O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirligi

Sakrash chidamkorligi 
amonaviy voleybolda deyarli barcha o‘yin malakalari (to‘p kiritish, qabul qilish va 
uzatish, zarba berish va to‘siq qo‘yish) aksariyat hollarda sakrab ijro etiladi. Demak, bir uchrashuv 
(o‘yin) davomida sakrab o‘yin malakasini ijro etish juda ko‘p marta qaytariladi. Shuning uchun bu 
sifat aslida tezkor-kuch sifatini ifoda etsa-da, uni rivojlantirishga va bu sifatni tarbiyalovchi 
mashqlarga alohida e’tibor qaratish maqsadga muvofiqdir. 
amunaviy mashqlar: 
- 20 kg Shtanga (yoki biror yuk) 1,5 daqiqa o‘tirib turish; 
- oyoq va belga joylaishtirilgan og‘irlik moslamalari bilan imkoni boricha sakrash; 
- 1 daqiqa davomida har 30 s dam olishdan so‘ng to‘siq malakasini taqlid qilish (3–5 
marta); 
- qurbaqacha sakrash estafetasi; 
- kengurucha sakrash estafetasi; 
- chumchuqcha sakrash estafetasi; 
- qopni kiyib sakrash estafetasi; 
- trenajorlarda maishq qilish va hokazo. 
 O‘yin chidamkorligi 
O‘yin chidamkorligi – yuqorida qayd etilgan barcha chidamkorlik turlarini o‘z ichiga oladi 
va shuni hisobiga voleybolchilarning butun o‘yin davomida
texnik-taktik malakalar samarasi darajasini susaytirmasdan faoliyat ko‘rsatishiga zamin 
yaratadi.
Ushbu sifat integral sifat bo‘lib, uni rivojlantirish, odatda, o‘yin partiyalarini ko‘paytirish 
(6–9 partiya) hamda o‘yinni to‘liq (6–6) va to‘liqsiz (5–5, 4–4, 3–3) tarkibda tashkil etish 
yordamida amalga oshirilishi mumkin. Boshqacha qilib aytganda o‘yin vaziyati o‘yinchilardan 
ma’lum mazmun va yo‘nalishga xos harakat (malaka) ijrosidan so‘ng (balki ijro yakunlamasdan) 
zudlik bilan umuman boshqa mazmun va yo‘nalishdagi harakat (malaka)larni ijro etishga undaydi. 
Bunday harakatlarni katta tezlikda va samarali bajarish sportchichlardan o‘ta chaqqonlikni talab 
qiladi.
Chaqqonlik – bu integral (yig‘ma) sifat bo‘lib o‘z ichiga kuch, tezkorlik, chidamkorlik, 
egiluvchanlik, sakrovchanlik, qisqa vaqtda vaziyatni farqlab olish va tezkor ravishda to‘g‘ri qarorga 
kelib, Shiddatli harakat qilish sifat hamda qobiliyatlarini qamrab oladi. Ushbu sifatlarning Yuqori 
saviyada ijro etilishi vestibular apparatining funksional imkoniyatlari shakllangan bo‘lishini taqozo 
etadi.