O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta mahsus talim vazirligi

14.2. Soxani rivojlanishning asosiy yo‘nalishlari
2030 yilgacha sohani rivojlantirishning asosiy ustuvor yo'nalishlari quyidagilardan iborat:
O'rta muddatda (2019-2025)
1. Yoqilg'i-energetika majmui bozorini isloh qilish strategiyasini amalga oshirish potentsial raqobatbardosh (gaz, neft mahsulotlari, elektr energiyasini xususiy operatorlarga sotish) va eksklyuziv (ishlab chiqarish, ishlab chiqarish, magistral tarmoqlar orqali tashish, dispetcherlik nazorati tizimi) aniq ajratilgan korxonalarni tarkibiy qayta qurish sohalarini belgilash bilan.
2. Energetika sohasida davlat tomonidan tartibga solish va iqtisodiy faoliyat funktsiyalarini farqlash, ijtimoiy va davlat-xususiy sheriklikning huquqiy va institutsional asoslarini takomillashtirish, tarif siyosatini amalga oshirishning aniq bozor mexanizmlarini ishlab chiqish va shu asosda sog'lom raqobat muhiti tamoyillarini ilgari surish.
3. Ichki iste'molchilarni tabiiy gaz bilan ishonchli ta'minlash va gaz eksporti hajmini kengaytirish maqsadida gazni tashish tizimini rekonstruktsiya qilish va modernizatsiya qilish.
4. Gazni chiqarish uchun yoqilg'i-energetika kompleksining ishlab chiqarish tarkibini diversifikatsiyalashni chuqurlashtirish sanoat qayta ishlash uchun.
5. Elektr va issiqlik energiyasini ishlab chiqarishda sanoat va maishiy chiqindilarni ishlatish texnologiyalarini ishlab chiqish yoqilg'i-energetika resurslarining xom ashyo bazasini diversifikatsiyalash, zararli chiqindilarni kamaytirish va qimmatroq yoqilg'i sarfini kamaytirishning samarali usuli bo'lishi mumkin. Ushbu tendentsiyaning rivojlanishi "Chiqindilar to'g'risida" gi O'zbekiston Respublikasi Qonunining amalda bajarilishini ta'minlaydi.


14.3 O’zbekiston Respublikasi energetuka tarmog’ining holati
2020 – 2030 yillarda O‘zbekiston yoqilg‘i-energetika ta'minoti strategiyasini va 2019 – 2021 yillarda elektr energetikasini kompleks raqamlashtirish dasturini ishlab chiqish boshlangan bo‘lib, unda korxonalar resurslarini rejalashtirishni avtomatlashtirish (ERP) va dispetcherlik nazorati va ma'lumotlarni yig‘ish (SCADA) jarayonlari ko‘zda tutilgan.
O‘zbekistonda elektr energetika sohasini rivojlantirishning asosiy ustuvor masalalaridan biri to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investisiyalarni jalb qilgan holda issiqlik elektr stansiyalari (IES), atom energetikasi, qayta tiklanadigan energiya manbalari (QTEM) kabi sohalarda ishlab chiqarish ob'ektlarini rivojlantirish hisoblanadi.
Mamlakatda yana bir muhim loyiha - "Elektr energiyasini hisobga olish va nazorat qilishning avtomatlashtirilgan tizimini (ASKUE) joriy etish" jadal sur'atlar bilan amalga oshirilmoqda. Jumladan, 2020 yil oxiriga qadar 7 milliondan ortiq iste'molchi hisobga olish va nazorat qilishning avtomatlashtirilgan tizimiga ulanadi. Shunga ko‘ra, 2020 yil 15 may holatiga respublika bo‘yicha 3 million 320dan ortiq zamonaviy elektr hisoblagichlari o‘rnatildi.
Yaqinda qabul qilingan qonunga muvofiq, davlat-xususiy sheriklik (DXSh) shartlari asosida bir qator investisiya loyihalarini amalga oshirish bo‘yicha ishlar olib borilyapti.
Energetika vazirligi, shuningdek energiya tejashni doimiy ravishda rag‘batlantirishga, tegishli texnologiyalarni joriy etishga va energiya tejashning ahamiyati to‘g‘risida aholining xabardorligini oshirishga qaratilgan chora-tadbirlarni ham amalga oshirmoqda.
"O‘zenergoinspeksiya" mutaxassislarining fikricha, bugungi kunda har bir uyda yiliga o‘rtacha 400 kVt/soat elektr energiyasini tejash imkoniyati mavjud. Agar har bir oila 400 kVt elektr quvvatini tejasa, u holda respublika bo‘yicha tejalgan elektr quvvati miqdori 1,8 mlrd. kVt soatni tashkil qiladi. Shu tarzda tejalgan elektr energiyasi, masalan, Jizzax yoki Sirdaryo viloyatlarini yil davomida elektr energiyasi bilan ta'minlashga yetadi.