqsimoti	Ta’lim beruvchining faoliyati	Ta’lim oluvchining faoliyati	Ta’lim vositalari	Ta’lim uslubi
1	Tayyorgarlik	15 daqiqa	Davomatni aniqlash va talabalarning tayyorgarligini tekshirish.	Amaliyot uchun zarur bo’lgan o’quv qurollarini tayyorlash	Kompyuter va ofis jihozlari, kodoskop, chizmalar, jadvallar, kitoblar, plakatlar, rasmlar.	Aralash
2	Kirish	40 daqiqa	Yangi mavzuni tushuntirish	Savol-javovlarda ishtirok etish.		Ma’ruza
3	Asosiy qism	10 daqiqa	Berilgan topshiriqlarning bajarilishini nazorat qilish.	Berilgan topshiriqlarni bajarish amaliyot rahbariga taqdim etish.		Mustaqil ishlar
4	Yakuniy qism	15 daqiqa	Berilgan topshiriqlarni tekshirish va talabalarni baholash.	Bajarilgan topshiriqlarni to’liq amaliyot rahbariga taqdim etish.		Bahs-munozara

O’quv amaliyoti rahbari: / __________ / M.To`xtashev

13 mavzu: O`rama juftlik.
Reja

1. 
   Ekranlashtirilmagan O`rama juftlik
   
2. 
   Taqsimlovchi polkalar va ustunlar
   

O`rama juftlikning eng oddiysi bu 2ta izolyatsiyalangan mis o`tkazgichning bir-birini atrofiga uralishi
Ingichka kabelning 2 turi mavjud:
- ekranlashtirilmagan O`rama juftlik (UTP);
- ekranlashtirilgan O`rama juftlik (STP);
Bir necha O`rama juftlik ko`pincha bitta (yagona) himoya nikobiga joylashadi. Ularning soni bunoka kabelda turlicha bo`lishi mumkin. O`tkazgichlarni bir-biriga urash, kushni juftlik yoki boshqa manbalar (masalan: dvigatelь, rele, transformatorlar) yuzaga keltiradigan elektr shov-shuvlaridan (pomexalaridan) kutultiradi.
Ekranlashtirilmagan O`rama juftlik maxalliy xisoblash tarmoqlarida keng kullaniladi , segmentining maksimal uzunligi 100 m (328 fut). Bu juftlik 2ta izolyatsiyalangan mis o`tkazgichdan tashkil topgan. Kabelning muljallanishiga bog`liq xolda birlik uzunlikka moskeluvchi O`ramalar soniga kura bir necha maxsus turlari mavjud.
UTP kabelning 5 kategoriyasi mavjud.
1 kategoriya 0 An’anaviy telefon kabeli. U orqali faqat ko`p kun uzatish mumkin, (qiymatlarni) ma’lumotlarni emas. 1983 yilgacha ishlab chikarilgan telefon kabellarning ko`pchiligi 1 kattegoriyaga mansub.
2 kategoriya 0 Qiymatlarni uzatish (yuborish) tezligi 4 Mbit/sek gacha imkoniyatiga ega bulgan kabel. U 4ta O`rama juftlikdan iborat (tashkiltongan).
3 kategoriya 0 Qiymatlarni uzatish (yuborish) tezligi 10 Mbiit/sek.gacha inkoniyatga ega bulgan kabel. 4ta O`rama juftlikdan tashkil topgan bulib, 1 metrga 9 O`rama mos keladi.
4 kategoriiya 0 Qiymatlarni uzatish tezligi 16 Mbit/sek.gacha imkoniyatga ega bulgan kabel. 4ta O`rama juftlikdan tashkil topgan.
5 kategoriya 0 Qiymatlarni uzatish tezligi 100 Mbit/sek.gacha inkoniyatga ega bulgan kabel. Mis o`tkazgichli 4ta O`rama juftlik dan tashkil topgan.
Telefon sistemalarining ko`pchiligida ekranlashtirilmagan O`rama juftlikdan foydalaniladi. Bu kabelning keng ommabop bo`lish sabablaridan biridir. Bundan tashkari ko`pgina inshootlar kurilayotgan paytda UTP tipidagi kabellar telefonlashtirilishning faqat shu bugungii talabi uchun emas, balki kelgusi extiyojlar uchun xam yotkiziladi.
Agar o`tkazgichlar ma’lumotlarni uzatishga xisoblangan bo`lsa, ulardan Kompyuter tarmog`ida xam foydalaniish mumkin. Ammo kuyiidagi narsadan extiyot bo`lish shartt, ya’ni odatdagi telefon simi O`ramalarga ega emas va uning elektr xarakteristiklarni, Kompyuterlar orasida ma’lumotlarni ishonchli va xavfsiz uzatish talabiga mos kelmasligi mumkin.
Barcha turdagi kabellar uchun muammolardan biri kundalan shov-shuvlar (perekrestnыe pomexi) xisoblanadi.
Ekranlashtirilmagan O`rama juftlik.
Bunaqa shov-shuvlardan ayniksa ko`proq talafot kuradi. Ularning ta’sirini kamaytirish uchun ekrandan foydalaniladi.
Ekranlashtirilgan O`rama juftlik.
Bunaqa STP kabel misdan tukilgan O`ramaga ega bulib, ekranlashtirilmagan O`rama juftlikka nisbatan ko`proq himoyani ta’minlaydi. Bundan tashkari STP ning juft o`tkazgichi folьga bilan
uralgan. Natijada, ekranlashtirilgan O`rama juftlik, ma’lumotlarni shov-shuvlardan himoyalovgi, ajoyib izolyatsiyaga egadir.
Xulosa: STP tipidagi kabellarga UTPga nisbatan elektr shov-shuvlarining ta’siri kamroq va STP kabellari signalarni katta tezlik bilan va olisroq masofalarga uzata oladi.
Ulagichlar (connectors) .
O`rama juftlikni Kompyuterga ulash uchun RJ-45 telefon konnektoridan foydalaniladi. Birinchi karashda ular RJ-11ga uxshash bo`ladi, ammo ular orasida fark mavjud. Birinchidan, RJ-45ning vilkasi yugon va RJ-11 uchun kurilgan tirikishga mos kelmaydi.
Ikkinchidan, RJ-45 konnektorii 8 kontaktli, RJ-11 esa fakt 4 kontaktli.
Rivojlangan kabel sistemasini kurishda va u bilan ishlashni soddalashtirishda foydali komponentalar yordamlashadi.
Taqsimlovchi polkalar va ustunlar.
Ular kabelni montaj kilish uchun muljallangan. Ulanishlar tuplamini (dastasini) markazlashtirilgan tashkil etishga imkon yaratadi va shu bilan birgamikda oz joyni egallaydi.
Kommutatsion panellar (path pannels) kengatuvchi panellarning turli xillari mavjud. 96 tagacha portni o`zida ushlaydi va uzatish tezligi 100 Mbit/sek.gacha.
Ulagiichlar. 0 Bitttaliik (ordinar) yoki ikkitalik RJ-45 vilkasi kengaytuvchi panelga yoki devordagi rozetkaga suqiladi.
Qiymatlarni uzatish tezligini 100 Mbit/sek.gacha ta’minlaydii.
Devordagi rozetkalar . 0 Unga 2 va undan ko`p ulagichlarni sukish mumkin.
Ba’zibir (ayrim) muloxazalar.
Quyidagi xollarda O`rama juftlikdan foydalaning:
- agar maxalliy xisoblash tarmoqlarini tashkil etishda pul miqdori chegaralangan bo`lsa (oz bo`lsa);
- agar Kompyuterlarning ulanishi murakkab bo`lmaydigan,etarli oddiy kurilma zarur bo`lsa.
Quyidagi xolda O`rama juftlikdan foydalanmaslik kerak:
agar, olis masofalarga katta tezlikda yuborilayotgan qiymatlarning yaxlitligiga (bo`zilmasligiga) absolyut ishonch xosil kilmokchi bulganda.

Нима учун?

Нима учун?

Нима учун?

Нима учун?

Malumot

Xabar

Sezgi organlar

Axborot

Informatsiya