O’zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o’rtа mахsus tа’lim vаzirligi urgаnch dаvlаt univеrsitеti

Sotuvlar narxi. Sotuv narxi operatsiyalar mobaynida xaridorlar tomanidan iste’mol qilinadigan maxsulotlar narxidir. Asosan maxsulot narxlari qyidagilarni o’z ichiga oladi:
Oziq-ovqat narxi: xaridorlar tomonidan iste’mol qilinadigan oziq-ovqat narxlari.
Ichimliklar va bar narxlari: alkogol ichimliklar va boshqa sharbat , karbonat suvi, yoki mexmonlarga mevadan tayyorlangan ichimliklar.
Tur. Tur paket
O‘zbekiston Respublikasining «Turizm to‘g‘risida»gi Qonunining 3-moddasiga asosan: «Tur –  turistik xizmatlarning kamida ikkita turini o‘z ichiga olgan turistik xizmatlar majmui bilan ta’minlangan, belgilangan yo‘nalish bo‘yicha aniq muddatlardagi sayohat», deb belgilangan. Yuqoridagi fikrlardan kelib chiqib, turmahsulot bo‘yicha turistik harajatlar tarkibi quyidagi holatda bo‘ladi:




7.1-rasm. Turmahsulotning turistik xarajatlar bo‘yicha tarkibi
Turistik harajatlar tarkibida ko‘rsatilganidek, turist sayohat uchun qiladigan umumiy harajatlarining o‘rtacha 50 foizi –tur (turpaket)ni sotib olishga ishlatadi, 30 foizi – qo‘shimcha turistik xizmatlardan foydalanishga sarflanadi, 20 foizi esa – tovar (sotib olish: suvenir va sovg‘alar) harajatlarini tashkil etadi. Bundan ko‘rinib turibdiki, asosiy xizmatlar turist harajatlarining asosini tashkil etsa-da, qo‘shimcha xizmatlar uchun turist qolgan bor pulining aksariyat qismini sarflar ekan.
Turistlarga nomoddiy xizmatlardan tashqari moddiy xizmatlar yoki maxsus mahsulotlar taqdim etilishi mumkin, masalan, shahar rejasi, metro haritasi, suvenirlar, turistik jihozlar va b.

Gid-tarjimon xizmati

7.2-rasm. Turistik mahsulotning tarkibiy tuzilishi
Turistik mahsulotlarning ko’lami.¹⁴ Turistik mahsulotlar xilma-xildir. Ular havo transporti, temir yo’l transporti, kema transporti passajirlarini, turar joy xizmatlari, ovqatlanish xizmatlari, miting va turistlarni jalb qilish faoliyat va hkz.larni o’z ichiga oladi. Turistik mahsulotlar xizmatlarning bir turi bo’lib turizm sohasi iste’molchilari turli xil turistik mahsulot sotib olishda qaror qabul qilishayotganida turli xil yetkazib beruvchilar mahsulotlarining xizmat sifati haqida o’zlarining hislariga asoslanib farqlashadi. Shuning uchun, turistik ta’minotchilari iste’molchilarning fikrlariga e’tibor qaratishlari va mijozlarning qoniqish darajasini oshirishlari shart.