|
2.4 Nexia rusmli yengil avtomobilni loyihalash va modellashtirish.
Avtomibilni loyihalash asoslari.
Yangi avtomobil yaratish - murakkab va ko‘p qirrali jarayon bo‘lib, unda konstruktor va texnologlarning ijodiy ishi ishlab chiqarish jarayoni va ilmiy izlanishlar bilan mustahkam aloqada boiishi kerak. Avtomobillami loyihalash deb yangi avtomobillarni hamda uning agregat va tizimlari konstruksiyalarini yaratish, shuningdek mavjud avtomobillaming sifatini oshirish maqsadida unga o‘zgartirishlar kiritish jarayoniga aytiladi. Konstruksiyalash loyihalashning asosiy qismi bo‘lib, avtomobilning tajriba nusxasini yaratish uchun zarur bo'lgan ishchi chizmalarni va texnik hujjatlarni ishlab chiqish, avtomobilning kompanovka sxemasini tanlash, avtomobilning agregat va uzellarini joylashtirish kabi ishlami o‘z ichiga oladi. Maxsus loyiha ishlariga statistik ma’lumotlami tahlil qilish, nazariy va tajriba ishlarini amalga oshirish, maketlar bilan ishlash, avtomobilning tajriba nusxasida nazorat sinovlarini o‘tkazish kabi ishlar kiradi, Bu ishlar ixtisoslashgan loyiha bo‘linmalarida bajariladi.
Loyihalashning tayanch asoslari.
Loyihalashning tayanch asoslari deb, avtomobilni loyihalash chog‘ida hosil bo‘ladigan masalalami yechishning ilg‘or usullari majmuasiga aytiladi. Ular quyidagilardan iborat:
1. Loyihalashning ilmiy asoslari
2. Loyihalashning texnik asoslari
3. Loyihalashning iqtisodiy asoslari
4. Loyihalashning tashkiliy asoslari
5. Loyihalashning badiiy asoslari
Loyihalashning ilmiy asoslari deb, loyihalash jarayoniga ijodiy yondashish, ya’ni ilm-fanning oxirgi yutuqlaridan foydalanib avtomobilni loyihalashda uchraydigan masalalarning optimal yechimlarini eng qisqa muddatlarda topishga aytiladi. Loyihalashning ilmiy, usullaridan foydalanish avtomobilsozlikning rivojlanishini bashorat qilish, jahon andozalariga javob beradigan avtomobil modellarini yaratish va ularning sifatini boshqarish imkonini beradi. Loyihalashning ilmiy usullaridan foydalanishga avtomobil agregat va tizimlaridagi ish jarayonini tadqiq qilish, har xil nosozliklaming paydo bo‘lish sabablarini aniqlash, avtomobilni hisoblashning aniq usullarini ishlab chiqish, avtomobilning ekspluatatsion xususiyatlarini agregat va tizimlaming konstruktiv xususiyat va xarakteristikalarga bog‘liqligini aniqlash kabi ishlar kiradi.
Loyihalashning texnik asoslari deb, loyihalanayotgan avtomobilning sifat ko‘rsatkichlari yuqori bo‘lishi va avtomobilni ishlab , chiqarishda uning sifati o‘zgarmasligini ta’minlashga aytiladi. Unga quyidagilar kiradi: - avtomobillarning istiqbolli tipajini ishlab chiqish va ulardan foydalanish; - avtomobil konstruksiyalarini rivojlantirish usullarini qo‘llash; - avtomobil ekspluatatsion xususiyatlarining istiqbolli ko‘rsatkichlarini belgilash; - loyiha ishlarining alohida etaplarini bajarishda zamonaviy va ilg‘or usullarini qo‘llash (avtomatlashtirilgan loyihalash tizimlari, dizaynerlik ishlarini kengaytirish, eng yaxshi chet el tajribalaridan foydalanish); - yangi avtomobil konstruksiyalarini yaratishda va ulami takomillashtirishda standartlash, uniflkatsiyalash va agregatlash; - tanqis bo‘lmagan va yengil materiallardan keng foydalanish (plastmassa, alyuminiy qotishmasi, legirlangan po‘lat va b.)
Loyihalashning iqtisodiy asoslari deb, avtomobilni ishlab chiqarish va ekspluatatsiya qilishda kam xarajat qilib eng yaxshi natijalarga erishishga aytiladi. Iqtisodiy tahlil asosida quyidagilar aniqlanadi: - avtomobilni ishlab chiqarish strukturasi aniqlanadi; - avtomobil va uning agregatlari tipaji tuziladi; - har xil regionlar va xalq xo‘jaligi sohalari uchun avtomobillarning turi va modifikatsiyalari aniqlanadi; - avtomobillar ishlab chiqarish va ekspluatatsiya qilish sohalarini qamrab olgan xalq xo‘jaligida yangi avtomobillarning iqtisodiy samarasi baholanadi; - yangi avtomobil va uning alohida agregatlarining maqsadga ' muvofiq variantlari tanlanadi.
Loyihalashning tashkiliy asoslari deb, konstruktorlik ishlarini bajarish uchun . tajribali miitaxassislanting ijodiy jamoasini shakllantirish, kadrlarni tayyorlash va ularning malakasini oshirish, konstruktor va tadqiqotchilaming ilg‘or maktablarini yaratishga aytiladi. Avtomobillami loyihalash uchun tashkil etilgan konstruktor va tadqiqotchilarining ijodiy jamoasini bosh konstruktor boshqaradi. Bu ijodiy jamoada konstruktorlar, kompyuter dasturchilari, dizaynerlar, sinovchilar, hisobchilar va boshqalar motinat qiladi. Ijodiy jamoaning vazifasi loyihalash bosqichlarini o‘z vaqtida va sifatli bajarish, tadqiqot, tajriba va hisob-kitob ishlarini tashkil etish, konstruktorlik byurosi va laboratoriyalarni zamonaviy asbob-uskunalar bilan ta’minlash, shu sohada yig‘ilgan ilg‘or tajribalardan foydalanish va boyitish (shu jumladan chet el tajribasi) va shu kabi ishlami bajarishdan iborat. Loyihalashning badiiy asoslari deb shakli, rangi, bezaklari chiroyli, qulay va zamonaviy avtomobillami loyihalashga aytiladi, ya’ni avtomobil texnik estetika talablariga javob berishi kerak. Xalq xo‘jaligining ehtiyojlarini to‘laroq qondirish va avtomobillami eksport qilish uchun avtomobil konstruksiyasiga yuqori talablar qo‘yiladi. Avtomobilni loyihalovchi va yaratuvchi jamoalari jahondagi eng yaxshi avtomobil namunalariga o‘xshagan avtomobil konstmksiyalarini yaratishlari kerak boMadi. Bunday ogMr va murakkab vazifani bajarish ilm-fanning rivojlanishidan samarali foydalanish hisobga erishiladi. Yangi avtomobillar ishlab chiqarish uchun avtomobil zavodlarini rekonstruksiya qilish kerak boMadi. Ayniqsa zamonaviy mexanizatsiyalashgan va avtomatlashtirilgan ishlab-chiqarishni rekonstruksiya qilish uchun katta mablagMar sarflanadi. Shuning uchun yangi avtomobillami ishlab chiqarish davriy ravishda va reja asosida olib boriladi. Reja shunday tuzilishi kerakki oldin ishlab chiqarilayotgan avtomobil o‘zini toMa oqlashi kerak. Avtomobilni ishlab chiqarish davri konstruksiyaning ilg‘orligiga, umumiy kompanovkasiga, agregatlaming konstmksiyasiga va ulardagi ish jarayoniga
bogliq. Agar model almashtirish davriy ravishda olib borilsa, konstruksiyadagi kichkina o'zgarishlami (avtomobilning sifatini oshiradigan) avtomobil ishlab chiqaradigan barcha vaqtda olib borish mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
