O‘zbеkistоn rеspublikasi оliy va o‘rta maхsus ta’lim vazirligi urganch davlat univеrsitеti

Savollar:

1. 
   Mikroorganizmlar nafas olishiga ko‘ra qanday turlarga bo‘linadi?
   
2. 
   Mikroorganizmlarning fermentlari haqida gapirib bering.
   
3. 
   Fermentlar hozirda necha sinfga ajratilgan?
   
4. 
   Fermentlar faoliyatiga ta’sir etuvchi omillarni sanab bering.
   
5. 
   Mikroorganizm fermentlaridan qaysi jarayon va sohalarda foydalanamiz?
   

7-MA’RUZA: FIZIKAVIY OMILLARNING MIKROORGANIZMLARGA TA’SIRI
Reja:

1. 
   Muhit haroratining ta’siri. Psixrofil, mezofil va termofil mikroorganizmlar.
   
2. 
   Pasterizatsiyalash va sterilizatsiyalash.
   
3. 
   Turli ko‘rinishdagi nurlanish energiyalari: ultrabinafsha nurlar, yuqori chastotali va ultra yuqori chastotali toklar, rentgen nurlar, radiaktiv nurlanish, ultratovushlar, bosim va mexanik chayqalishlarning mikroorganizmlarga ta’siri
   

Asоsiy tushunchalar: psiхrоfill, mеzоfill, tеrmоfil stеrilizatsiya, хemоtaksis, aerоtaksis, infraqizil nurlar, radiofaol nurlar, radioto’lqinlar, ultrabinafsha nurlar, ultratovush, kavitasion effеkt.

Mikroorganizmlarga ko‘pgina tashqi muhit omillari ta‘sir qiladi. Ular turli sharoitga nihoyatda moslashib boradi. Shu sababali mikroorganizmlar hayot faoliyatiga fizikaviy, kimyoviy, biologik va boshqa tabiiy omillar ta‘sir etib ularning xususiyatlari o‘zgarib boradi.

Tashqi muhit omillari va guruhlari. Ma’lumki, mikroorganizmlariing hayot faoliyati tashqi muhit bilan chambarchars bog’liq. Tashqi muhit omillari turli-tuman bo’lib, ularni uch guruhga ajratish mumkin:
1. Fizikaviy omillar: harorat, namlik, yorug’lik, havo va hokazo.
2. Kimyoviy omillar: muhitning pH, oksidlanish-qaytarilish sharoiti, turli kimyoviy moddalar.
3. Biologik omillar: mikroorganizmlar orasidagi antogonizm, simbioz, metabioz, antibiotiklar, vitaminlar, faglar va boshqa omillar.