Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta mahsus ta’lim vazirligi

Yechilishi: 
Y
uqoridagi 
2.1-jadvaldan 
yogʻochning 
oʻq 
boʻylab 
choʻzilishidagi hisobiy qarshiligini aniqlaymiz, 
= 10 MPa, elementda yuzaga 
kelishi mumkin boʻlgan zaiflashishlarni e’tiborga olgan holda, uning talab etilgan 
dastlabki kesim yuzasini aniqlaymiz. 
Topilgan A ning qiymati boʻyicha 1-ilovadan davlat standartlari boʻyicha 
tilingan yogʻoch materiallarining talab etilgan oʻlchamlarini (
bxh)
aniqlaymiz; 
b
= 
125mm, 
h 
= 175 mm. Bunda 
Qaralayotgan elementar boʻlakchada (
) diametri d = 15 mm li 
ikkita teshik joylashadi., ya’ni n = 2. Choʻzilishga ishlaydigan elementning talab 
etilgan foydali kesim yuzasini aniqlaymiz.
Qabul qilingan oʻlchamlar boʻyicha choʻzilishga ishlaydigan elementning 
mustahkamligini birinchi chegaraviy holat boʻyicha tekshiramiz.
Elementning hisoblash sxemasi va koʻndalang kesim oʻlchamlari 3.2-rasmda 
keltirilgan.

---

20 
3.2-rasm. Choʻzilishga ishlaydigan elementni hisoblash sxemasi
a – hisoblash sxemasi; b – buzilish sxemasi; c - koʻndalang kesimi va zoʻriqish epyurasi. 
Nazorat savollari
 
1.
 
Qanday yogʻoch konstruksiya elementlari markaziy choʻzilishga 
ishlaydi? 
2.
 
Markaziy choʻzilishga ishlaydigan yogʻoch konstruksiya elementlarida 
qanday deformatsiya hosil boʻladi? 
3.
 
Markaziy 
choʻzilishga 
ishlaydigan 
yogʻoch 
konstruksiya 
elementlarining mustahkamligi qanday formula boʻyicha tekshiriladi? 
4.
 
Element koʻndalang kesimining foydali yuzasi (A
n
) deganda nimani 
tushunasiz? 
5.
 
Element koʻndalang kesimining foydali yuzasini aniqlashda qanday 
boʻlakchadagi zaifliklar bir kesimga keltirilib hisoblanadi?