O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta mahsus talim vazirligi toshkent avtomobil va yo‘llar instituti transport vositasini avtomatlashtirilgan loyihalash tizimi ma'ruzalar matni toshkent 2011

Dasturlash tizimi - bu foydalanuvchi dasturni tuzish va ishga tayyorlashni ta'minlaydigan kompleks vositasidir. U dasturlash tili, translyator, standart dasturlar kutubxonasi, ishga tayyorlash vositalaridan tashkil topadi.

Dastur matnini bir tildan ikkinchi tilga o‘tkazish translyator orqali amalga oshiriladi.

Standart va ko‘p ishlatiladigan hisoblash algoritmlari odatda ma'lum bir qoidaga asoslanib tuziladi va standart dasturlar kutubxonasiga birlashtiriladi. Ular EHMning xotirasida saqlanadi va kerak bo‘lgan vaqtda foydalaniladi.

Ishga tayyorlash vositalarining vazifasi xatolar xaqidagi ma'lumotni qisqa vaqt ichida berish. Bu xatolar translyasiya qilish vaqtida, yoki dastur ishlayotgan vaqtda paydo bo‘lishi mumkin (masalan, nol soniga bo‘lish, ildiz ostida manfiy son va x.k.).

Bundan tashqari dastur ishlashini kuzatadigan vositalar mavjuddir (sikllanishni kuzatish, oraliq natijalarni chiqarish va x.k.).

Maxsus dastur ta'minoti ma'lum bir masalalarini yechish uchun yo‘naltirilgan bo‘lib, u hisoblash tizimining aniq sohada qo‘llanishiga qarab samarali foydalanishni taqozo etadi.

MDTga loyixalashtiralayotgan ob'ektlarning o‘ziga xosligini hisobga olgan tadbikiy dasturlar paketi (TDP) kiradi. Bundan tashkari paketlarni boshqarish tizimlari va foydalanuvchini TDP bilan bog‘lovchi (dialog rejimida) vositalar kiradi.

TDPlar 2 xil bo‘ladi: oddiy va murakkab strukturali.

Oddiy TDP EHMning OT boshqaruvi ostida ishlaydigan modullarning majmuasidan iborat. Bunday paketlarda ichki boshqarish va xizmat kilish vositalari yo‘qdir.